ΕΟΡΤΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΥΔΡΑΙΩΝ Γ.& Λ.ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ

ΕΟΡΤΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΑΕΙΜΝΗΣΤΩΝ ΥΔΡΑΙΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΙ ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ

Στίς 23 Σεπτεμβρίου ἔφθασε στά Κύθηρα ἕνα πούλμαν μέ Ὑδραίους ἐκδρομεῖς μέ ἐπικεφαλῆς τόν Δήμαρχο Ὑδραίων κ.Κων/νο Ἀναστόπουλο καί τόν Αντιδήμαρχο κ.Εὐστάθιο Γεώργα γιά νά προσκυνήσουν τήν Μυρτιδιώτισσα τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς της καί νά παρευρεθοῦν στήν ὡς ἄνω ἐκδήλωση.

Τό ἀπόγευμα τῆς Ἱερᾶς Πανηγύρεως τῆς Παναγίας Μυρτιδιώτισσας (24 Σεπτεμβρίου, ἡμέρα Πέμπτη, ὥρα 7μ.μ.) ἡ Ἱερά Μητρόπολη, ὁ Δῆμος καί τό Ἐπαρχεῖο Κυθήρων συνδιοργάνωσαν τήν ἑόρτια ἐκδήλωση πρός τιμήν τῶν ἀειμνήστων Ὑδραίων Γεωργίου Κουντουριώτη, Πρωθυπουργοῦ καί Λαζάρου Κουντουριώτη, Προέδρου τῆς Δημογεροντίας Ὕδρας, στόν Κυθηραϊκό Σύνδεσμο Χώρας Κυθήρων.

Στήν γιορτινή αὐτή ἐκδήλωση συμμετεῖχαν καί συνεόρτασαν ὁ Δήμαρχος Ὑδραίων, τό Δημοτικό Συμβούλιο, Ἱερεῖς καί πολλοί κάτοικοι τῆς Ὕδρας, Κυθήριοι καί φιλοκυθήριοι καί ὅλοι μαζί, Ἐκκλησία καί Τοπική Αὐτοδιοίκησις, τίμησαν ἀπό κοινοῦ τά δύο αὐτά δοξασμένα καί ἐπιφανῆ τέκνα τῆς Ὑδραϊκῆς οἰκογένειας τῶν Κουντουριωταίων, πού γιά ἕνα χρονικό διάστημα διέμειναν στό φιλόξενό μας νησί τῶν Κυθήρων, στό Καψάλι.

Ἡ ἐκδήλωση ξεκίνησε μέ τό Ἀπολυτίκιο τῆς Παναγίας τῆς  Μυρτιδιώτισσας καί τήν  προσφώνηση τοῦ Δημάρχου Κυθήρων κ. Θεοδώρου Κουκούλη.

Ἀκολούθησε ἡ ἀντιφώνηση τοῦ Δημάρχου Ὑδραίων κ.Κων/νου Ἀναστοπούλου, πού ἐξέπληξε ὅλους τούς παρισταμένους εὐχάριστα ὅταν ξεδίπλωσε τήν ἐπαναστατική Σημαία τῆς Ὕδρας,  καθηλώνοντας ὅλους μέ τήν ἀναφορά του στόν ἐκπληκτικό συμβολισμό της καί τά πολλά ἀλληγορικά μηνύματα πού αὐτή ἀποπνέει.

Ἡ παρουσία της, εἶπε ὁ κ.Δήμαρχος, δηλώνει καθοριστικά τήν ἀκλόνητη πίστη καί τή θέληση τοῦ σκλαβωμένου Ἕλληνα γιά τήν ἀποτίναξη τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ καί τόν τελειωτικό θρίαμβο τοῦ Χριστιανισμοῦ ἔναντι τοῦ Ἰσλαμισμοῦ. Ἦταν ἡ Σημαία πού ἀναρτήθηκε στούς ἱστούς τῶν περισσοτέρων πολεμικῶν ὑδραϊκῶν πλοίων (σ.σ. ἡ σημερινή κυανόλευκη Ἑλληνική σημαία καθιερώθηκε πανελληνίως τόν Ἰανουάριο τοῦ 1822 μέ σχετική διακήρυξη τῆς Α' Ἐθνοσυνέλευσης τῆς Ἐπιδαύρου). Στή συνέχεια ἐξήγησε τήν ἔννοια τῶν συμβόλων, πού ἀπεικονίζονται σ' αὐτήν.

Κύριο σύμβολο τῆς ὑδραϊκῆς σημαίας, ὅπως ἄλλωστε καί τῶν περισσότερων ἐπαναστατικῶν σημαιῶν τῶν χρόνων ἐκείνων, εἶναι ὁ σταυρός, σύμβολο πίστης καί Ὀρθoδoξίας. Ὁ σταυρός "πατᾶ" θριαμβευτικά τήν ἀνεστραμμένη ἡμισέληνο τοῦ Ἰσλάμ ουμβολίζοντας τήν ὑπεροχή καί νίκη τοῦ Χριστιανισμοῦ. Τό ἀρχαιοελληνικό παράγγελμα τῆς Σπαρτιάτισσας μάνας "ἤ τάν ἤ ἐπί τᾶς" ἔχει γραφῆ γιά νά ουμβολίσει τήν ἀποφασιστικότητα τοῦ Ἀγώνα τῶν Ἑλλήνων ἐνάντια στόν Τοῦρκο κατακτητή. Ἡ σημαία μέ τήν κεφαλή τοῦ Θεμιστοκλῆ στά δεξιά, βρίσκεται ἐκεῖ γιά νά ὑπενθυμίζει θριαμβευτικές νίκες τῶν ἀρχαίων προγόνων, ἐνῶ ἡ ἄγκυρα ἀριστερά εἶναι σύμβολο ἐλπίδας καί νικηφόρων ἐκβάσεων στίς ναυμαχίες τοῦ ὑδραϊκοῦ στόλου. Τό φίδι πού περιελίσσεται στήν ἄγκυρα συμβολίζει τή δύναμη τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, ἐνῶ τό περιστέρι πού βγαίνει ἀπό τό στόμα τοῦ φιδιοῦ εἶναι τό σύμβολο τῆς μελλοντικῆς εἰρήνης καί τῆς ἐλευθερίας τοῦ Γένους. Τό συμβολιστικό αὐτό σύνολο κατοπτεύει ὁ ὀφθαλμός τῆς θείας Πρόνοιας ἐπάνω ἀριστερά, δίνοντας ἐλπίδα γιά τήν ἐπικράτηση των Ἑλλήνων καί τή δίκαιη ἀπόληξη τοῦ Ἀγώνα τους. Τό γαλανό χρῶμα τοῦ φόντου τῆς ὑδραϊκῆς σημαίας ουμβολίζει τέλος τήν θάλασσα πού εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένη μέ τή ζωή καί τίς νίκες τῶν Ὑδραίων, τό δέ κόκκινο πλαίσιο πού περιβάλλει τό σύνολο ὑποδηλώνει τό αἷμα πού 

Ἡ πιό συγκινητική στιγμή ἦταν, ὅταν ὁ Δήμαρχος Ὕδρας πρόσφερε στόν Μητροπολίτη μας καί στό Δήμαρχό μας ἀντίγραφο τῆς σημαίας τῶν Ὑδραίων κατά τήν Ἐπανάσταση.

Ἀκολούθησε μουσικό πρόγραμμα τῆς Χορῳδίας τῆς Φιλαρμονικῆς Κυθήρων ὑπό τήν διεύθυνσιν τοῦ Χοράρχη-Μαέστρου κ.Στράτη Θεοδωρακάκη.

Ἀκολουθεῖ ὁ λόγος τοῦ Ἀντιδημάρχου Ὑδραίων κ.Εὐσταθίου Γεώργα, τ.Γραμματέα Ἱ. Μ. Ὕδρας :

ΟΜΙΛΙΑ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ στούς ἀδελφούς ΛΑΖΑΡΟ καί ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ
καί τούς δεσμούς ΥΔΡΑΣ καί ΚΥΘΗΡΩΝ

          Μέ μεγάλη χαρά καί συγκίνηση βρισκόμαστε σήμερα ἐδῶ, γιά νά ἑορτάσουμε τήν Ἑορτή τῆς Παναγίας μας, τῆς Μυρτιδιώτισσας, Προστάτιδος καί Ἐφόρου τῆς Νήσου τῶν Κυθήρων, καί γιά νά ἐπιβεβαιώσουμε γιά μιά ἀκόμη φορά τούς πολλούς δεσμούς πού συνδέουν τά δύο Νησιά μας καί οἱ ὁποῖοι, παρά τήν ἀπόσταση πού μᾶς χωρίζει, παραμένουν ἑκατοντάδες χρόνια σταθεροί καί μᾶς ἑνώνουν.

          Λές καί ὁ Μεγαλοδύναμος Θεός τό ἔχει ὁρίσει ἔτσι, ἀλλά καί ἡ Κυρά Δέσποινα Παναγία, ἡ Φανερωμένη τῆς Ὕδρας, ἡ Μυρτιδιώτισσα τῶν Κυθήρων, ἡ Ὁδηγήτρια Μάνα μας, μέ τίς πρεσβεῖες Της ἔχει φροντίσει, τά Νησιά μας συνεχῶς νά ἔρχονται σέ ἐπαφή μέ διάφορους τρόπους καί συγκυρίες. Ἕναν αἰώνα σχεδόν πρίν, ὁδήγησε τά βήματα τοῦ μετέπειτα Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κυροῦ Δωροθέου (Κοτταρᾶ) στά Κύθηρα, ὅπου ὑπηρέτησε ὡς Μητροπολίτης ἀπό τό 1922 ἕως τό 1935, ὁπότε καί μετετέθη στήν Ἱερά Μητρόπολη Λαρίσης καί Πλαταμῶνος, τῆς ὁποίας διετέλεσε Ποιμενάρχης μέχρι τό 1956, χρονιά κατά τήν ὁποία ἐξελέγη Ἀρχιεπίσκοπος, τιμώντας καί τό Νησί τῆς καταγωγῆς του, τήν Ὕδρα, ἀλλά καί τίς Μητροπόλεις πού μέ ἀγάπη ὑπηρέτησε.

          Καί οἱ δεσμοί μας δέ σταματοῦν ἐκεῖ, ἀλλά συνεχίζονται καί μεγαλώνουν, μέ πιό πρόσφατο σύνδεσμο τό σεπτό σημερινό Ποιμενάρχη αὐτῆς τῆς Μητροπόλεως Σεβ. κ.Σεραφείμ, πού γιά 31 χρόνια ὑπηρέτησε ὡς Ἱεροκήρυξ τήν Ἱερά Μητρόπολη Ὕδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης, φθάνοντας μέχρι τοῦ ἀξιώματος τοῦ Γενικοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου. Ἡ χαρμόσυνη εἴδηση τῆς ἐκλογῆς του ὡς Πατρός καί Ποιμενάρχου αὐτῆς τῆς Ἐπαρχίας, τόν Ἰούνιο τοῦ 2005 ἔδωσε στά Κύθηρα καί τά Ἀντικύθηρα ἕναν ἄξιο θρησκευτικό Ἡγέτη καί Πατέρα, ἀλλά στέρησαν ἀπό τήν Ὕδρα ἕναν ἀπό τούς στυλοβάτες τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς κοινωνίας μας, ἀκούραστο ἐργάτη τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ, καθώς ἐπίσης καί τοῦ κοινωνικοῦ ἔργου καί τῆς ἀνιδιοτελοῦς προσφορᾶς, στό πλευρό τοῦ μακαριστοῦ καί ἁγίου Ποιμενάρχου μας κυροῦ Ἱεροθέου (Τσαντίλη), τοῦ ἀκάματου Ἐπισκόπου τῆς Ἀγάπης καί τῶν Ἔργων, τοῦ ὁποίου μέχρι τέλους ἀποτέλεσε βοηθό καί συνεργάτη ἀναντικατάστατο.

          Μᾶς παρηγορεῖ τό γεγονός, ὅτι δέν πῆγε μακριά, ἀλλά στό κοντινό μας Νησί τῶν Κυθήρων, μέ τό ὁποῖο ὄχι μόνο συνδεόμαστε διοικητικά, ἀλλά καί ἱστορικά, ἀφοῦ οἱ ἱστορικές μας διαδρομές εἶναι παράλληλες.

          Ἐκλεκτοί Συμπανηγυριστές,

Ἡ Ὕδρα δέ γνώρισε τουρκικό ζυγό καί μόνη της ἀπό τά Νησιά τοῦ Αἰγαίου ἦταν αὐτόνομη καί αὐτοδιοίκητη. Τά Κύθηρα, ἐπίσης, δέ γνώρισαν οὐσιαστικά τουρκικό ζυγό, καί ἄλλοτε ὑπό Ἑνετική, ἄλλοτε ὑπό Ρωσσική, Γαλλική ἤ καί Ἀγγλική Διοίκηση (ἕως τό 1864 πού ἑνώθηκαν μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα) ἀποτέλεσαν τόπο ἐλεύθερο ἀπό τό βάρβαρο κατακτητή.

          Ἡ Ύδρα στήν ἀνάπτυξή της ταξίδευε σέ ὅλη τή Μεσόγειο καί τά καράβια της ἔβρισκαν στά Κύθηρα πάντα ἕνα φιλόξενο λιμάνι, πότε γιά νά προφυλαχθοῦν ἀπό κάποια καταιγίδα πού λυσσομανοῦσε, πότε γιά νά ξεφύγουν ἀπό τούς πειρατές πού τούς κατεδίωκαν καί πότε γιά νά φυλαχθοῦν καί νά κρυφθοῦν ἀπό τά μάτια τοῦ Τούρκου πού τούς κυνηγοῦσε, ὅπως συνέβη καί στήν περίπτωση πού σήμερα μᾶς ἔδωσε τήν εὐκαιρία νά συνεορτάσουμε, δηλαδή τό γεγονός πού ἔφερε τούς ἀδελφούς Λάζαρο καί Γεώργιο Κουντουριώτη πρόσφυγες στά Κύθηρα, διωγμένους ἀπό τό Νησί τους, μετά τήν ἀποτυχημένη Ἐπανάσταση τοῦ Νησιοῦ στά 1807 κατά τῶν Τούρκων μέ τήν προτροπή τοῦ Ρώσου Ναυάρχου Σινιάβιν, ὁ ὁποῖος, ὅπως καί παλαιότερα, κατά τά Ὀρλωφικά, τούς ἐγκατέλειψε στή μανία τοῦ Τούρκου σουλτάνου μετά τή σύναψη εἰρήνης ἀνάμεσα στή Ρωσία καί τήν Τουρκία.

          Ἐδῶ, ὅμως, θά πρέπει νά κάνουμε μιά παρένθεση γιά νά γνωρίσουμε ποιοί ἦταν οἱ ἀδελφοί Κουντουριώτη. Θά ἀναφέρουμε μερικά σημαντικά βιογραφικά στοιχεῖα, ἀπαραίτητα νά ἀναδείξουν τή σπουδαιότητα τῶν δύο Ὑδραίων Ἀρχόντων, τόσο στήν ἔκβαση τοῦ Ἀγώνα, ὅσο καί στήν ἐγκαθίδρυση καί διοίκηση τοῦ Νεοελληνικοῦ Ἔθνους.

          Ὁ ἀδιαμφισβήτητος ἡγέτης γιά πολλές δεκαετίες τῆς Ὕδρας Λάζαρος Κουντουριώτης, γεννήθηκε τό 1769 στήν Ύδρα καί ἦταν γιός τοῦ Ἀναγνώστη Κουντουριώτη καί τῆς Μαρίας Κοκκίνη. Λόγω τῆς ἐγκατάστασης τοῦ πατέρα του στή Γένοβα (Γένουα), γιά ἐμπορικούς λόγους ὁ Λάζαρος, ὡς πρωτότοκος γιός, ἀνέλαβε ὅλες τίς εὐθύνες τῆς οἰκογένειας ἀπό τά δεκατέσσερά του χρόνια. Μετά τό θάνατο τοῦ πατέρα του, ἔγινε διαχειριστής τῆς οἰκογενειακῆς περιουσίας. Ὑπολογίζεται, ὅτι τά μισά καράβια ἀπ' ὅσα διέθετε ἡ Ὕδρα τό 1821, ἦταν δικά του καί τοῦ ἀδελφοῦ του Γεωργίου.

Ἀναμείχθηκε νωρίς στά δημόσια πράγματα τοῦ Τόπου του, ἐπιδεικνύοντας διοικητικές ἱκανότητες. Μαζί μέ τόν ἀδελφό του Γεώργιο Κουντουριώτη στήριξε τόν Ἀγώνα γιά τήν Ἐθνική μας Παλιγγενεσία μέ ὅλες του τίς δυνάμεις, τόσο μέ σημαντικές οἰκονομικές προσφορές, ὅσο καί μέ τή συμμετοχή των πλοίων τῆς οἰκογένειας στίς πολεμικές ναυτικές Ἑλληνικές ἐπιχειρήσεις.

Ἄν καί δέν πολιτεύθηκε ποτέ, παρά τίς προτάσεις πού τοῦ ἔγιναν, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στίς πολιτικές ἐξελίξεις τοῦ Ἀγώνα καί, χάρη στόν προσηνή χαρακτήρα του, ἀπολάμβανε τήν ἐκτίμηση των συμπατριωτῶν του καί ὅλων των Ἑλλήνων. Κατά τήν Καποδιστριακή περίοδο (1828-1831) ὁ Κυβερνήτης Ἰωάννης Καποδίστριας τόν διόρισε προσωρινό διοικητή (Δήμαρχο) τῆς Ὕδρας ὡς «πρῶτο των προκρίτων» ἐνῶ τό 1844 ὁ Βασιλεύς Ὄθων τόν διόρισε Γερουσιαστή, ἀξίωμα πού διατήρησε μέχρι τό θάνατό του, στίς 6 Ἰουνίου 1852.

Ὁ κατά δεκατρία χρόνια μικρότερος του Γεώργιος Κουντουριώτης, γεννήθηκε τό 1782, πρόκριτος καί μεγαλονοικοκύρης κι αὐτός τῆς Ὕδρας, φαίνεται νά ζῆ στή σκιά τοῦ ἀδελφοῦ του μέχρι πού ἐμφανίζεται στό πολιτικό προσκήνιο γιά πρώτη φορά στά τέλη τοῦ 1823, ὅταν ὁ Ἀλέξανδρος Μαυροκορδᾶτος πείθει τούς Κουντουριώτηδες νά ἀναλάβουν τή διακυβέρνηση τῆς Χώρας καί μέ τόν Μαυροκορδᾶτο καί τόν Κωλέττη, ἐξέλεξαν στό Κρανίδι ἄλλη Κυβέρνηση - ἄλλο ἐκτελεστικό σῶμα - μέ Πρόεδρο τόν Γεώργιο Κουντουριώτη, μέχρι τήν ἐπανασυμφιλίωση καί ἐπανένωση τῶν Ἑλληνικῶν δυνάμεων.

Ἐπί Καποδίστρια διετέλεσε μέλος τοῦ «Πανελληνίου» καί «Πρόβουλος τῆς Οἰκονομίας», ἐνῶ στή συνέχεια διετέλεσε Γερουσιαστής, Σύμβουλος Ἐπικρατείας καί Ὑπουργός Ναυτικῶν, ἀλλά παραιτήθηκε γιά νά κάνει ἀντιπολίτευση. Ἐπί Βασιλείας τοῦ Ὄθωνα κατέλαβε διάφορα ὑψηλά ἀξιώματα. Ἐκλέχθηκε πληρεξούσιος Ὕδρας στήν Ἐθνοσυνέλευση τοῦ 1843, Βουλευτής καί Γερουσιαστής. Τό 1848 διορίστηκε στή θέση τοῦ Πρωθυπουργοῦ. Ἀπεβίωσε στήν Ἀθήνα μέ τό ἀξίωμα τοῦ Προέδρου τῆς Γερουσίας τό 1858.

Οἱ Κουντουριώτηδες προσέφεραν πολλά στόν Ἱερό Ἀγώνα. Ἡ προσφορά τους θεωρεῖται πολυτιμότατη καί σημαντικότατη, ἀφοῦ διέθεταν ὁλόκληρο στόλο καί οἱ στέρνες τῶν σπιτιῶν τους ἦταν γεμάτες χρυσάφι. Ἡ συμβολή τους στήν ἀπελευθέρωση τῆς Πατρίδας μας, θεωρεῖται τεράστια. Οἱ ἱστορικοί ἐκτιμοῦν πώς τό θαῦμα τοῦ 1821 δέ θά εἶχε αἴσιο τέλος χωρίς τή συμμετοχή τοῦ Ναυτικοῦ. Εἶναι ἀλήθεια, βέβαια, ὅτι μετά τά προηγούμενα παθήματά τους, εἶχαν πολλές ἐπιφυλάξεις γιά τήν Ἐπανάσταση. Ὅταν ὅμως ὁ Ὑδραῖος Ἀντώνης Οἰκονόμου ξεσήκωσε τό Νησί, ρίχτηκαν στόν Ἀγώνα παραμερίζοντας κάθε προηγούμενο ἐνδοιασμό.

Αὐτή ἴσα - ἴσα ἡ ἐπαναστατική προϊστορία τῆς Ὕδρας καί τά δεινά πού κατά καιρούς εἶχε ὑποστεῖ, κάνουν τήν προσφορά τους μεγαλύτερη, γιατί ὑπερνίκησαν γιά μιά ἀκόμα φορά τόν φόβο τῆς ἐγκατάλειψης καί τῆς καταστροφῆς, φόβο πού γιά νά κλείσουμε τήν παρένθεση καί νά ἐπιστρέψουμε στά ἱστορικά γεγονότα, τά ὁποῖα μᾶς φέρνουν σήμερα ἐδῶ, μιά καί μετά τά γεγονότα τοῦ 1807 καί ὅσα ἄλλα ἀκολούθησαν τή δύσκολη αὐτή περίοδο ἀναγκάζονται γιά τή δική τους ἀσφάλεια, ἀλλά καί τῶν Οἰκογενειῶν τους νά ἀναζητήσουν κάπου ἀλλοῦ καταφύγιο.

Οἱ δύο πρόκριτοι τῆς Ὕδρας ἐγκαταλείπουν τό Νησί μέ τίς οἰκογένειές τους καί καταδιωκόμενοι ἀπό τόν τουρκικό στόλο, ὅπως καί ἀρκετοί ἄλλοι πρόκριτοι (Ἀναστάσιος Κοκκίνης, Δημήτριος Τσαμαδός, Νικόλαος Γιακουμάκη Τομπάζης, Νικόλαος Οἰκονόμος κ.ἄ.), βρίσκουν καταφύγιο στό φιλικό καί ἀσφαλές, ὑπό τήν προσωρινή Γαλλική προστασία, Νησί των Κυθήρων, στό ὁποῖο ὄχι ἁπλῶς καταλύουν, σύμφωνα καί μέ ὅσα ἔφερε στό φῶς ἡ μελέτη τῆς ἐξαίρετης Καθηγήτριας Φιλολόγου κυρίας Ἑλένης Χάρου - Κορωναίου, ἀγοράζουν δύο μαγαζιά, σπίτι καί ἀποθῆκες στό Καψάλι καί ἐγκαθίστανται μεταφέροντες ἐκεῖ προσωρινά μᾶλλον τίς ἐπιχειρήσεις τους.

Μέ τόν τρόπο αὐτό, συνεχίζουν κανονικά τίς κερδοφόρες δραστηριότητές τους, προστατευόμενοι ἀπό τό κυνήγι των Τούρκων ταξιδεύοντας μέ τή Ρωσική Σημαία, ἐξ οὗ καί ἡ γνωριμία καί οἱ συναλλαγές μέ τόν Κυθήριο Ἰωάννη Κλάδο, ὑποπρόξενο τῆς Ρωσίας στήν Ὕδρα, πολύτιμο καί ἔμπιστο συνεργάτη τους στή συνέχεια. Ἀνεξάρτητα ἀπό τόν χρόνο παραμονῆς τους στά Κύθηρα μιᾶς καί σύντομα τούς ἀπενεμήθη χάρη καί ἐπέστρεψαν πίσω στήν Ὕδρα στά τέλη τοῦ 1808 («Ἱστορία τῆς Νήσου Ὕδρας» Ἀντωνίου Λιγνοῦ, τόμος 1ος), τό πέρασμά τους ἀπό τά Κύθηρα σηματοδοτεῖ τήν ἑνότητα καί ἀλληλεγγύη τῶν Ἑλληνικῶν Νησιῶν, ἡ ὁποία συνεχίζεται μέχρι καί σήμερα.

Πιστοί σέ αὐτή τήν παράδοση, ἐρχόμαστε σέ μιά ἐπίσκεψη φιλίας αὐτή τή φορά καί σύσφιγξης τῶν πατροπαράδοτων σχέσεών μας, προσφέροντάς σας τή Σημαία μας, τήν ἔνδοξη Ἐπαναστατική Σημαία τῆς Ὕδρας τοῦ 1821, τή Σημαία πού κυμάτιζε σέ κάθε Ναυμαχία τοῦ Ἀγώνα, τή Σημαία πού τό φλεγόμενο ἀνέμισμά της μᾶς χάρισε τήν Ἐλευθερία. Αὐτή τή Σημαία, πού ἀκόμα καί σήμερα κυματίζει καθημερινά στήν Ὕδρα, ὄχι μόνο στόν Κάβο καί προμαχώνα τῆς Ὕδρας, πάνω ἀπό τόν Ἀνδριάντα τοῦ Ἀρχιναυάρχου τῆς Ἑποποιΐας τοῦ 1821 Ἀνδρέα Μιαούλη, ἀλλά καί στά δύο Ἀρχοντικά τῶν Κουντουριωτῶν, Λαζάρου καί Γεωργίου, πού εὐτυχεῖς συγκυρίες ἐπέτρεψαν νά λειτουργοῦν σήμερα, ἀμφότερα, σάν Μουσεῖα καί νά μεταφέρουν τή δόξα καί τό μεγαλεῖο τῆς Ὕδρας στά πέρατα τοῦ κόσμου, μέσα ἀπό τά μάτια τῶν χιλιάδων ἐπισκεπτῶν τους.

Αὐτή τήν Ἱερή γιά μᾶς Σημαία, τήν προσφέρουμε μέ ὅλη μας τήν ἀγάπη στό Λαό τῶν Κυθήρων, ἐλπίζοντας σάν τή βλέπετε νά κυματίζει, νά νοιώθετε κι ἐσεῖς κοντά μας, ὅπως ἔνοιωθαν οἱ πρόγονοί μας καί νοιώθουμε κι ἐμεῖς σήμερα.

Σᾶς εὐχαριστῶ.

Ὁ λόγος τῆς κ.Ἑλένης Χάρου - Κορωναίου, πού ἀφορᾶ δημοσίευμά της στήν ἐφημερίδα «Κυθηραϊκά» τό Νοέμβριο τοῦ 2008.

Οἱ ἀδελφοί Λάζαρος καί Γεώργιος Κουντουριώτης
στά Κύθηρα

          Στό Καψάλι, στόν Πίσω Γιαλό ὑπάρχει ἡ ὁδός Κουντουριώτη. Πολλοί ἀναρωτήθηκαν, ποιά σχέση ἔχει ἡ παραλιακή ὁδός μέ τήν ἐπιφανή οἰκογένεια τῆς Ὕδρας. Αὐτή τή σχέση ἐρεύνησα μέσα ἀπό γραπτές πηγές, ἀλλά καί ἀπό τήν προφορική παράδοση. Ὅμως νά πάρουμε τα πράγματα ἀπό τήν ἀρχή.

Περί το 1700 ζοῦσε στήν Ύδρα ὁ Χατζή-Γεώργιος Ζέρβας, ὁ ὁποiος ἐπειδή παρέμεινε ἕνα διάστημα στά Κούντουρα τῆς Μεγαρίδος, πῆρε τήν προσωνυμία Κουντουριώτης καί ἔγινε ὁ γενάρχης τῆς ἱστορικῆς οἰκογένειας τῶν Ὑδραίων προυχόντων. Ἡ Ὕδρα ἐπί Τουρκοκρατίας ἦταν αὐτοδιοικούμενη μέ πολλά προνόμια καί εἶχε τό προβάδισμα στά ἄλλα ναυτικά νησιά. Ἰδίως κατά τή διάρκεια τῶν Ναπολεοντείων πολέμων οἱ Ὑδραῖοι πλούτισαν διότι τό ἐμπόριο πέρασε στά χέρια τῶν Ἑλλήνων καί ἔτσι ἡ Ὕδρα ἕνα ὀρεινό καί ἄγονο νησί γέμισε στέρνες μέ χρυσάφι καί ἔφθασε στό σημεῖο νά τήν ἀποκαλοῦν οἱ Τοῦρκοι «Μικρή Ἀγγλία.» Πανίσχυροι πλοιοκτῆτες, πρόκριτοι τοῦ νησιοῦ οἱ Κουντουριώτες εἶχαν σωρεύσει μεγάλο πλοῦτο. Τά ἐγγόνια τοῦ Χατζή-Γεωργίου, παιδιά τοῦ γιοῦ του Ἀνδρέα, Λάζαρος καί Γεώργιος, ἔπαιξαν σπουδαιότατο ρόλο στήν ἐπανάσταση καί γενικά στίς πολιτικές ἐξελίξεις.

Ὁ Λάζαρος (1769-1852) ὁ κορυφαῖος ἀπό τούς προκρίτους τῆς Ὕδρας, περίφημος γιά τά πλούτη του, λέγεται ὅτι μέσα σέ ἕνα χρόνο ἀπό τά 22 πλοῖα του κέρδισε 200.000 δίστηλα. Ἡ γνώμη του ἐπικρατοῦσε μεταξύ τῶν προκρίτων τῆς Ὕδρας. Ὁ Σπύρος Μελᾶς στή μυθιστορηματική βιογραφία «Ναύαρχος Μιαούλης» περιγράφει τό Λάζαρο ὡς ἑξῆς «πιό πλούσιος καί πιό σοβαρός ἀπό ὅλους, μέ μεγάλη ἐπιβολή στό λαό, ἤξερε νά ἀκούγεται. Σκεφτόταν πολύ, μιλοῦσε λίγο. Γεννημένος ἄρχοντας εἶχε καί τήν ἐξωτερική ἀξιοπρέπεια. Ἡ αὐστηρή μορφή του μέ τή μεγάλη μύτη καί τό δυνατό σαγόνι θά 'ταν ἀποκρουστικά στυγνή, ἄν τό βλαμμένο μάτι του - το 'χε χάσει ἀπό ἀτύχημα- δεμένο πάντα μέ μαῦρο μεταξωτό μαντήλι δέν ἔδινε κάποια ἀόριστη γλύκα μελαγχολίας στήν ἔκφρασή του...». 

Ὁ Γεώργιος (1782-1858) ἀντάξιος του ἀδερφοῦ του, ἔπαιξε πολύ σπουδαῖο ρόλο σέ ὅλες τίς πολιτικές ζυμώσεις κατά τήν ἐπανάσταση καί στήν ἀπελευθέρωση. Ἔγινε Πρόεδρος τοῦ ἐκτελεστικοῦ στήν ἐπανάσταση καί ἀργότερα ἐπί Καποδίστρια καί Ὄθωνα ἦταν Γερουσιαστής καί Σύμβουλος Ἐπικρατείας. Οἱ ἀπόγονοί του διέπρεψαν ὡς πολιτικοί καί ὡς Ναύαρχοι. Ὁ ἐγγονός του, Παῦλος Κουντουριώτης, εἶναι ὁ πασίγνωστος Ἀρχηγός του Στόλου στούς Βαλκανικούς πολέμους καί κατόπιν Ὑπουργός καί Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Τά δυό ἀδέρφια Λάζαρος καί Γεώργιος ἦταν πολύ ἀγαπημένα καί λέγεται ὅτι μέ τή σύσταση τοῦ Ν. Ἑλληνικοῦ Κράτους δάνεισαν τόν Καποδίστρια 2000 τάλιρα. Στό διάστημα 1790-1802 ἐπικράτησε ἀναρχία στήν αὐτόνομη Ύδρα. Το 1802 ἔρχεται στό νησί διορισμένος ἀπό τούς Τούρκους ὁ Ὑδραῖος Γεώργιος Βούλγαρης μέ ἐντολή νά ἐπιβάλει τήν τάξη. Πράγματι ἔφερε τήν ἠρεμία καί φυσικό ἦταν νά ἐναντιώνεται σέ κάθε κίνηση κατά τῶν Τούρκων. Τό 1807 ὁ Ναπολέων κατάφερε νά προκαλέσει Ρωσοτουρκικό πόλεμο. Οἱ Ρῶσοι προσπαθοῦν νά ξεσηκώσουν τούς ραγιάδες γιά μιά ἀκόμη φορά κατά τῶν Τούρκων. Στήν Ὕδρα ὑπάρχει ἰσχυρό Ρωσικό κόμμα μέ πρωτεργάτη τό Λάζαρο Κουντουριώτη, ὁ ὁποῖος ἤλπιζε στούς ὁμόθρησκους Ρώσους. Ὁ Βούλγαρης ἦρθε ἀντιμέτωπος μέ τό Ρωσικό κόμμα καί φυσικά μέ τούς Κουντουριώτηδες, οἱ ὁποῖοι τελικά ἐπικράτησαν μέ τή Ρωσική προπαγάνδα. Κατόπιν, ὅταν Ρῶσοι καί Τοῦρκοι ἔκλεισαν εἰρήνη, οἱ Ὑδραῖοι ἐγκατελείφθησαν ἀπό τούς Ρώσους στήν τύχη τους, ὅπως συνέβη καί ἄλλες φορές. Πολλοί Ὑδραῖοι ἀναγκάστηκαν νά ἐγκαταλείψουν τήν πατρίδα τους μόνιμα ἤ προσωρινά.

Ἐκείνη τήν ἐποχή ὁ Ἰωάννης Κλάδος, ὁ περίφημος Κυθήριος γιατρός καί Φιλικός ὑπηρετοῦσε στήν Ύδρα ὡς πρόξενος τῆς Ρωσίας. Λόγω αὐτῆς τῆς θέσεως συνεδέθη μέ τούς Ρωσόφιλους Κουντουριώτηδες, μέ τούς ὁποίους συνεργαζόταν καί διετήρησε ἀλληλογραφία ἐπί σειράν ἐτῶν. Πιθανότατα οἱ ἀνωμαλίες στήν ἰδιαίτερη πατρίδα τους νά ὤθησαν τούς Κουντουριώτηδες καί λόγω τῆς φιλίας τους μέ τόν Ἰωάννη Κλάδο νά ἔρθουν στά Ἀγγλοκρατούμενα Κύθηρα καί νά δημιουργήσουν ἕνα ἔρεισμα στό νησί γιά περίπτωση ἀνάγκης. Εἶναι γνωστό ἐξάλλου ὅτι κατά τούς προεπαναστατικούς χρόνους πολλοί καταδιωκόμενοι ἀγωνιστές βρῆκαν φιλόξενο καταφύγιο στά Κύθηρα ὅπως καί στά ἄλλα Ἑπτάνησα.

Τόν Μάιο τοῦ 1816 οἱ ἀδελφοί Λάζαρος καί Γεώργιος βρίσκονται στά Κύθηρα καί ἀγοράζουν περιουσία στόν Αὐλαίμονα ἀπό τό Νικόλαο Δαρμάρο, ποτέ αἰδεσιμωτάτου κύρ Αντωνίου.

Στίς 4 Ἰουλίου 1816 οἱ Ὑδραῖοι ἀδελφοί στά Κύθηρα στερούμενοι τῶν σχετικῶν πιστοποιητικῶν προσέρχονται εἰς τό Κριτήριον τῆς Α' αἰτήσεως (τσιβίλε) τῶν Κυθήρων μέ αἴτησή τους καί ζητοῦν μέ ἐξέταση 4 Κυθηρίων μαρτύρων νά τούς ἐφοδιάσουν μέ τά ἀπαραίτητα πιστοποιητικά, τά ὁποῖα νά ἰσοδυναμοῦν μέ ληξιαρχική πράξη γέννησης.

      Πράγματι οἱ δικαστές Νικόλαος Δαρμάρος, Ἀντώνης Κασιμάτης καί Νικόλαος Λεβούνης ἐξήτασαν τούς μάρτυρες.

.......................................................................................
Τόν Αὔγουστο τοῦ 1816 ὁ Γεώργιος Κουντουριώτης ἔθαψε ἕνα παιδί στή Χώρα, στόν Ἐσταυρωμένο.

Ἀπό τήν προφορική παράδοση γνωρίζομε ὅτι οἱ Κουντουριώτηδες εἶχαν οἰκία καί στό Καψάλι. Μέχρι στιγμῆς δέν ἔχει ἐντοπισθεί σχετικό ἔγγραφο ἀγοραπωλησίας. Ἡ οἰκία βρίσκεται στόν Πίσω Γιαλό (νῦν οἰκία κληρονόμων Γ.Ξανθάκη καί Πόπης Μάρκου.) Φαίνεται ὅτι σέ ἕνα ἀπό τά σπίτια τῶν Κυθήρων οἱ Κουντουριώτηδες εἶχαν φυλάξει ἀσημικά καί εἶχαν ἀναθέσει τή φύλαξη στόν Ἰωάννη Κλάδο. Στά ἀρχεῖα του Λ. καί Γ. Κουντουριώτη ἔχει δημοσιευθεί ἡ ἀλληλογραφία μέ τόν Κλάδο. Τόν Ἰούνιο τοῦ 1828 ὁ Κλάδος βρίσκεται στό Ναύπλιο καί ὁ Γεώργιος Κουντουριώτης τοῦ στέλνει γράμμα στά Κύθηρα ἀπό τόν Πόρο καί παρακαλεῖ νά τοῦ στείλει μερικά ἀσημικά του. Τό γράμμα αὐτό, τό ὁποῖο παρέλαβε στά Κύθηρα ἡ οἰκογένεια Κλάδου, ἐστάλη στό Ναύπλιο στόν παραλήπτη.

Τόν Αὔγουστο τοῦ 1823 ἦρθε εἴδηση στά Κύθηρα, ὅτι σέ κάποια μάχη στήν ἐπαναστατημένη Ἑλλάδα ἐσκοτώθη ἕνας Κυθήριος, ὁ Ἐμμανουήλ Δαρμάρος τοῦ Ἰωάννου, ὁ ὁποῖος φαίνεται εἶχε πάει ἐθελοντής. Οἱ δικοί του στά Κύθηρα ὑπογράφουν πληρεξούσιο καί διορίζουν γενικό ἐπίτροπό τους τόν «...εὐγενέστατον κύριον Λάζαρον Κουντουριώτην, κάτοικον τοῦ εἰρημένου νησίου τῆς Ὕδρας...» καί τοῦ δίδουν πλήρη ἐξουσία νά παραλάβει τά πράγματα τοῦ πεσόντος ὑπέρ πατρίδος Δαρμάρου, ὁ ὁποῖος «ἐσκοτώθη εἰς μίαν μάχην τῶν ̒Ἑλλήνων εἰς ἕνα μέρος τῆς Ἑλλάδος» καί τά ὁποῖα πράγματα καί χρήματα βρίσκονταν στό νησί τῆς Ὕδρας.

 Ἡ παρουσία τῶν ἀδελφῶν Κουντουριώτη στά Κύθηρα εἶναι γεγονός μεγάλης ἱστορικῆς σημασίας, διότι καταδεικνύει τό ρόλο πού ἔπαιξε τό νησί στήν προεπαναστατική περίοδο, ἀλλά καί κατά τή διάρκεια τῆς Ἐπανάστασης, καθώς ἐπίσης καί τήν κινητικότητα τῶν Κυθηρίων, οἱ ὁποῖοι ἀνέκαθεν ὑπῆρξαν ἀνήσυχοι καί φιλαπόδημοι καί κατά τίς ἀποδημίες τους  συνῆψαν δεσμούς  μέ ἐπιφανεῖς τῆς ἐποχῆς.    

Τήν ἐκδήλωση στόλισαν μέ τήν παρουσία τους μαθητές καί μαθήτριες τῶν σχολείων μας πού χόρεψαν παραδοσιακούς Τσιριγώτικους καί ἄλλους νησιώτικους χορούς μέ τήν καθοδήγηση τῆς Καθηγήτριας κ.Ἑλένης Χατζοπούλου-Τζοβάρα, πού τούς διδάσκει παραδοσιακούς χορούς.

Ἀκολούθησε σύντομος χαιρετισμός τῆς Ἐπάρχου Κυθήρων κ.Χριστίνας Φατσέα.

Τό κλείσιμο τῆς ἑόρτιας ἐκδήλωσης ἔγινε ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Κυθήρων κ.Σεραφείμ ὁ ὁποῖος προσέφερε δῶρα στόν Δήμαρχο καί Ἀντιδήμαρχο Ὕδρας, ἀσημένια εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Μυρτιδιώτισσας καί τήν Ἀσματική Ἱερά Ἀκολουθία της ἀλλά καί τόν Τιμητικό Τόμο τόν ἀφιερωμένο στόν ἀείμνηστο Μητροπολίτη Κυθήρων κυρό Μελέτιο Γαλανόπουλο σέ ὅλους τούς Ὑδραίους πού παρευρέθησαν στήν γιορτινή αὐτή ἐκδήλωση.