ΤΡΙΗΜΕΡΟΝ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΩΝ & ΤΙΜΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (10-12 Ἰουλίου 2015)

(10-12 Ἰουλίου 2015)

Εἰς τιμήν καί μνήμην

Ἡ Ἁγιορείτικη αὐτή Ἀγρυπνία, μέ τήν συμμετοχή Ἁγιορειτῶν καί φιλοαγιορειτῶν Πατέρων, ἦταν ταυτόχρονα καί μία λατρευτική - δοξολογητική ἐκδήλωσις τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας ἐπί τῇ σύν Θεῷ συμπληρώσει 10ετοῦς Ποιμαντορικῆς Διακονίας τοῦ Ποιμενάρχου μας (Ἰούλιος 2005-Ἰούλιος 2015).

ΑΓΡΥΠΝΙΑ 11-07-2015 A' ΜΕΡΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ΑΓΡΥΠΝΙΑ 11-7-2015 Β' ΜΕΡΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ-ΟΜΙΛΙΑ ΑΓ.ΑΙΤΩΛΙΑΣ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ΑΓΡΥΠΝΙΑ 11-7-2015 Α' ΜΕΡΟΣ ΟΡΘΡΟΥ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ΑΓΡΥΠΝΙΑ 11-07-2015 Β' ΜΕΡΟΣ ΟΡΘΡΟΥ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ΑΓΡΥΠΝΙΑ 11-07-2015 Γ' ΜΕΡΟΣ ΟΡΘΡΟΥ-ΑΡΧΗ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ΑΓΡΥΠΝΙΑ 11-07-2015 ΧΕΡΟΥΒΙΚΟ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ-ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ΑΓΡΥΠΝΙΑ 11-07-2015 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΜΙΛΙΑ ΑΓ. ΚΥΘΗΡΩΝ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

Τό Σάββατον 11-07 ἑσπέρας, ὥρα 6 μ.μ. ἐτελέσθη Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Ὁσίου Θεοδώρου Κυθήρων, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Αἰτωλοακαρνανίας κ.Κοσμᾶ.

Κατά τήν ὥρα 7 μ.μ., ἔγινε ἡ ἔναρξις τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως.

Προσφώνησις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Κυθήρων κ.Σεραφείμ
εἰς τήν Κληρικολαϊκήν Συνέλευσιν
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας
τήν 11ην Ἰουλίου 2015
εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τοῦ Ὁσίου Θεοδώρου

> ὥρα 7.15 μ.μ. Ὁ Αἰδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερος π.Παναγιώτης Μεγαλοκονόμος, Γενικός Ἀρχιερατικός Ἐπιτρόπος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας ὁμίλησε μέ θέμα : «Ἡ Ἀρχιερατική Διακονία στά Κύθηρα τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Κυθήρων κυροῦ Κυρίλλου (1998-2005)».

ὥρα 7.35 μ.μ. Ὁ Πανοσιολ. Ἱερομονάχος π.Δημητρίος Γρηγοριάτης ἀνέπτυξε τό θέμα του: «Ἡ προσωπικότης τοῦ ἀειμνήστου Ἁγιορείτου Γέροντος π.Γεωργίου Γρηγοριάτου (Καψάνη) μέσα ἀπό τίς ὁμιλίες του».

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΟΥ 

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΜΑΣ

Εἰσήγησις στή κληρικολαϊκή σύναξι τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κυθήρων (11/7/2015)

Ὁ μακαριστός Γέροντάς μας π. Γεώργιος, ὅπως κατ' ἐπανάλη­ψιν ἔχει λεχθῆ, ἀπό μικρᾶς ἡλικίας ἀγάπησε ὁλόψυχα τήν Ἐκκλη­σία τοῦ Χριστοῦ, ἀφιερώθηκε πολύ νέος σ' αὐτήν, τήν ὑπηρέτησε μέ ὅλες τίς δυνάμεις του, ἀναλώθηκε ψυχῇ τε καί σώματι γι' αὐτήν, γι' αὐτό καί πολύ συχνά ὡμιλοῦσε γι' αὐτήν. Τήν ἀγάπη του γιά τήν Ἐκκλησία ἐπιβράβευσε καί ὁ Δομήτωρ αὐτῆς, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, παίρνοντάς τον κοντά Του κατά τήν μεγάλη Δεσποτική ἑ­ορτή τῆς Πεντηκοστῆς τοῦ 2014. Ἤδη ἐφέτος συμπληρώνεται ἕνας χρόνος ἀπό τήν μακαρία κοίμησί του.

Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι «τό σῶμα αὐτοῦ, τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (Ἐφ. α΄ 23), «στῦλος καί ἑ­δραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α΄ Τιμ. γ΄ 15), «ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή» (Ἰω. ιε΄ 1), ἀπό τήν ὁποία ζωοποιοῦνται τά κλήματα, δηλαδή ἐμεῖς. Ὅλα ὅσα μᾶς χρειάζονται γιά τήν σωτηρία μας ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός τά ἄφησε στήν Ἐκκλησία Του. Γι' αὐτό καί μόνον μέσα στήν Ἐκ­κλησία μποροῦμε νά βροῦμε τήν σωτηρία μας, στήν Ἐκκλησία τήν ὁποία ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως: «Πιστεύω... εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικήν καί ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν» καί πού δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν ἁγία Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία μας.

Ἡ μεγάλη ἀγάπη τοῦ μακαριστοῦ Γέροντός μας πρός τήν θεία Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ἀλλά καί τά τίμια μέλη τοῦ Σώματός Του, τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του, τόν ὡ­δηγοῦσε πάντοτε σέ ὅ,τι ἔλεγε καί ἔπραττε. Γι' αὐτό καί ἀγαποῦσε τά Ὀρθόδοξα δόγματά της, τά καθαρά ἀπό κάθε ἑτερόδοξη διδα­σκαλία, ὅπως μᾶς τά παρέδωσαν οἱ ἅγιες Γραφές καί τά ἑρμήνευσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες, καί τό Ὀρθόδοξο ἦθος της, ἀλλά καί κάθε τι πού ἀνῆκε στήν Ἐκκλησία. Γι' αὐτό καί ὑπερασπιζόταν μέ ἀνυποχώρη­το σθένος τήν ἀλήθεια τῆς Πίστεώς μας, ὅταν ἀνθρώπινες διδασκα­λίες ἀπειλοῦσαν νά τήν νοθεύσουν. Ἐπειδή ἐγνώριζε ὅτι ἡ παραμι­κρή ἀλλοίωσις στά τῆς ἁγίας Πίστεώς μας κάνει ἀδύνατη τήν σωτη­ρία μας. Τό κίνητρό του ὅμως πάντοτε ἦταν ἡ θεοειδής ἀγάπη του πρός τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του, στήν σωτηρία τῶν ὁποίων ἀπέ­βλεπε.

Τήν ἀγάπη του αὐτή πρός τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του τήν ἐξέφρασε πολύ ἐνωρίς ἀρχίζοντας νά σπέρνῃ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Λαϊκός ἀκόμη, ὡς Κατηχητής, συγκέν­τρωνε τά παιδιά καί τούς μιλοῦσε γιά τόν Χριστό καί τίς ἅγιες ἐν­τολές Του στόν Ἱ. Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀλεξάνδρου Π. Φαλήρου. Ὡς νέος διδάκτωρ τῆς θεολογικῆς σχολῆς Ἀθηνῶν μέ τόν ἴδιο πόθο γιά τήν ἐν Χριστῷ προκοπή τῶν φοιτητῶν του δέν ἀρκεῖτο σέ ἕνα τυπικό ἀ­καδημαϊκό μάθημα. Κατά τόν Σεβ. Μητροπολίτη Φθιώτιδος «στήν Θεολογική Σχολή ὁ κ. Γεώργιος Καψάνης ἦταν ὁ πρῶτος πού προώ­θησε στούς φοιτητάς τήν βιωματική πατερική Θεολογία μέ εὐκαιρίες πνευματικῆς καί λατρευτικῆς ζωῆς καί ἄλλες ἐκδηλώσεις πού ἐνί­σχυαν τό φρόνημα γιά πνευματικό ἀγῶνα καί ἐξάσκηση τῶν ἀρε­τῶν. Οἱ μῦστες τῆς Θεολογίας Καθηγητές προσέφεραν γνώσεις, ὁ δέ κ. Γεώργιος Καψάνης προσέφερε λειτουργικές καί ἐκκλησιαστικές ἐμπειρίες, γιά τίς ὁποῖες ὅλοι ἐμεῖς οἱ φοιτηταί τῶν ἐτῶν 1968-1972 τοῦ εἴμεθα εὐγνώμονες».

Μέ τήν ἴδια ἀγάπη συνέχισε νά σπέρνῃ τόν θεῖο λόγο σέ μᾶς πού ἀξιωθήκαμε νά λάβωμε ἀπό τά τίμια χέρια του τό ἅγιο καί ἀγ­γελικό Σχῆμα. Κατόπιν τήν εὐλογία αὐτή ἀξιώθηκαν καί οἱ ψυχές τῶν Μοναζουσῶν, στίς ὁποῖες ἡ θεία Χάρις τόν κατέστησε πνευμα­τικό τους Πατέρα, καί τό Χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅταν ἐκαλεῖτο γιά τόν σκοπό αὐτό ἀπό τούς κατά τόπον ἁγί­ους Ἀρχιερεῖς ἤ ὅταν μείζονα ζητήματα τῆς Ἐκκλησίας τόν ἀνάγκα­ζαν νά λύσῃ τήν μοναχική του σιωπή καί νά λάβῃ θέσι ἐπ' αὐτῶν, συγγράφοντας κείμενα μέ ἁγιοπνευματική πνοή, πού στοιχοῦσαν πάντοτε στήν γραμμή τῶν ἁγίων Πατέρων μας. Ἔλεγε: «Τό κατ' ἐμέ σᾶς ἀγαπῶ καί θέλω νά θυσιάσω τήν ζωή μου γιά τήν ἀδελφότητα καί γιά τήν Ἐκκλησία» (Τ36).

Στήν Ἱ. Μονή μας μᾶς ὡμιλοῦσε κατά τήν ὥρα τῆς κοινῆς Τραπέζης, ὁπότε ἀπηύθυνε τόν θεῖο λόγο καί πρός τούς πολλούς προσκυνητάς τῆς Μονῆς μας, ἀναφερόμενος εἴτε στό γεγονός τῆς ἡ­μέρας, τήν Δεσποτική ἤ Θεομητορική ἑορτή ἤ ἑορτή Ἁγίου, εἴτε στό Εὐαγγελικό ἤ Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας. Μᾶς ὡμιλοῦσε ἀκόμη καί κατά τίς τακτικές Συνάξεις τῆς Ἀδελφότητός μας. Πάντο­τε ὅμως ὁ λόγος του ἦταν ἐκ τοῦ περισσεύματος τῆς καθαρᾶς του καρδίας, καρπός τῆς Χριστοκεντρικῆς ζωῆς του καί πάντοτε ἀπέ­βλεπε στήν ἐν Χριστῷ προκοπή τῶν ἀκροατῶν του.

Θά χρειαζόταν ἐνδελεχής καί εἰς βάθος μελέτη ὅλων τῶν σω­ζομένων ἔργων τοῦ Γέροντός μας, ἡ ὁποία σύν τοῖς ἄλλοις θά ἀνε­δείκνυε τήν χαριτωμένη προσωπικότητά του καί τήν προσφορά του στήν Ἐκκλησία. Τοῦτο ὅμως εἶναι ἔργο ἐπίπονο καί κυρίως ἀπαιτεῖ τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὥστε οὔτε νά ἀδικήσουμε οὔτε νά ὑπερβάλλουμε.

Πρός τό παρόν θά ὑπογραμμίσουμε κάποια κεντρικά σημεῖα πού χαρακτηρίζουν τούς λόγους τοῦ Γέροντος, ὥστε νά λάβουν οἱ ἀκροαταί μία μικρή γεῦσι τῆς πηγαζούσης τούς λόγους αὐτούς θεο­φιλοῦς, φιλοθέου καί θεοφωτίστου καρδίας του.

α. Λόγος θεολογικός

Μία πρώτη παρατήρησις αὐτοῦ πού θά ἐγκύψῃ στούς λόγους τοῦ πατρός Γεωργίου εἶναι ὅτι ἡ ἁγιοπατερική θεολογία εἶχε γίνει ἕνα μέ τόν ἑαυτό του. Θαρρεῖς ὅτι καί τά κύτταρα τοῦ Γέροντος εἶ­χαν ρουφήξει τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας μας. Κάθε λόγος του, ἀκό­μη καί γιά τά πιό μικρά θέματα, ἦταν θεολογικός. Ὅ,τι ἔλεγε τό στήριζε θεολογικά. Ὄχι ὅμως μέ μία θεολογία κατά τό δοκοῦν αὐ­τῷ, ἀλλά μέ τήν «ἑπομένη τοῖς ἁγίοις Πατράσι» θεολογία. Μᾶς ἔλε­γε: «Πίσω ἀπό κάθε "τί" ὑπάρχει ἕνα "γιατί"», δηλαδή μία θεολογι­κή ἐξήγησις τοῦ γιατί πρέπει νά κάνουμε τοῦτο ἤ ἐκεῖνο. Τό πρό­βλημα πάντοτε στίς ὀρθές ἤ λανθασμένες ἐπιλογές μας εἶναι ἡ ὀρθή ἤ λανθασμένη θεολογικά τοποθέτησίς μας στά διάφορα θέματα. Π.χ. Σέ ὁμιλία του γιά τόν Ἄσωτο Υἱό, ἐξηγώντας, γιατί «δέν πρέπει νά μολύνουμε τό σῶμα μας μέ ἀκάθαρτες πράξεις καί τό πνεῦμα μας μέ ἀκαθάρτους λογισμούς», ἔλεγε· «γιά τρεῖς θεολογικούς λόγους· πρῶ­τον διότι τό σῶμα μας εἶναι μέλος τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, δεύτε­ρον διότι εἶναι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τρίτον διότι δέν ἀνή­κουμε στόν ἑαυτό μας ἀλλά σ' Ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος μᾶς ἐξηγόρασε διά τοῦ Τιμίου Του αἵματος». Ἡ στάσις του, ὅπως φαίνεται καί ἀπό τό ἀνωτέρω παράδειγμα, δέν ἦταν εὐσεβιστική ἤ ἠθικιστική, ἀλλά πάντοτε θεολογική.

Μάλιστα τόσο πολύ ἦταν συνυφασμένη ἡ Θεολογία τῆς Ἐκ­κλησίας μας μέ τήν ψυχή τοῦ Γέροντα, πού μποροῦσε νά τήν κάνῃ προσιτή ἀκόμη καί στούς πιό ἁπλούς ἀνθρώπους. Δύσκολες θεολο­γικές ἀλήθειες τίς ἔκανε νά γίνουν κατανοητές ἀπό ὅλους.

β. Λόγος Χριστοκεντρικός

Ὅπως γιά ὅλους τούς Ἁγίους μέχρι καί τούς τελευταίους, ὅ­πως εἶναι ὁ ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης καί ὁ ἅγιος Παΐσι­ος ὁ νέος, καί ὅλους τούς πρό αὐτοῦ Θεολόγους τῆς Ἐκκλησίας μέ­χρι καί τόν τελευταῖο, ὅπως εἶναι ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς, ἔτσι καί γιά τόν Γέροντα ὁ Θεάνθρωπος Κύριος Ἰησοῦς Χριστός ἦταν τό κέντρο, ὁ σκοπός, ἡ δύναμις, ὁ λόγος τῆς ζωῆς του καί τῆς θεολογίας του. Ὁ Χριστός ἦταν «τό πᾶν». Πίστευε καί ἐκήρυττε μαζί μέ τόν ἀ­πόστολο Παῦλο ὅτι «τά πάντα δι᾽ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἔκτισται, καί αὐτός ἐστι πρό πάντων, καί τά πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε, καί αὐτός ἐστιν ἡ κεφαλή τοῦ σώματος, τῆς Ἐκκλησίας» (Κολ. α΄ 16-18). Στόν Χριστό κατηύθυνε πάντοτε αὐτούς πού ἄκουγαν τά κηρύγμα­τά του, ἐπειδή τόν Χριστό μόνο διαπαντός θεωροῦσε, γι' Αὐτόν μό­νο ζοῦσε καί μέ τόν λόγο Του μόνο ἐρρύθμιζε τήν ζωή του. Γι' αὐτό καί ὄχι μόνο δέν ἐπηρεαζόταν ὁ μακαριστός Γέροντας ἀπό τήν πε­ριρρέουσα πνευματική ἀτμόσφαιρα τῆς ἐποχῆς του, ἀλλά μποροῦσε μέ παρρησία καί διάκρισι νά τήν κρίνῃ, ὅταν αὐτή παρεξέκλινε ἀπό τήν ὁδό πού ἐχάραξαν καί ἐβάδισαν οἱ ἅγιοι Πατέρες μας.

γ. Τό κήρυγμα τοῦ Γέροντα: «Ἡ Θέωσις σκοπός τοῦ ἀνθρώπου»

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «ἡ ὁδός» (Ἰω. ιδ΄ 6) πρός τόν Πατέρα, διότι «οὐδείς ἔρχεται πρός τόν Πατέρα εἰ μή δι'Αὐτοῦ» (πρβλ. Ἰω. ιδ΄ 6). Ἀλλά καί «οὐδείς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν εἰ μή ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» (Α΄ Κορ. ιβ΄ 3). Τό κύριο γνώρισμα τῶν διδα­χῶν τοῦ Γέροντα ἦταν ἡ ἀλήθεια αὐτή. Ὅτι σκοπός τῆς ζωῆς μας εἶ­ναι ἡ θέωσις, δηλαδή ἡ ἕνωσίς μας μέ τόν Θεό. Καί ὅτι ἡ ἕνωσίς μας μέ τόν Τριαδικό Θεό γίνεται «ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ», μέ τήν ὑπακοή στίς ἅγιες ἐντολές τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τά ἅγια Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί τήν ἀδιάλειπτη ἐπίκλησι τοῦ Παναγίου ὀνόμα­τός Του, ὁ ὁποῖος μᾶς ὁδηγεῖ πρός τόν Πατέρα. Ἔτσι πραγματοποι­εῖται ἡ ἕνωσις τοῦ ἀνθρώπου μέ ὅλη τήν Παναγία Τριάδα, σύμφωνα καί μέ τόν λόγο τοῦ Κυρίου: «ἐάν τις ἀγαπᾷ με τόν λόγον μου τηρή­σει, καί ὁ Πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καί πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ' αὐτῷ ποιήσομεν» (Ἰω. ιδ΄ 23). Παραθέτομε χαρα­κτηριστικό ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία τοῦ Γέροντα «εἰς τό Ἅγιον Πνεῦμα»: «Μόλις ὅμως ὁ ἄνθρωπος λάβῃ τήν δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τότε φωτίζεται, τότε ἀνοίγονται τά μάτια του, τότε δι­ευρύνεται ἡ ὕπαρξίς του, τότε ἐκτείνεται ἡ ὕπαρξίς του, τότε ἀπό ἕνα μικρό γήϊνο πεπερασμένο καί φθαρτό ὄν, γίνεται ἕνα ἄπειρο ὄν, πού εἶναι μέσα στήν αἰωνιότητα ἐπεκτεινόμενος, καί ὅλος φωτίζεται ἀπό τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, καί ὅλος λάμπει μέσα στό Φῶς τοῦ Θεοῦ, καί ὅλος χαριτώνεται μέσα στήν Χάρι τοῦ Θεοῦ» (Π62).

δ. Ἐκκλησιοκεντρικότης

Ἡ θέωσις ὅμως δέν εἶναι δυνατόν νά ἐπιτευχθῇ ἐκτός τῆς Ἐκ­κλησίας. Κοινωνία θεώσεως εἶναι μόνον ἡ Ἐκκλησία, πού ὅπως προείπαμε εἶναι μόνον ἡ Ὀρθόδοξος. Ὅλες τίς θεϊκές εὐλογίες Του ὁ Θεός τίς χάρισε στούς μαθητάς Του, πού εὑρίσκοντο συγκεντρωμέ­νοι στήν Ἐκκλησία ἔχοντας κέντρο Αὐτόν, τόν Θεόν. Ἔλεγε π.χ. ὁ Γέροντας σέ ὁμιλία του «Εἰς τήν Μ. Πέμπτην», ὅτι οἱ μαθηταί πού ἔ­μειναν «στόν Μυστικό Δεῖπνο, στήν Θεία Εὐχαριστία, στήν Ἐκκλη­σία» ἀξιώθηκαν νά δοῦν τόν Ἀναστάντα Χριστό. Ἀντιθέτως ὁ δυσ­τυχής Ἰούδας φεύγοντας ἀπό τήν Ἐκκλησία ἔχασε τήν δυνατότητα αὐτή (Τ47). Σέ ἄλλη πάλι ὁμιλία του «εἰς τήν Ἀνάστασιν» σχολιά­ζοντας τήν παρουσία τοῦ Κυρίου ἐν μέσῳ τῶν μαθητῶν Του, ἔλεγε: «Αὐτό εἶναι ἡ Ἐκκλησία· ὁ Χριστός στό κέντρο καί ἐμεῖς γύρω ἀπό τόν Χριστό... Κάθε φορά πού καί ἐμεῖς συνερχόμεθα στήν Ἁγία Ἐκ­κλησία βλέπουμε τόν Ἰησοῦν, λαμβάνουμε τήν εἰρήνη τοῦ Ἰησοῦ, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας καί ἐ­μεῖς χαιρόμεθα "ἰδόντες τόν Κύριον"» (Π8,9). Ἐπίσης σέ ὁμιλία του «εἰς τήν Πεντηκοστήν» ἔλεγε ὅτι «ἔλαβαν τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ» οἱ μαθηταί πού ἦσαν «συγκεντρωμένοι στό Ὑπερῶον, ἐν Ἐκκλησίᾳ» καί ὅτι «ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ δέν δίδεται ἐκτός Ἐκκλησίας». Τήν ἴδια ἀλήθεια ὑπογράμμιζε καί σέ ὁμιλία του «εἰς τήν θείαν Μεταμόρφω­σιν», λέγοντας ὅτι «ὁ Χριστός δέν ὑπάρχει ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας· δέν προσφέρεται ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας. Δέν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἑνωθῇ μέ τόν Χριστό ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας. Καί εἶναι σήμερα (κατά τήν Μεταμόρφωσι) ἡ Ἐκκλησία τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθή­κης παροῦσα, ἑνωμένη γύρω ἀπό Αὐτόν πού εἶναι τό κέντρο τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης, τόν Θεάνθρωπο Χριστό» (1981).

δ. Ἀγάπη πρός τήν Παναγία μας

Πολύ συχνά ὁ Γέροντας ἀναφερόταν στό πρόσωπο τῆς Ὑπερ­αγίας Θεοτόκου, τήν μητρική στοργή τῆς ὁποίας γεύτηκε πολλές φο­ρές ἀπό τήν παιδική του ἡλικία. Ἐτόνιζε τήν ὁλοκληρωτική της προσφορά πρός τόν Θεόν, πού ἀνάγκασε τόν ἀβίαστο Θεό νά ἔλθῃ καί νά σαρκωθῇ μέσα της. Σέ ὁμιλία του «εἰς τήν Κυριακήν τῶν Βα­ΐων καί τόν Εὐαγγελισμόν» ἔλεγε: «Ἀλλά ὁ εὐλογημένος Ἰησοῦς (ὅ­πως τόν προσφωνοῦσαν τά παιδιά τῆς Ἱερουσαλήμ) δέν θά μποροῦ­σε νά ἔλθῃ, ἐάν δέν ὑπῆρχε καί μία εὐλογημένη Μαριάμ, νά διορθώ­σῃ καί αὐτή τό λάθος τῆς καταραμένης Εὔας, τήν ἀνυπακοή τῆς Εὔ­ας, μέ μία δική της τελεία ὑπακοή καί προσφορά στόν Θεό. Καί ἡ εὐλογημένη Μαριάμ, πού ἔδωσε τήν ἐλευθερία της ὁλόκληρη στόν Θεό, δέν κράτησε τίποτα γιά τόν ἑαυτό της. Ἔκανε αὐτό, πού ὤφει­λε νά εἶχε κάνῃ ἡ Εὔα ἀλλά ἀπέτυχε. Ἡ εὐλογημένη Μαριάμ γίνεται ἡ ἀφορμή· μᾶς προσφέρει τόν εὐλογημένον Ἰησοῦν» (Τ8,9). Σέ ὁμι­λία του «εἰς τό Γενέσιον τῆς Θεοτόκου» ἐτόνιζε τήν προσφορά της στήν λύτρωσι τοῦ κόσμου: «Ἔκαναν πολλά φυσικά παιδιά, ἀλλά τό μόνο παιδί πού ἔπρεπε νά γεννήσουν οἱ ἄνθρωποι δέν μπόρεσαν νά τό γεννήσουν. Τόν Θεό δέν μποροῦσαν νά τόν γεννήσουν. Καί γι' αὐτό, ἄς εἶχε πολλά παιδιά ὁ κόσμος, ἦταν ἄτεκνος πνευματικά. ῾Η Παναγία μας ἔλυσε τήν ἀτεκνία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους καί ἐγέννη­σε τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ» (Θ4). Ἄλλοτε πάλι παρουσίαζε τήν Παναγία μας ὡς τό πρότυπο τῶν ἀσκουμένων στήν θεοποιό ἡσυχία, πού πρώτη Αὐτή καθιέρωσε ὡς τρόπο ἀνόδου τοῦ ἀνθρώπου στόν Θεό.

στ. Ἁγιοπνευματική μετοχή στά ἑορτολογικά γεγονότα

Τίς προσωπικές του ἐμπειρίες, ἄν καί ἐπιμελῶς τίς ἀπέκρυπτε, ἐν τούτοις ἐνίοτε χωρίς νά τό θέλῃ τίς ἀπεκάλυπτε. Ἔλεγε, ἐπί πα­ραδείγματι, σέ ὁμιλία του «εἰς τήν Γέννησιν τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ»: «Εἴχαμε τήν αἴσθησι ἀπόψε, ὅτι ἡ Γέννησις (τοῦ Χριστοῦ) δέν εἶναι κάτι πού ἔγινε μόνο στό παρελθόν, ἕνα ἱστορικό γεγονός, ἀλλά τρό­πον τινα ὑπερβαίνοντες τόν χρόνο εἴχαμε τήν αἴσθησι ὅτι εἴμεθα καί ἐμεῖς ἐκεῖ πού ἐγεννᾶτο ὁ Κύριος καί συμμετείχαμε σ' αὐτή τήν χάρι τῆς ἀκτίστου εὐλογίας. Καί ἐβλέπαμε τό Θεῖο Βρέφος, ἐβλέπα­με τήν Ἁγία Μητέρα Του, ἐβλέπαμε τόν Δίκαιο Ἰωσήφ, ἐβλέπαμε τούς Ποιμένας νά προσκυνοῦν, τούς Μάγους νά προσκυνοῦν, νά προσφέρουν τά δῶρα τους, τούς Ἁγίους Ἀγγέλους νά δοξάζουν. Καί ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἠσθάνετο κανείς μέσα σ' αὐτή τήν ἀτμόσφαι­ρα, μέσα σ' αὐτήν τήν εὐλογημένη καί ἁγία χοροστασία καί συναυ­λία, ἦταν τό αἴσθημα ὅτι ἐκεῖνο τό ὁποῖο ἐπικρατοῦσε σέ ὅλη αὐτή τήν σκηνή ἦταν μία βαθεῖα εἰρήνη. Καί μετά, ἀκούγοντας καί τόν ἀγγελικό ὕμνο «δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη, ἐν ἀν­θρώποις εὐδοκία», κατανοοῦσε πλέον ὅτι αὐτή ἡ εἰρήνη δέν εἶναι κάτι ἰδεολογικό, δέν εἶναι κάτι ψυχολογικό, ἀλλά εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ σαρκωθέντος Θεοῦ καί τῆς Χάριτος τοῦ Παναγίου Πνεύματος στόν ἄνθρωπο» (Δ25,6).

ζ. Ἑπόμενος τοῖς ἁγίοις Πατράσι

Ὁ Γέροντας πάντοτε ἐπορεύετο «σύν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις», ποτέ μόνος του. Δέν αὐτοσχεδίαζε στά θέματα τῆς Πίστεως. Ἀκολουθοῦ­σε πιστά τούς ἁγίους Πατέρας καί τήν Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας. Εἴπαμε καί προηγουμένως, ὅτι κάθε τι τῆς Ἐκκλησίας εἶχε τήν πρώ­τη θέσι μέσα στήν ψυχή τοῦ Γέροντα. Καί αὐτοί πού εὑρίσκονται στήν καρδιά τῆς Ἐκκλησίας, κοινωνοῦντες μέ τόν «ἐν Ἁγίοις ἀνα­παυόμενον Θεόν», εἶναι οἱ Ἅγιοι. Ἦταν ἀδιανόητο γιά τόν Γέροντα νά ἀμφισβητῇ καί νά λογοκρίνῃ τούς λόγους τῶν Ἁγίων, ὅπως δυσ­τυχῶς γίνεται σήμερα ἀπό ὡρισμένους, πού δέν διστάζουν νά ἀμφι­σβητοῦν γιά λόγους δῆθεν ἐπιστημονικούς ἤ ἄλλους τήν αὐθεντία τῶν ἁγίων Πατέρων καί νά θέτουν ἐν ἀμφιβόλῳ στίς συνειδήσεις τῶν πιστῶν ἀκόμη καί τούς Ὅρους τῶν Ἁγίων Συνόδων, ἐγκαθι­στῶντες τήν δική τους αὐθεντία ὡς κριτήριο τῆς ἀληθείας. Εἶναι γνωστό ὅτι κάποιοι ἐκ τῶν ἡμετέρων θεολόγων προέβαλαν τήν θεω­ρία, ὅτι οἱ Ἀντιχαλκηδόνιοι εἶναι ὀρθόδοξοι στήν πίστι, παρά τίς ἀντίθετες ἀποφάνσεις τῶν ἁγίων Δ΄, Ε΄ καί ΣΤ΄ Συνόδων.

Ὁ Γέροντας ὄχι μόνον δέν διέπραξε ποτέ τό ἀτόπημα αὐτό, δηλαδή νά λογοκρίνῃ τούς Πατέρας, ἀλλά καί μέ προφητικό ζῆλο ἔ­κρινε τήν τάσι αὐτή. Σέ ὁμιλία του «εἰς τήν Κυριακήν τῆς Ὀρθοδο­ξίας» ἀνέφερε: «Ὅταν ὁ Χριστιανός, ὁ Θεολόγος, ὁ Ἱεράρχης, ὁ Κληρικός, ὁ Μοναχός δέν ταπεινωθῇ ἐνώπιον τοῦ μυστηρίου τοῦ ἀ­ποκαλυφθέντος Θεοῦ, ἐνώπιον τῆς Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας, τό­τε θέλει νά καινοτομῇ, δέν θέλει νά "ἕπεται τοῖς ἁγίοις Πατράσι", ἀλλά θέλει νά δημιουργῇ νέα παράδοσι, νέα θεολογία. Στό βάθος ἡ αἰτία εἶναι ἡ ὑπερηφάνεια» (Τ80). Ἐπειδή ἔτσι ἐσκέπτετο ὁ Γέρον­τας, γι' αὐτό καί ὀρθοτομοῦσε τόν λόγο τῆς ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ καί κατηύθυνε πρός αὐτήν τίς ψυχές ὅσων ἐξαρτῶντο πνευματικά ἀπό αὐτόν.

η. Ἡ ὑπακοή, ὡς ἐλεύθερη ἀποδοχή τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν ἄνθρωπο

Πολύ συχνά στίς ὁμιλίες του ὁ Γέροντας ἀναφερόταν στήν ἀ­ρετή τῆς ἁγίας ταπεινώσεως τοῦ Κυρίου μας, τῆς Παναγίας Μητρός Του καί τῶν Ἁγίων Του, παροτρύνοντας ἔτσι καί ἐμᾶς «ἵνα ἀκο­λουθήσωμεν τοῖς ἴχνεσιν αὐτῶν» (πρβλ. Α΄ Πέτ. β΄ 21). Σέ ὁμιλία του ἐπί παραδείγματι «εἰς τήν Βάπτισιν τοῦ Χριστοῦ» ὁ Γέροντας ἔ­λεγε: «Ὅπως ὁ Χριστός ἐλεύθερα κατῆλθε ἐκ τῶν οὐρανῶν καί ἐ­λεύθερα ἔκανε ὑπακοή εἰς τόν Θεόν Πατέρα καί ἐλεύθερα ἐταπεινώ­θη εἰς τόν Ἰορδάνην ποταμόν καί ἐβαπτίσθη ὑπό Ἰωάννου, καί τότε, τήν στιγμή αὐτή τῆς κενώσεώς του -γιατί κένωσις εἶναι καί ἡ Βάπτι­σις τοῦ Κυρίου καί ταπείνωσις- καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐπεφάνη ἀλλά καί ὁ Πατήρ ἐξέφρασε τήν εὐδοκίαν διά τόν Μονογενῆ Του Υἱόν, ἔτσι καί ὁ Χριστιανός, ὁ ὁποῖος ἐλεύθερα ὑπακούει στόν Θεό Πατέρα, στήν Ἁγία Τριάδα, στήν Ἐκκλησία, στόν πνευματικό του, χαριτώνεται ἀπό τόν Θεό, λαμβάνει τό Ἅγιο Πνεῦμα καί γίνεται υἱ­ός τῆς εὐδοκίας τοῦ Πατρός» (Δ34). Ἡ ὑπακοή μας στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ πνευματικοῦ μας πατρός, ὅπως ἐτόνι­ζε ὁ Γέροντας, πρέπει νά γίνεται ὄχι καταναγκαστικά ἀλλά ἐλεύθε­ρα. Ἔτσι ἔκανε ἡ Παναγία μας, ἡ ὁποία ἐλεύθερα προσέφερε τήν θέλησί της στόν Ἅγιο Θεό, καί μόλις εἶπε τό «Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά τό ρῆμα σου», ἀμέσως ὁ Θεός ἐσαρκώθη στήν κοι­λία της.

θ. Ἡ μετάνοια, ὁ σταυρικός ἀγώνας τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ καί ἡ κατά Χριστόν ἄσκησις

Δυστυχῶς ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἀπό ὑπερηφάνεια δέν ἀμφι­σβητεῖ μόνον τίς ἀλήθειες τῆς ἁγίας Πίστεώς μας ἀλλά καί τήν ἀ­σκητική παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας. Βέβαια ἡ ἄσκησις δέν εἶναι αὐ­τοσκοπός. Ὅμως εἶναι ἀπαραίτητο ἁγιαστικό μέσο τῆς Ἐκκλησίας. Διότι ἀφ' ἧς στιγμῆς ὁ Ἀδάμ κάνοντας ἀνυπακοή στόν Οὐράνιο Πατέρα προτίμησε τήν πρόσκαιρη ἡδονή ἀντί τῆς θεϊκῆς συνομιλίας καί ἐξέπεσε στόν κόσμο αὐτό τῆς ὀδυνηρᾶς καί κοπιαστικῆς βιοτῆς, εἰσῆλθε στόν κόσμο μας ἡ φθορά καί ὅλος ὁ ὀρμαθός τῶν κακῶν μέ τελική κατάληξι τόν θάνατο. Ἀλλά ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς ἐλύτρωσε ἀπό ὅλα αὐτά τά κακά μέ τά θεοπρεπῆ ἔργα τῆς Θείας Οἰ­κονομίας Του. Συγχρόνως μᾶς ἔδειξε νέα ὁδό ἀντί τῆς παλαιᾶς πού ἐβάδισε ὁ Ἀδάμ, γιά νά μπορέσουμε νά ἐπανέλθουμε στήν μετά τοῦ Θεοῦ κοινωνία ἀπό τήν ὁποία ξεπέσαμε. Ἀντί τῆς ἀνυπακοῆς τοῦ Ἀδάμ μᾶς ἔδειξε τήν ὑπακοή «γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ» (Φιλ. β΄ 8), ἀντί δέ τῆς ἡδονῆς πού διάλεξε ὁ Ἀδάμ μᾶς ἔδειξε τόν σταυρικό τρόπο ζωῆς.

Αὐτόν τόν σταυρικό δρόμο ἐβάδισαν μετά τόν Κύριό μας καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι ἀκολουθοῦντες τά εὐαγγελικά καί ἀποστο­λικά προστάγματα καθιέρωσαν τήν κατά Χριστόν ἄσκησι, μέ τίς νηστεῖες, ἀγρυπνίες, ὀρθοστασίες καί γονυκλισίες, πού ταπεινώνουν τό σαρκικό φρόνημα τοῦ ἀνθρώπου καί τό ὑποτάσσουν στόν Θεό. Οἱ Ἅγιοι ἐπίσης μᾶς ἔδειξαν τό ἀπαραίτητο τῆς μετανοίας, τῆς ὑπα­κοῆς στούς πνευματικούς πατέρες μας καί τοῦ ἀγῶνος τῆς τηρήσεως τῶν θείων ἐντολῶν. Μέ ὅλα αὐτά ὁ ἀγωνιζόμενος σταυρώνει τόν παλαιόν ἄνθρωπο πού ζῆ μέσα του «σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐ­πιθυμίαις» (Γαλ. ε΄ 24) καί ὀλίγον κατ' ὀλίγον ἀνεβαίνει Χάριτι Θε­οῦ πρός τόν Θεόν, προχωρώντας ἀπό τήν κάθαρσι στήν ἔλλαμψι καί στήν θέωσι.

Αὐτά παρουσίαζε πολύ συχνά ὁ μακαριστός Γέροντάς μας στίς ὁμιλίες του. Σέ ὁμιλία του π.χ. «εἰς τήν Μεταμόρφωσιν» ἔλεγε: «Δέν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος ἔξω ἀπό τήν ὑπακοή τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ πνευματικοῦ του πατρός νά δῇ τό Φῶς τῆς δόξης τοῦ Κυρίου καί νά ἀπολαύσῃ αὐτό τό Φῶς καί νά τό χαρῇ» (Δ52). Ἄλλοτε πάλι ἔλεγε: «Χριστιανός χωρίς σταυρό καί ἀγῶνα δέν νοεῖ­ται. Χριστιανός πού ἀκολουθεῖ ἔνα εὔκολο δρόμο δέν νοεῖται» (Δ41). Σέ ὁμιλία του πάλι «Εἰς τόν ἐκ γενετῆς τυφλόν» ἔλεγε: «Ἡ ἀ­λήθεια εἶναι ὅτι ἀκάθαρτος νοῦς καί ἀκάθαρτοι πνευματικοί ὀ­φθαλμοί δέν μποροῦν νά δοῦν τό ἀπρόσιτο Φῶς τῆς Θεότητος. Ἐδῶ εἶναι ὅλος ὁ ἀγώνας τῆς χριστιανικῆς μας ζωῆς. Πῶς καθημερινῶς διά τῆς μετανοίας, τῶν δακρύων, τῆς προσευχῆς, τῆς ἀσκήσεως, τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ θά μπορέσουμε λίγο-λίγο νά ἀνα­βλέψουμε» (Κ28).

ι. Ὁ Μοναχισμός ὡς τελεία βίωσις τῆς κατά Χριστόν ζωῆς

Ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὁ ἀγώνας γιά τήν τήρη­σι τῶν ἐντολῶν Του, ἡ ἄσκησις καί ἡ προσευχή μποροῦν νά βιω­θοῦν μέ τόν τελειότερο κατά τό δυνατόν τρόπο στήν μοναχική ζωή. Ὁ Μοναχισμός γεννήθηκε, ὡς γνωστόν, ὅταν ἡ Ἐκκλησία πέρασε ἀπό τήν περίοδο τῶν διωγμῶν στήν περίοδο τῆς ἐλεύθερης ἐπιτελέ­σεως τοῦ ἔργου της καί ἄρχισε νά εἰσέρχεται στήν ἐκκλησιαστική ζωή ἡ ἐκκοσμίκευσις. Τότε μέσα ἀπό τά σπλάγχνα της ξεπήδησε ἡ ἀ­νάγκη νά συνεχισθῇ ἡ περίοδος τῶν μαρτυρίων μέ τό μαρτύριο πλέ­ον τῆς συνειδήσεως, πού θά διατηροῦσε ἀκμαῖο τό σταυρικό καί θυ­σιαστικό φρόνημά της καί ἀνεπηρέαστη ἀπό κοσμικές ἐπιδράσεις τήν βιοτή της.

Γι' αὐτό καί ἐπέλεξε ὁ μακαριστός Γέροντας τόν Μοναχισμό γιά τόν ἑαυτό του· ἀπό πόθο πρός τήν τελειότητα. Ἄν καί ἄνθρω­πος ἐπιτυχημένος κατά κόσμον μέ διακρίσεις καί τίτλους ἀκαδημαϊ­κούς, προτίμησε τόν ἀπερριμένο ἀπό τούς πολλούς μοναχικό βίο, «ἵ­να Χριστόν κερδήσῃ» (πρβλ. Φιλ. γ΄ 8). Εἶναι γνωστόν ὅτι ἐκάρη μο­ναχός στήν Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πεντέλης σέ ἡλικία 35 ἐτῶν, καί ὅτι, ἀφοῦ γιά λίγο ἐχρημάτισε ἡγούμενος μέ μικρή συν­οδεία πνευματικῶν του τέκνων στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Γεωργίου Ἀρμᾶ Χαλκίδος, κατέληξε στήν Ἱερά Μονή μας, τήν ὁποία ἐποίμανε θεοφιλῶς καί θεαρέστως ἐπί 40 ἔτη.

Πρός αὐτήν τήν τελεία βίωσι τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, δηλαδή πρός τήν ἁγιότητα δέν ἔπαυε ὁ Γέροντας νά παρακινῇ καί ἐμᾶς. Σέ ὁμιλία του π.χ. «εἰς τούς Ἁγίους Πάντας» ἔλεγε: «Ἡ λύπη τῶν Χρι­στιανῶν πρέπει νά εἶναι ὅτι ἐμεῖς δέν εἴμεθα ἅγιοι». Ὅμως «ὄχι νά γίνουμε ἅγιοι γιά νά ἱκανοποιήσουμε ἐγωϊστικά τόν ἑαυτό μας, ἀλ­λά γιά νά εὐαρεστήσουμε τόν Θεόν» (Α96,7).

Βλέποντας ὁ Ἅγιος Θεός τήν μεγάλη ἀγάπη τοῦ Γέροντα πρός τόν Μοναχισμό, τόν κατέστησε πνευματικό πατέρα, ὁδηγό καί ἀλεί­πτη πολλῶν Μοναχῶν καί Μοναζουσῶν. Πολύ συχνά ἀναφερόταν στίς ὁμιλίες του στό ἀγγελικό πολίτευμα τῶν Μοναχῶν, ὅπως πολ­λές εἶναι καί οἱ συγγραφές του γιά τόν Μοναχισμό καί τό Ἅγιον Ὄ­ρος. Παραθέτουμε σχετικό ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία του «εἰς τήν Γέν­νησιν τοῦ Σωτῆρος»: «Ἤρθαμε καί ἐμεῖς ἐδῶ εἰς τό Ἅγιον Ὄρος, ὅ­πως οἱ ἐξ ἀνατολῶν Μάγοι ἤ ὅπως οἱ Ποιμένες, οἱ ὁποῖοι ἤκουσαν ὑπό τοῦ Ἀγγέλου ὅτι ἐτέχθη ὁ Ἰησοῦς ὁ Κύριος, ὁ Μεσσίας. Καί ἤρ­θαμε ἐδῶ, γιά νά προσκυνήσουμε τόν ταπεινόν Ἰησοῦν καί νά ζοῦμε πλησίον Του ὅλη μας τήν ζωή. Τί μεγάλη εὐλογία πράγματι! Νά κά­νουμε ὡς ἔργον τῆς ζωῆς μας τό νά ζοῦμε συνεχῶς μέ τόν Ἰησοῦν. Ἀλλά ἐκεῖνο πού θά διευκολύνῃ τήν συνάντησι καί τήν καθημερινή ἀναστροφή μας μέ τόν ταπεινόν Ἰησοῦν θά εἶναι καί ἡ δική μας τα­πείνωσις. Ἄς φύγαμε ἀπό τόν κόσμο, ἄς ἀπαρνηθήκαμε ὅ,τι ἀπαρ­νηθήκαμε, ἐάν δέν καλλιεργήσωμε εἰς βάθος στήν καρδιά μας τήν εὐλογημένη ταπείνωσι, δέν θά ἔχουμε μέρος μετά τοῦ ταπεινοῦ Ἰη­σοῦ». Διακρίνουμε καί στό ἀνωτέρω παράθεμα, πού ἀπευθύνεται στούς Μοναχούς, καί πάλι τόν θεολογικό, Χριστοκεντρικό νοῦ τοῦ Γέροντα καί τόν τονισμό τῆς ὑψοποιοῦ ἀρετῆς τῆς ταπεινώσεως.

Γνωρίζοντας τήν μεγάλη ἀποστολή τοῦ Μοναχισμοῦ στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, ἄν καί εὑρισκόμενος ἤδη εἰς τάς δυσμάς τοῦ βίου του, ἀπέστειλε ἐκλεκτό πνευματικό του τέκνο στήν Ἀφρική, γιά νά ἀναλάβῃ τήν διαποίμανσι νεοσυστάτου Ἱερᾶς Μονῆς εἰς αὐτήν.

ια. Τό ἀπαραίτητο τῆς θεοποιοῦ ἡσυχίας

Αὐτό ὅμως πού καταξιώνει τήν μοναχική ζωή εἶναι ἡ ἐν ἡσυ­χίᾳ θεωρία τοῦ Θεοῦ. Στό ἱερώτατο αὐτό ἔργο μᾶς παρακινοῦσε συνεχῶς ὁ Γέροντας. Παραθέτουμε χαρακτηριστικό λόγο του ἀπό ὁ­μιλία του «Εἰς τά Εἰσόδια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου»: «Ἐπειδή λοι­πόν Ἐκείνη (ἡ Παναγία) ἐγκαινίασε τόν τρόπο αὐτό τῆς θεώσεως, τήν ἱερά ἡσυχία, γι' αὐτό καί ἐμεῖς ἰδιαιτέρως ἐνατενίζουμε πρός τήν παναγία μορφή της καί τό πανάγιο πρόσωπό της καί θερμῶς τήν παρακαλοῦμε καί τήν ἱκετεύουμε νά μᾶς βοηθήσῃ καί μᾶς, πρῶ­τα νά ποθήσουμε αὐτό πού γιά κάθε Μοναχό εἶναι τό ἀκρότατο ἐ­φετό. Τί περισσότερο νά ποθήσῃ ἕνας Μοναχός ἀπό τήν ἐν ἡσυχίᾳ θεωρία τοῦ Θεοῦ; Ἀπό τήν συγκέντρωσι τοῦ νοῦ καί τήν συνεχῆ ἐν­ατένισι τοῦ νοῦ πρός τόν Θεόν, τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ; Τί περισσότερο νά ποθήσῃ ἕνας Μοναχός ἀπό τήν νῆψι, τήν συνεχῆ ἀνάτασι πρός τόν Θεό καί τήν πνευματική ἐγρήγορσι καί ἀγρυπνία;» (Θ10).

ιβ. Χριστοκεντρική ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα μας καί τούς ἐν τῷ κόσμῳ Χριστιανούς

Ἡ ἀγάπη τοῦ Γέροντα δέν περιωρίζετο μόνον στούς Μονα­χούς. Ὁ πόνος κάθε πονεμένου ἀνθρώπου γινόταν καί δικός του πό­νος. Πονοῦσε πολύ καί γιά τήν Πατρίδα μας, πού τήν ἔβλεπε μέρα μέ τήν μέρα νά ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Θεό τῶν Πατέρων μας. Πο­νοῦσε γιά τά ἄθεα νομοσχέδια πού ἐψηφίζοντο, ὅπως τό νομοσχέδιο τῆς νομιμοποιήσεως τῶν ἀμβλώσεων. Πονοῦσε γιά τήν περιθωριο­ποίησι τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς ἁγιωτάτης Πίστεώς μας ἀπό τούς ἄρ­χοντας τοῦ λαοῦ καί τήν ἀπεμπόλησι ἀπό τούς πολλούς τοῦ ἐκκλη­σιαστικοῦ ἤθους. Ὅλα αὐτά τόν ἀπασχολοῦσαν κυρίως προσευχη­τικά. Ὅμως δέν ἔπαυε νά παρακαλῇ, νά κηρύττῃ, νά συγγράφῃ καί νά στηλιτεύῃ τήν ἀπομάκρυνσι αὐτή τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, ἡ ὁποία τόν ὁδηγεῖ στόν πνευματικό μαρασμό, τό κενό, τήν μελαγχολία, τήν ἀπώλεια. Συγχρόνως δέν ἔπαυε νά ὑποδεικνύῃ τήν ἐν Χριστῷ ζωή ὡς τήν μόνη ἀληθινή ζωή πού χαρίζει βαθειά εἰ­ρήνη καί χαρά στόν πονεμένο ἄνθρωπο κάθε ἐποχῆς, ὅπως καί τῆς δικῆς μας. Σέ ὁμιλία του «Εἰς τόν ἅγιον Ἀνδρέαν» ἔλεγε: «Ἄραγε τό ἴδιο δέν φωνάζει καί σήμερα ὁ Ἀπόστολος πρός ἐμᾶς τούς νεωτέ­ρους Ἕλληνες; Νά μείνουμε πιστοί εἰς τόν Σωτῆρα Χριστόν, εἰς τόν Θεάνθρωπον Λυτρωτήν, ὁ ῾Οποῖος εἶναι ὁ μεγαλύτερος εὐεργέτης τῶν ψυχῶν μας καί τοῦ γένους μας; Πόσο θά ἐλυπεῖτο ὁ ἅγιος Ἀν­δρέας καί θά λυπᾶται, ἅμα βλέπῃ σήμερα, ὅτι οἱ ἀπόγονοί του ἐκεῖ­νοι, χάριν τῶν ὁποίων ἔχυσε τό αἷμα του, πηγαίνουν πρός τόν ἀθεϊ­σμό, τά σχολεῖα πρός τόν ἀθεϊσμό καί τόσα ἄλλα πρός τόν ἀθεϊσμό! Ἀλλά αὐτά τά αἵματα τῶν ἁγίων Μαρτύρων καί Ἀποστόλων θά μᾶς κρίνουν ὅλους. Καί γι' αὐτό, πατέρες, ἄς προσευχηθοῦμε σήμε­ρα μέ πόθο στόν ἀπόστολο Ἀνδρέα νά φωτίσῃ τό γένος μας νά μεί­νουμε Ὀρθόδοξοι, πιστοί στόν Χριστό μας» (Α17).

* * *

Προσπαθήσαμε νά χαράξουμε μερικούς ἄξονες γύρω ἀπό τούς ὁποίους ὡς ἐπί τό πλεῖστον ἐκινεῖτο ὁ μακαριστός Γέροντας Γεώργι­ος στίς ὁμιλίες του. Τά παρατεθέντα κείμενα ἐλήφθησαν ἀπό ἀπο­μαγνητοφωνημένες ὁμιλίες του πού ἔγιναν κατά τά ἔτη ἀπό 1981 ἕως 1991.

Ἐμεῖς, πού μᾶς ἀξίωσε ὁ Θεός νά ζήσουμε πολλά χρόνια κον­τά του, μποροῦμε νά διαβεβαιώσουμε ὅτι ὁ Γέροντας δέν ἦταν μό­νον «ὁ διδάξας», ἀλλά κυρίως «ὁ ποιήσας». Ὑπῆρχε τέλεια συναρ­μογή βίου καί λόγων. Γι' αὐτό καί πιστεύουμε ὅτι τό μνημόσυνό του θά εἶναι αἰώνιο, κατά τό «δίκαιοι εἰς τόν αἰῶνα ζῶσι» (Σοφ. Σολ. ε΄ 15).

Πέρασε ἤδη ἔνας χρόνος ἀπό τήν μακαρία κοίμησί του, ἀλλά ἐμεῖς οἱ Γρηγοριάται δέν αἰσθανόμεθα οὔτε στό ἐλάχιστο νά ἀπου­σιάζῃ ἀπό τήν Μονή μας. Τό πνεῦμα του, οἱ ἐντολές του, τό φωτεινό του παράδειγμα, οἱ εὐχές του παραμένουν ἀνεξίτηλα στήν ζωή τῆς ἀδελφότητός μας. Ὁ νέος σεβαστός Καθηγούμενός μας, Ἀρχιμ. Χρι­στοφόρος, μέ τήν εὐλογία τοῦ ὁποίου εὑρίσκομαι ἀνάμεσά σας κα­τόπιν τῆς σεπτῆς προσκλήσεως τοῦ πολυσεβάστου Μητροπολίτου κ.κ. Σεραφείμ, στοιχεῖ ἀπαρεγκλίτως ἐπί τά ἴχνη τοῦ μακαριστοῦ Γέ­ροντος. Τόν εὐχαριστοῦμε ὁλοψύχως πού δέχτηκε νά σηκώσῃ στούς ὤμους του τό φορτίο τῶν λογικῶν προβάτων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς μας καί νά μᾶς ποιμαίνῃ θεοφιλῶς καί θεαρέστως ὅπως καί ὁ μακαρι­στός Γέροντάς μας.

Ζητοῦμε, Σεβασμιώτατε, καί τίς δικές Σας θεοπειθεῖς εὐχές καί προσευχές ὑπέρ τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Ἀδελφότητος. Σᾶς εὐχαριστοῦμε γιά τήν ἀγάπη Σας πρός τόν μακαριστό Γέροντά μας καί τήν Ἱερά Μονή μας, καθώς καί γιά τήν τιμή νά μᾶς προσκαλέσετε στήν σεμνή αὐτή τελετή. Τά ἔτη τῆς Σεβασμιότητός Σας νά εἶναι πολλά καί ὑγι­εινά, ἐπ' ἀγαθῷ τοῦ ποιμνίου Σας καί συμπάσης τῆς Ἐκκλησίας. Εὔ­χεσθε καί ὑπέρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς τοῦ Γέροντός μας.

Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ.

ΟΜΙΛΙΑ π.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΕΙΣ ΚΛΗΡΙΚΟΛΑΪΚΗ ΣΥΝΑΞΙ 11-7-2015

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ὥρα 8.05 μ.μ. Ἐψάλησαν ἁγιορείτικοι ὕμνοι εἰς τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον καί τήν ἁγίαν Ἀναστασίαν τήν Ρωμαίαν ὑπό Ἁγιορειτῶν Πατέρων καί Ἱεροψαλτῶν τῆς νήσου.

ΥΜΝΟΙ ΕΙΣ ΚΛΗΡΙΚΟΛΑΪΚΗ ΣΥΝΑΞΙ ΤΗΣ 11-7-2015

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

ὥρα 8.15 μ.μ. Ὁ κ.Νικόλαος Κιτσοκώστας, Θεολόγος ὁμίλησε γιά τόν Κυθήριο Ἀρχιμανδρίτη, Ἐφημέριο καί Πνευματικό π.Ἱερόθεο Τριφύλλη, μέ θέμα : «Ἡ προσωπικότητα τοῦ Γέροντος π. Ἱεροθέου Τριφύλλη».

 

ὥρα 8.35μ.μ. Ὁ Αἰδεσιμολ. π.Δημητρίος Τέγας, Ἀρχιερατικός Ἐπιτρόπος Ἀστακοῦ (συνεφημερίου τοῦ π.Ἱεροθέου), ὁμίλησε μέ  θέμα : «Πῶς ἔζησα τόν π.Ἱερόθεο».

Τήν Κυριακή 12-07-2015 πρωΐ (7-10.30 π.μ.), ἐτελέσθη Ὄρθρος καί Ἀρχιερατικόν Συλλείτουργον καί εἰς τό τέλος Ἱερόν Μνημόσυνον ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν τριῶν τιμωμένων Κληρικῶν εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Παναγίας Ἱλαριωτίσσης Ποταμοῦ.

Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΣ ΠΟΤΑΜΟΝ 12-7-2015 Α' ΜΕΡΟΣ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΣ ΠΟΤΑΜΟΝ 12-7-2015 ΕΩΣ ΤΕΛΟΥΣ

Μπορείτε να κατεβάσετε αυτή την ομιλία σε αρχείο mp3 κάνοντας click εδώ.

Εὐχαριστοῦμε τήν φωτογράφο  Ἐβίτα Προβατάρη γιά τίς ὅμορφες φωτογραφίες, πού μᾶς χάρισε.