Ἀπάντηση σὲ ἀνιστόρητες ἀπόψεις γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ 1821
Ἐκ τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος
τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Χωρὶς τὸν ὀρθόδοξο κλῆρο δὲν θὰ πετύχαινε ἡ μεγάλη ἐθνικὴ ἐξόρμηση τοῦ 1821. Ὁρισμένοι προπαγανδιστὲς ξεπερασμένων ἰδεολογιῶν ἀρνοῦνται τὸν ρόλο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως φάνηκε καὶ ἀπὸ δημοσιεύματα καὶ τηλεοπτικὲς ἐκπομπὲς τῶν τελευταίων ἡμερῶν.Ἀποδεικνύονται ἀνιστόρητοι καὶ ἐμπαθεῖς.
Ὁ Γάλλος Πρόξενος Πουκεβίλ, ὁ ὁποῖος ἔζησε τὰ γεγονότα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, γράφει ὅτι 100 Πατριάρχες καὶ Ἐπίσκοποι θανατώθηκαν κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας καὶ τοῦ Ἀγῶνος. 80 κινήματα ἔκαναν οἱ Ἕλληνες πρὶν ἀπὸ τὸ 1821 καὶ στὰ περισσότερα πρωτοστατοῦσαν Ἐπίσκοποι. Θυμίζω ὅτι ἀπὸ τὸ 1680 ἕως τὸ 1700 ἡἈνατολικὴ Στερεὰ ἦταν ἐλεύθερη μετὰ ἀπὸ τὴν ἐξέγερση δύο Ἐπισκόπων, τοῦ Θηβῶν Ἰεροθέου καὶ τοῦ Σαλώνων Φιλοθέου.
Τὸ 1821 βάφεται μὲ τὸ αἷμα τοῦ Πατριάρχη Γρηγορίου Ε´ καὶ τοῦ Πατριάρχη Κυρίλλου ϛ´ τοῦ ἀπὸ Ἀδριανουπόλεως. Ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπο τῆς Πάτρας Γερμανό, ποὺ εὐλόγησε τὸ λάβαρο στὴν Ἁγία Λαύρα (17 Μαρτίου 1821) καὶ στὴν Πάτρα (25 Μαρτίου 1821), ὁ Σαλώνων Ἠσαΐας κηρύσσει τὴν Ἐπανάσταση στὴ Φωκίδα καὶ θυσιάζεται στὴν Ἀλαμάνα. Στὴν Πάτμο ἔρχεται γι'αὐτὸν τὸν σκοπὸὁ Πάτμιος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Θεόφιλος Παγκώστας καὶὑψώνει καὶ αὐτὸς λάβαρο ἐπαναστατικό. Ἀπὸ τότε δὲν ξαναγύρισε στὸν θρόνο του.
Οἱ περισσότεροι Ἐπίσκοποι τῆς Πελοποννήσου κλείσθηκαν στὴ φυλακὴ τοῦ πασᾶ τῆς Τριπολιτσᾶς ἀπὸ τὶς ἀρχὲς Μαρτίου 1821 καὶ μόνον τρεῖς βρέθηκαν ζωντανοί,ὅταν μπῆκαν οἱἝλληνες μετὰἀπὸ 6,5 μῆνες. Αὐτὴ τὴ θυσία τῶν κληρικῶν ἂς μὴν τὴν λησμονοῦμε.
Στὴν Κύπρο ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κυπριανὸς εἶχε μυηθεῖ στὴ Φιλικὴ Ἐταιρία. Οἱ Τοῦρκοι τὸ πληροφορήθηκαν καὶ στὶς 9 Ἰουλίου 1821 ἔγινε ἡ μεγάλη σφαγὴ στὴ Λευκωσία. Θανατώθηκε ὁ Κυπριανὸς καὶ ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι καὶ οἱ Ἀρχιμανδρίτες τοῦ νησιοῦ μαζὶ μὲ τοὺς προκρίτους.
Πολλοὶ ἄλλοι Ἐπίσκοποι ἔπαιξαν σημαντικὸ ρόλο στὸν Ἀγώνα ὅπως ὁ Ἕλους Ἄνθιμος, ὁ Βρεσθένης Θεοδώρητος, ὁ Ἀνδρούσης Ἰωσήφ, ὁ Ταλαντίου Νεόφυτος. Καὶ στὴ μεγαλειώδη Ἔξοδο τοῦ Μεσολογγίου ὁ Ἐπίσκοπος Ρωγῶν Ἰωσήφ, βοηθὸς τοῦ Μητροπολίτη Ἄρτης Πορφυρίου, θυσιάζεται ἀνατινάζοντας τὸν Ἀνεμόμυλο.
Ἀλλὰ καὶ στὴν ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ προετοιμασία τοῦ 1821 ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Ράσου εἶναι μαχητικὸς καὶ πανθομολογούμενος. Τὸ ἑλληνορθόδοξο φρόνημα καὶ ἡ ἐθνικὴ ταυτότητα διαφυλάχθηκαν μὲ τὴ βοήθεια τῆς Παιδείας, ἡ ὁποία ἦταν κατ' ἐξοχὴν ἔργο τοῦ ὀρθοδόξου κλήρου. Σὲ κρυφὰ καὶ φανερὰ σχολεῖα, ἀναλόγως τῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦσαν, τὰ ἑλληνόπουλα μάθαιναν ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς τὴν Πίστη τους, τὴν γλώσσα τους καὶ ἐγαλουχοῦντο μὲ τὸν πόθο γιὰ Ἐλευθερία. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ἀπὸ τὴ γέννηση τοῦ ὁποίου συμπληρώνονται τριακόσια χρόνια, ἦταν ἱερομόναχος, ἵδρυσε διακόσια σχολεῖα καὶ κήρυξε σὲ ἑκατοντάδες πόλεις καὶ χωριὰ τὴν ἐλπίδα γιὰ τὸ «ποθούμενον», τὴν ἀπελευθέρωση. Οἱ Νεομάρτυρες, οἱ πρῶτοι ἀντιστασιακοὶ τῆς δουλείας, ἀρνήθηκαν νὰ τουρκέψουν καὶ δὲν φοβήθηκαν τὸν δήμιο. Τὴν πνευματική τους ὑποστήριξη καὶ ἐνθάρρυνση εἶχαν ἀναλάβει οἱ κληρικοὶ ποὺ τοὺς ἐξομολογοῦσαν, οἱ λεγόμενοι «ἀλεῖπται».
Ὁρισμένοι διαδίδουν ὅτι τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο «ἀφόρισε τὸν Ρήγα Φεραῖο». Τοῦτο εἶναι ἀνακριβές. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι μετὰ ἀπὸ τὶς ἀπειλὲς καὶ τὶς φορτικὲς πιέσεις τοῦ Σουλτάνου ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος Ε´ἀπέστειλε ἐπιστολὴ στὸν Μητροπολίτη Σμύρνης Ἄνθιμο, μὲ τὴν ὁποία ἐκφράζει σοβαρὲς ἐπιφυλάξεις γιὰ τὸ κείμενο τοῦ Ρήγα ποὺ εἶχε τίτλο «Νέα Πολιτικὴ Διοίκησις», χωρὶς νὰ ἀπαξιώνεται ἡ προσωπικότητα τοῦ Ἐθνομάρτυρος.. Εἶναι εὔκολο νὰ ξαναγράφει κάποιος τὴν Ἱστορία κατὰ τὸ δοκοῦν. Ὅμως Ἱστορία εἶναι ἡ μελέτη τῶν πηγῶν. Οἱ προσωπικὲς ἑρμηνεῖες καὶ παρερμηνεῖες καταδεικνύουν φανατισμό, ἐθελοτυφλία καὶ ἄγνοια τῶν πηγῶν. Ὅσοι ἔζησαν τὰ γεγονότα, Ἕλληνες καὶ ξένοι, ἀγωνιστὲς καὶ λόγιοι, παραδέχονται ὅτι χωρὶς τὸν ὀρθόδοξο κλῆρο οἱ Ἕλληνες δὲν θὰ εἶχαν ἐλευθερωθεῖ. Διαβάστε τὸν Νικόλαο Κασομούλη, τὸν Φωτάκο Χρυσανθόπουλο, τὸν Ἰωάννη Μακρυγιάννη καὶ τόσους ἄλλους αὐτόπτες μάρτυρες τῶν γεγονότων. Ἀκοῦστε τί λέει ὁ λαός μας μέσῳ τοῦ δημοτικοῦ τραγουδιοῦ. Ἐπισκεφθεῖτε τὰ ἀμέτρητα πεδία τῶν μαχῶν καὶ τοὺς τόπους τοῦ μαρτυρίου τῶν ὀρθοδόξων κληρικῶν, Πατριαρχῶν, Ἐπισκόπων, ἱερέων, ἱερομονάχων, διακόνων καὶ ἁπλῶν μοναχῶν.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἐπιχειρεῖ μία ψύχραιμη καὶ τεκμηριωμένη προσέγγιση τῆς Τουρκοκρατίας καὶ τοῦ 1821 μέσῳ μιᾶς σειρᾶς δέκα ἐπιστημονικῶν συνεδρίων, τὰὁποῖα διοργανώνει ἡ Εἰδικὴ ΣυνοδικὴἘπιτροπὴ Πολιτιστικῆς Ταυτότητος. Τὰ δύο πρῶτα συνέδρια ἔχουν ἤδη πραγματοποιηθεῖ καὶ κυκλοφορεῖται ὁ Τόμος μὲ τὰ Πρακτικὰ τοῦ Α´ Συνεδρίου, τοῦ 2012. Τὸ δέκατο καὶ τελευταῖο Συνέδριο θὰ πραγματοποιηθεῖ σὺν Θεῷ τὸ 2021, ὅταν θὰ συμπληρώνονται ἀκριβῶς διακόσια χρόνια ἀπὸ τὴν κήρυξη τῆς Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως.
Ἐκ τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος
