ΕΚΔΗΛΩΣΙΣ ΤΗΣ 30-8-2009 ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΥΡΟΝ ΜΕΛΕΤΙΟΝ

Εὐλαβές ἀφιέρωμα
στόν ἀλήστου μνήμης Μητροπολίτη Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
κυρόν ΜΕΛΕΤΙΟΝ (1956-1969)

Ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας θέλοντας νά τιμήσει τήν εὐλογημένη μορφή τοῦ ἀλήστου μνήμης Μητροπολίτου Κυθήρων κυροῦ Μελετίου, μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης ἤδη 40 χρόνων ἀπό τόν συγκλονιστικό του ἀποχωρισμό ἀπό τό Παναγιοσκέπαστο νησί τῶν Κυθήρων, πραγματοποίησε τό πρωΐ τῆς Κυριακῆς 30 Αὐγούστου 2009, Ἀρχιερατικόν Συλλείτουργον στήν Ἱερά Μονή Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, προεξάρχοντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ἠλείας καί Ὠλένης κ.Γερμανοῦ, καί Ἱερό Μνημόσυνο ὑπέρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς τοῦ ἀοιδίμου Ἱεράρχου Μελετίου.

Τήν ἴδια μέρα  Κυριακή 30 Αὐγούστου 2009 καί ὥρα 7 μ.μ. στόν καταπράσινο πευκοφυτευμένο χῶρο τοῦ Ἀνοικτοῦ Θεάτρου τοῦ Ποταμοῦ πραγματοποιήθηκε  Μουσικό Βραδυνό -Τιμητική Ἐκδήλωση πρός τιμή καί μνήμη τοῦ ἀλησμονήτου Μητροπολίτου Κυθήρων κυροῦ Μελετίου Γαλανοπούλου (†1972). Στήν τιμητική αὐτή ἐκδήλωση παρουσιάσθηκε στό κοινό Τιμητικός Τόμος ἀφιερωμένος στόν ἀοίδιμο Ἱεράρχη, ἀποτελούμενος ἀπό  500 περίπου σελίδες.

 

Ἡ βραδιά ξεκίνησε μέ τόν χαιρετισμό τοῦ  Αἰδεσιμολογιώτατου Πρωτοπρεσβύτερου π. Παναγιώτη Μεγαλοκονόμου, Ἀναπληρωτή  Γενικοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου, ὁ ὁποῖος καλωσόρισε τούς παρευρισκομένους καί παρουσίασε τό πρόγραμμα τῆς ἐκδήλωσης.

Στό Α' μέρος τῆς ἐκδήλωσης ἀκούστηκαν  ἐκκλησιαστικά, κλασσικά καί δημοτικά ἄσματα καί τραγούδια ἀπό τήν Χορωδία Καρδίτσας ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ Χοράρχη της κ. Στέφανου Εὐθυμιάδη. Ἡ ἐμφάνιση τῆς χορωδίας ἦταν ἐξαιρετική καί τό κοινό τό ἐπιβεβαίωσε μέ τό θερμό του χειροκρότημα.

 

Στό Β΄ Μέρος τῆς ἐκδήλωσης ἕγινε ἡ Παρουσίαση τοῦ Α΄ μέρους τοῦ ἐκδοθέντος Τιμητικοῦ Τόμου, δηλ. τοῦ περιεχομένου τῶν Εἰσηγήσεων τῆς Τιμητικῆς Ἡμερίδας (Μάϊος 2006), ἀπό τόν κ.Ἀναστάσιο Σούγιαννη, Καθηγητή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.

Τό Α' Μέρος τοῦ Τιμητικοῦ Τόμου ἀναφέρεται στήν Τιμητική Ἡμερίδα τῆς 12^ης Μαΐου 2006 γιά τήν συμπλήρωση 50 χρόνων (1956-2006) ἀπό τήν εἰς Ἀρχιερέα χειροτονία καί τήν ἐνθρόνιση ὡς Μητροπολίτου Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων τοῦ κυροῦ Μελετίου καί περιλαμβάνει :

Παραθέτωμε ἀποσπάσματα ἀπό τόν λόγο τοῦ καθηγητοῦ κ.Ἀναστασίου Σούγιαννη.

 «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΕΜΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ TIMOYΜE
ΤΟΥΣ ΑΞΙΟΥΣ ΗΓΕΤΕΣ ΜΑΣ»

Μέ ἰδιαίτερη χαρά, στίς 24-6-2009, μετά τήν λειτουργία τῆς εκκλησίας - μνημείου τοῦ Αγίου Ιωάννου στά Ντουριάνικα, δέχτηκα τήν πρότασή σας - πρόκληση, Σεβασμιώτατε ἅγιε Κυθήρων, νά μιλήσω σήμερα γιά τόν Αείμνηστο Μητροπολίτη Κυθήρων Κυρό Μελέτιο Γαλανόπουλο μέ βάση τόσο τό πρῶτο μέρος τοῦ τόμου τῶν πρακτικῶν τῆς τιμητικῆς ἡμερίδας πού τοῦ ἀφιερώσαμε στίς 12- 05-2006, ὅσο καί τήν προσωπική μου ἀντίληψη ὡς Κυθήριος καί Ἀκαδημαϊκός Δάσκαλος...

Τά πρακτικά τῆς τιμητικῆς ἡμερίδας, πού συνοπτικότατα θά σᾶς παρουσιάσω, εἶναι διαθέσιμα στήν Μητρόπολη Κυθήρων, χαρακτηρίζονται ἀπό σπάνια ἀρτιότητα περιγραφῆς καί προσδιορισμοῦ τῆς ἱστορικῆς πλέον προσωπικότητας τοῦ Ἀείμνηστου Ἱεράρχη καί ἤδη χρησιμοποιοῦνται ἀπό κάθε ἐνδιαφερόμενο ἐρευνητή. Τήν σύνοψη τοῦ Θεολογικοῦ του ἔργου θά κάνει σύμφωνα μέ τό πρόγραμμα, ἀμέσως μετά, ὁ Κυθήριος Θεολόγος, Πρωτοψάλτης, Καθηγητής σήμερα τοῦ Λυκείου Κυθήρων, φίλος μου Γεώργιος Λουράντος.

Ἡ προσωπική μου ἀντίληψη γιά τήν πολυποίκιλο δράση τοῦ Μελέτιου ἦταν περιορισμένη λόγῳ τῆς μόνιμης κατοικίας μου στόν Πειραιά καί τῆς Ἀκαδημαϊκῆς μου δραστηριότητας τόσο στό Πανεπιστήμιο Πειραιῶς ὅσο καί στήν Σχολή Ἀξιωματικῶν καί Μετεκπαίδευσης Ἀστυνόμων τῆς Ἑλληνικῆς Ἀστυνομίας.

Ἔτσι ἀποφάσισα νά πραγματοποιήσω ἔρευνα γιά νά μπορέσω νά τόν ἐκτιμήσω καί νά σᾶς τόν παρουσιάσω α) ὡς Θρησκευτικό ἡγέτη β) ὡς Λαϊκό ἡγέτη καί γ) ὡς Δάσκαλο...

Στό ἐρωτηματολόγιο τῆς ἔρευνας γιά τόν Μακαριστό Μητροπολίτη Μελέτιο ὡς Θρησκευτικό ἡγέτη μοῦ ἀπάντησαν 50 κληρικοί ὅλων τῶν βαθμίδων, Κυθήριοι καί μή, ἀπό τό ἐσωτερικό καί τό ἐξωτερικό πού τόν εἶχαν γνωρίσει καί εἶχαν συνεργαστεῖ μαζί του.

Ἐπίσης, 50 Κυθήριοι ἀπό ὅλες τίς κοινότητες τῶν Κυθήρων πού τόν εἶχαν γνωρίσει προσωπικά δέχτηκαν νά τόν ἀξιολογήσουν σήμερα, ἀλλά μέ τίς συνθήκες καί τά δεδομένα τοῦ χρονικοῦ διαστήματος 1956-1969.

Τέλος, εὐάριθμοι κληρικοί κατέθεσαν εἴτε τίς προσωπικές τους ἐμπειρίες εἴτε ἀπό πληροφορίες ἄλλων, στοιχεῖα γιά τό ἐκκλησιαστικό - διδακτικό του ἔργο...

Εὑρήματα ἔρευνας

Ἡ μεγάλη πλειοψηφία τῶν ἐρωτηθέντων, προσδιόρισε ὅτι ὡς ἐκκλησιαστικός ἡγέτης ὁ Μακαριστός Μελέτιος ἦταν συγκεντρωτικός πού πίστευε στά ὁράματά του ἀταλάντευτα, καί προσπάθησε ἀπό τίς πρῶτες ἡμέρες τῆς ἐνθρόνισής του, νά τά ἐπιβάλει τόσο στόν κλῆρο ὅσο καί στό λαό. 

Μπορεῖ ὁ χαρακτηρισμός συγκεντρωτικός νά προκαλῆ ἐντύπωση μήν ἀκούγεται εὐχάριστα γιά ἕνα ἐκκλησιαστικό ἡγέτη∙  ὅμως ἄν σκεφθεῖ κάποιος ὅτι ἐπί 10 δύσκολα χρόνια ἡ Μητρόπολη Κυθήρων ἦταν σέ χηρεία καί ὁ τότε Τοποτηρητής Μητροπολίτης, ὅπως προέκυψε ἀπό τήν ἔρευνα, ἦταν ἀνύπαρκτος ἡγέτης γιά τούς Κυθηρίους, νομίζω ὅτι ἦταν ἡ ποιό ἐνδεδειγμένη ἡγεσία...

Μέ τίς εὐάριθμες, δόκιμες, γλαφυρές καί ἐφαρμοσμένες ἐγκυκλίους  του πού ἀναφέρονται ἀναλυτικά τόσο στίς ὁμιλίες  των: Mητρoπoλίτη Κυρίλλου Θεσσαλιώτιδας, Μητροπολίτη Ἐδέσσης Ἰωήλ, Μητροπολίτη Μονεμβασίας καί Σπάρτης  Εὐσταθίου, Μητροπολίτη Κυθήρων Σεραφείμ, Ἀρχιμανδρίτη Νικοδήμου Ἀεράκη καί τῆς Κυρίας Ἑλένης Χάρου - Κορωναίου, προσπαθοῦσε νά μεταλαμπαδεύσει τίς γνώσεις καί τίς πεποιθήσεις του γιά τήν βελτίωση τῆς ἀντίληψης καί τῆς προσωπικότητας  τοῦ Ποιμνίου του σέ μεγάλη γκάμα κοινωνικά, οἰκογενειακά, πολιτιστικά καί θεολογικά θέματα μέ ἐλάχιστη ἀνταπόκριση κυρίως  λόγῳ τῶν ὑψηλῶν ἀπαιτήσεων τοῦ Ἀείμνηστου Μητροπολίτη Μελέτιου. Δέν πρέπει νά λησμονοῦμε ὅτι τό χρονικό διάστημα 1956-1969 ἦταν περίοδος τοῦ μεγάλου ξενιτεμοῦ τῶν Κυθηρίων, ἰδίως στήν Αὐστραλία καί οἱ ἐναπομείναντες εἶχαν ἰδιαίτερη ἀνάγκη ὑλικῆς  καί ἠθικῆς  συμπαράστασης.

Ἡ ἐξωστρέφεια τοῦ κυροῦ Μελετίου εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τήν σύνδεση τῆς Μητρόπολης Κυθήρων μέ τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν μέ πολλά εὐνοϊκά οἰκονομικά, ἀλλά καί περιβαντολλογικά ἀποτελέσματα, γιά τό νησί μας, πού εἶναι πασίγνωστα...

Οἱ 50 Κυθήριοι, ἀπό ὅλα τά σημερινά δημοτικά διαμερίσματα, πού τούς ζητήθηκε νά ἀξιοποιήσουν τόν Μακαριστό Μητροπολίτη Μελέτιο ὡς λαϊκό ἡγέτη ἀνέφεραν μεταξύ ἄλλων ὅτι στήν ὑπό κρίση περίοδο 1956-1969 οἱ Πρόεδροι τῶν Κοινοτήτων τοῦ νησιοῦ εἶχαν μόνο περιορισμένη τοπική ἰσχύ μέ συνέπεια νά προστρέχουν στόν Μητροπολίτη πού εἶχε γενική κάλυψη τοῦ νησιοῦ καί ἀποτελεσματικότερη ἐπαφή μέ τήν Κυβέρνηση ἤ τήν Νομαρχία Πειραιῶς γιά ἐπίλυση τῶν τοπικῶν ὅσο καί τῶν διακοινοτικῶν θεμάτων πού ἦταν ἀναγκαία γιά ὑλοποίηση καί ἐτίθεντο ὑπό τήν ἡγεσία του. 

Σχετικά μπορεῖ κανείς νά πληροφορηθεῖ ἀναλυτικά ἀπό τίς ὁμιλίες τῶν κ.κ. Δικηγόρου Γαβριήλ Νικηφοράκη καί τοῦ Πρωτοπρεσβύτερου π. Μεγαλοοικονόμου Παναγιώτη γιά τίς ἀναδασώσεις  - δενδροφυτεύσεις, βελτιώσεις σέ Γεωργία Κτηνοτροφία, λιμενικά ἔργα Καψαλίου, Διάσωση Βυζαντινῶν  καί μεταβυζαντινῶν μνημείων, Κοινωνική μέριμνα, ἄρτια λειτουργία Τριφυλλείου Νοσοκομείου, τή Γεωργική Σχολή Καραβᾶ, τήν Οἰκοκυρική Σχολή στό Μυλοπόταμο καί ἄλλα πού  ἔχουν τήν σφραγῖδα τῶν προσωπικῶν του ἐνεργειῶν. 

Ὡς λαϊκός ἡγέτης ὁ Μακαριστός Μελέτιος ἦταν συγκεντρωτικός  ἀλλά καί ἀποτελεσματικός γιατί ἔκανε τιτάνιες προσπάθειες προκειμένου μέ τά προαναφερθέντα ἔργα του νά πετύχει τήν μείωση τῆς μετανάστευσης τῶν νέων τοῦ νησιοῦ. Ἐπέτυχε τήν διακοπή τῶν ὁλονύκτιων γλεντιῶν κατά τίς πανηγυρικές ἑορτές καί τήν ἀναστολή τῶν ὡρῶν λειτουργίας τῆς Κυριακάτικης λαϊκῆς  ἀγορᾶς στό Ποταμό πού ἄλλαξε ἀπότομα μακρόχρονες  κοινωνικές  συνθήκες, γεγονός πού στεναχώρησε ἀρχικά ἁπλοϊκούς ἀνθρώπους. 

Τέλος ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης Μελέτιος ὑπῆρξε κατά γενική ὁμολογία ἕνας δόκιμος Ἐκκλησιαστικός  δάσκαλος αὐστηρός, ἀλλά στοργικός καί ἀποτελεσματικός,  πού ἐπίσης, χαρακτηρίστηκε ὡς συγκεντρωτικός   ὅπως   προκύπτει ἀπό τήν ἐμπνευσμένη ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτη Ἠλείας Γερμανοῦ,  ἀλλά καί ἀπό τήν ἔρευνα μου, σέ ἱερεῖς πού ὑπῆρξαν  μαθητές του.  Εἶναι ἀλησμόνητος ἡ ἐπίδραση πού ἄσκησε σέ ὅσους κληρικούς  εἶχαν τήν εὐτυχία νά μαθητεύσουν κοντά του εἴτε στήν Πατμιάδα Σχολή, εἴτε στή Ριζάρειο Σχολή, στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή Κορίνθου, στό ἀνώτερο Ἐκκλησιαστικό φροντιστήριο Καλαμῶν καί ἀλλοῦ. 

Ἡ δίκαιη αὐστηρότητα του καί οἱ μεγάλες ἀπαιτήσεις πού εἶχε ἀπό τούς σπουδαστές του, εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα τήν δημιουργία στρατεύματος κληρικῶν μέ ἐπάρκεια, οὐδείς ὅμως ἀπό αὐτούς χειροτονήθηκε ἤ ἦλθε στά Κύθηρα. 

Εἶναι σπουδαῖο νά εἶσαι δάσκαλος  ἰδίως ὅταν μένεις ἀνεξίτηλα στήν μνήμη των μαθητῶν σου ὡς θεμέλιο τῆς ἐπαγγελματικῆς τους ἐπάρκειας  καί ὡς ὑπόδειγμα ἀνθρώπου μέ συνείδηση καί σεμνότητα, ὅπως ἔγινε μέ τόν Ἀείμνηστο Μητροπολίτη Μελέτιο. 

Κλείνοντας τήν ὁμιλία μου θέλω νά προτείνω στήν Δημοτική μας ἀρχή νά μελετήσουν τήν περίπτωση νά δοθεῖ τό ὄνομα τοῦ Ἀείμνηστου Μητροπολίτη Μελέτιου στό δρόμο ἀπό Καλοκαιρινές  ἕως τήν Παναγία Μυρτιδιώτισσα τιμώντας τό τεράστιο ἔργο πού ἐπιτέλεσε κατά τήν περίοδο 1956-1959 στά Κύθηρα.  

Εὐχαριστῶ.      

Ἀκολούθησε  τό Μουσικό Πρόγραμμα  τῆς Χορῳδίας Φιλαρμονικῆς Κυθήρων ὑπό τήν διεύθυνσιν τοῦ Χοράρχου-Μαέστρου κ.Στράτη Θεοδωρακάκη, πού κατέπληξε καί κατενθουσίασε ὅλους μέ τίς χορωδιακές διασκευές του σέ γνωστά παραδοσιακά Κυθηραϊκά τραγούδια.

 

Στή συνέχεια ἔγινε ἡ πολύ ἐνδιαφέρουσα παρουσίαση τοῦ β΄μέρους τοῦ ἐκδοθέντος Τιμητικοῦ Τόμου, δηλ. τῶν ἐπισήμων λόγων, Ποιμαντορικῶν Ἐγκυκλίων γιά τόν λαό καί τούς νέους καί ἐπιστολῶν τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου, ἀπό τόν κ.Γεώργιο Λουράντο, Θεολόγο -Καθηγητή  τοῦ Λυκείου Κυθήρων.

Τήν ἐμπεριστατωμένη καί συγκροτημένη ὁμιλία τοῦ καθηγητή κ.Γεωργίου Λουράντου παραθέτωμε στή συνέχεια.

«Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ἡμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τόν λόγον του Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τήν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς , μιμεῖσθε τήν πίστιν» ( Ἑβρ. ιγ' 7).

Ὁ τιμητικός τόμος γιά τόν μακαριστό Μητροπολίτη Κυθήρων Μελέτιο Γαλανόπουλο, τό δεύτερο μέρος τοῦ ὁποίου θά σᾶς παρουσιάσει ἀπόψε ἡ ταπεινότητα μου, σπεύδω νά πῶ ὅτι εἶναι   μιά συνειδητή προσφορά μνήμης , τιμῆς καί ὀφειλῆς ὅλων τῶν Κυθηρίων γιά ἕναν ἄνθρωπο ἐξ ὁλοκλήρου δοσμένο στή διακονία τῆς Ἐκκλησίας μέ ξεχωριστή διάκριση στήν ἔμπρακτη ἄσκηση τῆς ποιμαντικῆς μέριμνας  διά τῆς λατρευτικῆς ζωῆς, τοῦ κηρύγματος τοῦ θείου λόγου καί τῶν ἔργων τῆς ἀγάπης στήν Θεόσωστον Ἐπαρχίαν πού ὁ Θεός τοῦ ἐνεπιστεύθη.

Στό δεύτερο μέρος τοῦ πολυσέλιδου καί ὀγκώδους αὐτοῦ τιμητικοῦ τόμου  περιλαμβάνονται ἐπίλεκτα  ἀποσπάσματα ἀπό τόν Ἐνθρονιστήριο Λόγο τοῦ Μακαριστοῦ Ἱεράρχη, συγκινητική προσφώνηση τοῦ ἀειμνήστου Σοφοκλέους Καλούτση στό ἐπίσημο γεῦμα πού παρατέθηκε  τή Δευτέρα τῆς Διακαινησίμου μετά τήν ἐνθρόνισή του (Μάϊος 1956), ὅπως ἐπίσης   προσφωνήσεις τοπικῶν ἀρχόντων καί φορέων κατά τήν ἀποχαιρετιστήρια ἐκδήλωση πού πραγματοποιήθηκε στίς 12 Μαΐου 1969 , ἐπιστολικά κείμενα καί ἐγκύκλιοι ποικίλης θεματολογίας καί τέλος ἡ ἰδιόχειρη διαθήκη του. Ὅλα  μαρτυροῦν τόν ἱεραποστολικό ζῆλο , τήν πολυσχιδῆ ἐκκλησιαστική του προσφορά, τήν ανύστακτη ποιμαντική του φροντίδα, τήν ἀκαταπόνητη ἐργατικότητά του , τόν πύρινο καί οἰκοδομητικό λόγο του, τή ζωντανή παρουσία του, πού ἄλλαξαν στήν  κυριολεξία τήν πορεία τῆς μικρῆς μας πατρίδας. Ἀπό ὅλα τά παραπάνω σαφῶς ἀναδύεται τό ἄρωμα ἑνός φωτισμένου ἀπό τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος  ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος διατυπώνει «ρήματα ζωῆς αἰωνίου», ἀναδεικνύοντας τήν ποιμαντική λειτουργία σέ ὑψηλή τέχνη καί ταυτόχρονα σέ ταπεινή διακονία.

Ὁ ἐνθρονιστήριος λόγος του , πρῶτα ἀπό ὅλα, εἶναι  ἕνα θαυμάσιο κείμενο πού ἐξεφώνησε τή Μεγάλη Πέμπτη τοῦ 1956 στό Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἐσταυρωμένου  καί ὁ ὁποῖος προκάλεσε αἴσθηση καί ἄφησε τίς καλύτερες ἐντυπώσεις. Ἐκεῖ διαφαίνεται πρῶτα ἀπό ὅλα ἡ βαθύτατη εὐλάβειά του πρός τήν Πολιοῦχο  καί Προστάτιδα τοῦ νησιοῦ μας Παναγία Μυρτιδιώτισσα, τήν ὁποίαν θεωρεῖ  «προστασία καί καύχησι»  καί πρός τήν ὁποίαν  ἄλλωστε ἐκφράζει τήν πηγαία εὐσέβεια καί ἀφοσίωσή του σέ ὅλα τά κείμενά του ὅπως παρακάτω θά διαπιστώσουμε. Γίνεται ἀκόμη  λόγος καί γιά  τήν ταλαιπωρία τοῦ ἐγκλεισμοῦ του ἀπό τούς  Ναζί, κατά τήν περίοδο τοῦ Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στό διαβόητο στρατόπεδο  συγκεντρώσεως «Νταχάου», δεδομένου ὅτι τήν περίοδο αὐτή ὑπηρετοῦσε  ὡς ἐφημέριος τῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητας τοῦ Μονάχου.

Τέλος τό σημαντικότερο συμπέρασμα τό ὁποῖο προκύπτει  διαβάζοντας τό κείμενο αὐτό εἶναι ὅτι ὁ Μακαριστός Μητροπολίτης  δέν ἐξέλαβε τήν ἐκλογή του στή μικρή , φτωχή, ἄσημη καί ὀλιγάνθρωπη Μητρόπολη τῶν Κυθήρων ὡς μία τρόπον τινά τιμητική ἀποστρατεία,  ἀλλά ἀντίθετα, ὅπως ὁ ἴδιος ἀναφέρει , ὁ παραγκωνισμός  αὐτός δέν ἐπηρέασε  τό ζῆλο του  ὁ ὁποῖος ἀντίθετα «...ἐγίνετο ὁσημέραι θερμότερος πρός ἐργασίαν». Καί αὐτό ἐπαληθεύτηκε περίτρανα  στά ἑπόμενα δεκατρία χρόνια τῆς ποιμαντορίας του, δεδομένου ὅτι ἀνέπτυξε μιά ἀξιόλογη δραστηριότητα σέ ὅλους τούς  τομεῖς, οὐδέποτε ἐπεδίωξε τή μετάθεσή του ἀπό τή μικρή Μητρόπολη τῶν Κυθήρων, ἀλλά ἀντίθετα ἀναδείχθηκε σέ ἡγετική μορφή τοῦ ἀγῶνα κατά τοῦ μεταθετοῦ τῶν ἀρχιερέων.

Στή συνέχεια στόν τιμητικό αὐτό τόμο περιλαμβάνονται ἀποσπάσματα ἀποχαιρετηστηρίων προσφωνήσεων πού ἐξεφωνήθησαν τήν 12ην Μαΐου 1969,  ἡμέρα κατά τήν ὁποίαν ἔλαβε χώρα «ἡ δραματική καί πένθιμη ἐκείνη τελετή τοῦ ἀποχωρισμοῦ του ἀπό τό νησάκι του», ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Μακαριστός Μητροπολίτης σέ ἐπιστολή του ἀναφέρει.

Ἀπό ὅλους τούς ἀποχαιρετηστήριους αὐτούς λόγους μπορεῖ νά διαπιστώσει κανείς τήν ἀναγνώριση τοῦ ἔργου καί τῆς προσφορᾶς τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας σέ ὅλους τούς  τομεῖς. Ἀπό ὅλους τούς  ὁμιλητές  γίνεται κατά κάποιον τρόπον ἕνας ἀπολογισμός καί τονίζεται ὅτι τά δεκατρία αὐτά χρόνια τῆς ποιμαντορίας τοῦ Μελετίου, ἦταν μιά «χρυσή ἐποχή» γιά τό μικρό νησί τῶν Κυθήρων, δεκατρία χρόνια διακονίας καί προσφορᾶς μέ ἀποδέκτες ὅλους τούς  χριστιανούς, τήν οἰκογένεια, τούς  νέους , τούς  ἀπόρους, τούς  ἀρρώστους.

«Πρότυπον Ἀρχιερέως καί γνησίου Ποιμένος», «σοφώτατος διδάσκαλος καί συγγραφέας», «σπορεύς ἀγαθός», «φωτεινόν παράδειγμα», «ἀέναος ταξιδιώτης», «πρῶτος εὐεργέτης», «παράδειγμα ἁγιότητας», «φωτεινόν σύμβολον» εἶναι μερικοί μόνο ἀπό τούς  χαρακτηρισμούς πού οἱ ὁμιλητές τοῦ ἀποδίδουν, ἐνῶ στούς συγκινητικούς αὐτούς λόγους ἐξαίρονται κάποιες ἀπό τίς ἀρετές τοῦ Μητροπολίτη, ὅπως ἡ ἀφιλοχρηματία,  ἡ ἁγιότητα τοῦ βίου, ἡ θερμή καί ἀκλόνητη πίστη. Νομίζω ὅτι τελικά ὅλοι συγκλίνουν σέ αὐτό πού ἡ κ.Ἑλένη Χάρου, φοιτήτρια τότε τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἀναφέρει σέ μιά ἐπιστολή της πρός τό Δεσπότη «...Εἰς τό σεπτόν πρόσωπον Σας ἡ πτωχή Νῆσος μας ἐγνώρισε τόν συμπαραστάτην εἰς τάς παντοίας περιστάσεις, τόν ἀρωγόν, τόν παραμυθευτήν τοῦ πόνου, τόν ἄοκνον ἐργάτην, τόν σεμνότατον θεράποντα πάσης ἀρετῆς, τόν πρωτοπόρον κάθε ὑψηλῆς ἰδέας, τόν μεσιτεύοντα τήν βοήθειαν καί τήν σωτηρίαν πρός τήν Παναγίαν Δέσποιναν ἡμῶν Μυρτιδιώτισσαν». 

Κατόπιν δημοσιεύονται γιά πρώτη φορά ἐπιστολές τοῦ Μελετίου, πού ἀπευθύνονται  οἱ περισσότερες πρός τόν ἀείμνηστο Σοφοκλῆ Καλούτση, τότε  Πρόεδρο τῆς Κοινότητας Κυθήρων , ἀλλά καί ἄλλες πρός στήν κ. Ἑλένη Χάρου, τόν κ.Στράτη Θεοδωρακάκη καί τό ζεῦγος Κόκσμα. Στίς ἐν λόγῳ ἐπιστολές διαφαίνεται πρῶτα ἀπό ὅλα ἡ ἀξιοθαύμαστη δραστηριότητα πού ἐπέδειξε στά κοινωνικά ζητήματα , ὁ τιτάνιος ἀγῶνας πού κατέβαλε γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ τόπου, ἡ ἀγωνιώδης προσπάθειά του νά γίνουν παραγωγικά ἔργα στό νησί καί νά βελτιωθεῖ τό ἐπίπεδο διαβίωσης τῶν κατοίκων μέ ἀπώτερο σκοπό νά ἀνασταλεῖ το κῦμα τῆς μετανάστευσης πού ἀποδεκάτιζε τό ποίμνιό του. Ἡ ἄρτια λειτουργία τοῦ νεοσύστατου νοσοκομείου, ἡ λειτουργία τῆς Οἰκοκυρικῆς Σχολῆς καί τῆς Πατρικίας Γεωργικῆς Σχολῆς, ἡ δημιουργία τοῦ φυτωρίου στόν Ἅγιο Θεόδωρο, ἡ ἐγκατάσταση στό νησί κλιμακίου τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ὁ καλλωπισμός τῶν Ἱερῶν Προσκυνημάτων καί ἡ ἀνάδειξη τῶν πανηγύρεών τους,  τά λιμενικά ἔργα Καψαλίου, ἡ καθιέρωση τῆς Γεωργοκτηνοτροφικῆς Ἔκθεσης, καί γενικά ἡ γεωργική, κτηνοτροφική καί μελισσοκομική ἀνάπτυξη τῶν Κυθήρων εἶναι ἔργα πού φέρουν τή σφραγῖδα τοῦ Μητροπολίτη καί ἀναφέρονται πολλές φορές στίς ἐπιστολές αὐτές . Ὅλα τά παραπάνω ἔργα , ἀναφέρει σέ ἐπιστολή του ὁ Μελέτιος «... ὀφείλουν νά ἀποδοθοῦν εἰς τήν θαυματουργικήν πάντοτε παρέμβασιν τῆς Πολιούχου τῆς νήσου Παναγίας τῆς Μυρτιδιωτίσσης. Ἡ ταπεινότης μου ἐσκέπτετο καί ἐμελέτα καί αὕτη ἐπραγματοποίει ὅσα ἐμελετῶντο». Ὡστόσο, ὁ ἀεικίνητος καί χαλκέντερος αὐτός ἄνθρωπος θεωρεῖ ὅτι δέν κατάφερε νά ὁλοκληρώσει τό ἔργο του, ἐνῶ νιώθει ἀπέραντη ἀγωνία γιά τή συνέχειά του.

Βαθύτατη ὅμως, στίς ἐπιστολές αὐτές, εἶναι καί ἡ θλίψη του γιά τήν ἄδικη καί αἰφνιδιαστική ἔκπτωσή του ἀπό τό θρόνο τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Κυθήρων πού «διέκοψεν τόν ὡραῖον καί καλόν δρόμον του...» , τόν ἔριξε στήν ἀδράνεια καί στέρησε τά Κύθηρα τῶν περαιτέρω δραστηριοτήτων του.

Ἀπό τήν ἰδιαίτερη πατρίδα του τή Μαγούλα τῆς Σπάρτης σέ ἐπιστολή του ἀναφέρει: «Ἀπεχώρησα διά νόμου καί πράξεως στερουμένων ἐρείσματος Κανονικοῦ, ἐπιπλέον δέ πρόκειται καί περί πράξεως καί νόμου , ἀντιβαινόντων καί εἰς αὐτό τό Δόγμα...». Αἰσθάνεται ἐξόριστος καί μόνος στήν ἴδια τή γενέτειρά του . Σέ ἐπιστολή του σημειώνει : «Ἐδῶ διάγω ζωήν ἀναχωρητοῦ»  καί ἀλλοῦ : «...ἀμπαρωμένος ἐδῶ διάγω τόν καιρόν μου ἐν ὑπομονῇ. Κατάμονος, ἀπό ὅλους λησμονημένος, ἔχω μοναδικήν συντροφιάν τήν προσευχήν  καί ἐν αὐτῇ τόν Ἅγιον Θεόν».

Καί ἀλλοῦ : «Ἡ ἀχαριστία, τήν ὁποίαν δοκιμάζω μοι κάμνει πόνον ὀδυνηρόν».

Κατά τή διάρκεια τῆς ποιμαντορίας του ὁ  Μελέτιος ἐξαπέλυσε ἀξιοζήλευτο  ἀριθμό ἐγκυκλίων , τίς ὁποῖες συνέτασσε , δακτυλογραφοῦσε καί πολυγραφοῦσε μόνος του καί οἱ ὁποῖες ἀναφέρονταν σέ θρησκευτικά ζητήματα ἀλλά καί σέ ὁ,τιδήποτε ἀπασχολοῦσε τόν τόπο. Ἕνα μέρος τῶν ἐπιστολῶν αὐτῶν  πού ἀναμφίβολα ἀποτελοῦν σπάνιο καρπό διδακτικῆς προσφορᾶς καί ποιμαντικῆς διακονίας δημοσιεύονται στόν παρόντα τιμητικό τόμο. Πρόκειται γιά θαυμάσια ἀπό θεολογικῆς, φιλοσοφικῆς καί παιδαγωγικῆς  ἀπόψεως κείμενα. Γιά τήν ἀκρίβεια δημοσιεύονται δύο σειρές ἐπιστολῶν. Ἡ πρώτη σειρά εἶναι γενικοῦ ἐνδιαφέροντος καί ἀφορᾶ ποιμαντικά, ἐκκλησιαστικά, λατρευτικά, καί κοινωνικά θέματα. Ἐνδεικτικά μνημονεύουμε τούς  τίτλους κάποιων τέτοιων ἐπιστολῶν:

«Ἐπί τῇ ἐπετείῳ τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος καί τῇ ἡμέρᾳ τῆς Μητρός», «Ἡ δύναμις τῆς προσευχῆς  - Ἐξομολόγησις - Ἅγιον Εὐχέλαιον»,  «Τό πασχαλινόν κόκκινον αὐγό. Σημασία αὐτοῦ», «Ὁ ἀγών διά τόν Θεόν ἐν τῷ κόσμῳ», «Ἡ Θεία Εὐχαριστία εἶναι ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ κόσμῳ», «Εἷς Θεός, εἷς μεσίτης Θεοῦ καί ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστός Ἰησοῦς, ὁ δούς ἑαυτόν ἀντίλυτρον ὑπέρ πάντων (Α' Τιμ. Β', 5)», «Ἡ Μεγάλη Παρασκευή ἀποκαλύπτει τό μυστήριον τῆς κακίας καί τό μυστήριον τῆς ἀγάπης», «Ὁ Ὅσιος καί Θεοφόρος Πατήρ ἡμῶν Θεόδωρος  ὁ Προστάτης τῶν Κυθήρων»,  «Ἡ ἐργασία πηγή εὐπορίας», «Τό Νοσοκομεῖον καί ἡ ἄρτια λειτουργία αὐτοῦ», κ.ἄ.

Ὅλες οἱ παραπάνω ἐγκύκλιοι ἐκφράζουν τήν ἀγωνία τοῦ Μελετίου ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας νά γίνεται κτῆμα ὅσο τό δυνατόν περισσοτέρων ἀναγνωστῶν. Ἐπίσης,  δείχνουν τήν εὐρύτητα τῶν ἐνδιαφερόντων τοῦ Μητροπολίτη ἀλλά καί τήν ἀγωνία γιά τό πλήρωμα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας. Τά γραπτά του κείμενα μέ ἐκλαϊκευτικό τρόπο καί παράλληλα μέ ἀφάνταστη καλλιέπεια προσεγγίζουν μιά ποικιλία θεμάτων πού ἐνδιαφέρουν ὅλους τούς  πιστούς. Ὁ Μελέτιος ἄλλωστε εἶναι δεξιοτέχνης στόν χειρισμό ἰδιαίτερα τοῦ γραπτοῦ λόγου καί γνωρίζει πότε πρέπει νά χρησιμοποιήσει ποιητικό ὕφος καί πότε τή λιτή διδασκαλία.  Παράλληλα στά κείμενά του, τά ὁποῖα ἐνίοτε ἔχουν μαχητικό χαρακτῆρα, ὁ Μελέτιος ἐντοπίζει ἀνάγκες, προτείνει λύσεις, προσπαθεῖ νά προφυλάξει τό χριστεπώνυμον πλήρωμά του ἀπό διάφορες παγίδες, ἐνῶ γιά μιά ἀκόμη φορά τά κείμενα αὐτά μαρτυροῦν  τήν ἀγωνία του γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ νησιοῦ μας.

Στίς  ἐγκυκλίους γενικοῦ ἐνδιαφέροντος σημαντική θέση κατέχουν καί οἱ ἀναφερόμενες στή λιτάνευση τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνας τῆς Παναγίας τῆς Μυρτιδιώτισσας ὅπως καί τῆς τιμίας κάρας τοῦ Ὁσίου Θεοδώρου. Ἀπό τίς ἐγκυκλίους αὐτές μπορεῖ νά διαπιστώσει κανείς τίς μεγάλες ἀλλαγές πού ἐπῆλθαν εἰδικά στό πρόγραμμα τῆς «γύρας» τῆς Παναγίας μας. Ὁ Μητροπολίτης Μελέτιος δέν ἄφησε κανένα χωριό παραπονούμενο μέ ἀποτέλεσμα οἱ ἡμέρες τῆς περιφορᾶς τῆς Ἁγίας Εἰκόνας νά αὐξηθοῦν στό μέγιστο καί ἔτσι ἀπό μιά ἑβδομάδα πού ἦταν τόν περασμένο αἰῶνα , νά φθάσουν τίς  τέσσερις ἑβδομάδες στήν δεκαετία τοῦ  ΄60. Ὅσον ἀφορᾶ τά τοπικά μας πανηγύρια, γιά τά ὁποῖα κατηγορήθηκε ὅτι τά στέρησε ἀπό τό ὅποιο τοπικό χρῶμα (εἶχαν χορούς, παζάρια κλπ) ἀπολογούμενος ἀναφέρει χαρακτηριστικά σέ μιά ἐπιστολή του : «... ὅλαι αἱ πράξεις μου ὅσον ἀφορᾷ τήν χρῆσιν τῶν Προσκυνηματικών μας ἐν Κυθήροις πνευματικῶν κέντρων καί τούς  ἐπισκέπτας εἰς αὐτά, προσκυνητάς ἤ μή , ἐμπνέονται καί καθοδηγοῦνται ἀπό τό πνεῦμα τῶν Ἱερῶν Κανόνων τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως , ἀπό τό Εὐαγγελικόν Πνεῦμα, καί σκοποῦν εἰς τήν ψυχικήν σωτηρίαν, τήν πνευματικήν καί ἠθικήν οἰκοδομήν αὐτῶν, πρᾶγμα τό ὁποῖον  ἀποτελεῖ καί τό σκοπόν τῶν Προσκυνημάτων μας». Γιά μιά ἀκόμη φορά ὁ ἀναγνώστης  διαπιστώνει τό γνήσιο ἐκκλησιαστικό φρόνημα τοῦ Μακαριστοῦ Μητροπολίτη, τήν ἐμμονή του στήν ὀρθόδοξη παράδοση  , τήν ποιμαντική μέριμνα καί φροντίδα του. 

Ἡ δεύτερη σειρά τῶν ποιμαντικῶν ἐπιστολῶν εἶναι εἰδικοῦ ἐνδιαφέροντος  καί ἀναφέρονται στόν τρόπο διαπαιδαγώγησης τῶν νέων μας. Ἡ ἐν Χριστῷ ἐμπειρίᾳ καί σοφία τοῦ Μελετίου καθιστοῦν τίς ἐπιστολές αὐτές ἀνεκτίμητο πνευματικό θησαυρό καί πρακτικό ὁδηγό στό ἰδιαίτερα λεπτό καί κρίσιμο ζήτημα τῆς ἀνατροφῆς καί ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν. Οἱ ἐπιστολές αὐτές, ἀκόμη καί στή σημερινή κοινωνία πού ἀποπροσανατολίζει γονεῖς καί ἐκπαιδευτικούς , ὅσον ἀφορᾶ τή σωστή κατανόηση τοῦ ρόλου τους, ὁ χαρισματικός καί διαποτισμένος ἀπό ὀρθόδοξη πνευματικότητα λόγος τοῦ Μελετίου  ἀποτελεῖ  ὁδοδείκτη ζωῆς καί σωτηρίας.

Ἀκροθιγῶς θά ἀναφερθῶ σέ ὁρισμένα σημεῖα τῆς παιδαγωγικῆς θεωρίας του πού ἀναφέρονται σέ θέματα συμβουλευτικῆς τῶν νέων, ποιμαντικῆς τῶν γονέων καί παιδαγωγικῆς τῆς οἰκογένειας.

Ἰδιαίτερα τονίζεται ἡ εὐθύνη τῶν γονέων καί τῶν διδασκάλων ἀπέναντι στή νεολαία μας,  ἡ ὀλιγωρία καί ἡ ἀδιαφορία τῶν ὁποίων δέν συγχωρεῖται μέ τίποτα,  ἐνῶ ἀλλοῦ τονίζεται ὁ σπουδαιότατος ρόλος τοῦ παραδείγματος αὐτῶν. Συγκεκριμένα ἀναφέρει : « Ὅ,τι χρειάζεται σήμερον ἡ Νεολαία μας εἶναι τό φωτεινόν παράδειγμα τῶν ὡρίμων τήν ἡλικίαν, τοῦ πατρός καί τῆς μητρός, τῶν ἐνηλίκων ἀνδρῶν καί γυναικῶν, τῶν ἰδιωτῶν καί τῶν ἀσκούντων ἕνα δημόσιον λειτούργημα , τῶν Κληρικῶν, τῶν Διδασκάλων, τῆς κοινωνίας καθόλου. Ἡ σημερινή νεολαία μισεῖ ὅ,τι εἶναι ψεῦδος καί μή ἀληθές , τήν ὑποκρισίαν».

Ἐπίσης, τονίζεται ἡ ἀξία τῆς μορφώσεως, στοιχεῖο ἀπαραίτητο γιά τή ζωή τοῦ παιδιοῦ. Ὁ Μελέτιος πρίν πενήντα χρόνια ἀκριβῶς γράφει: « Δέν ἀποτελεῖ τόν ὁπλισμόν ἑνός νέου διά τήν σημερινήν ἐποχήν τό ἀπολυτήριον ἑνός Γυμνασίου καί ἡ μετρία κατάρτισις αὐτοῦ γραμματικῶς. Ἡ σημερινή ἐποχή ζητεῖ ἐπιτακτικῶς μίαν ἀρτίαν μόρφωσιν..... ἡ μόρφωσις καί τά στοιχεῖα πού λαμβάνουν τά παιδιά τῶν Κυθήρων εἰς τό Γυμνάσιον δέν δύναται νά ἱκανοποιήσῃ τήν συνείδησιν ἡμῶν. Χρήζει συμπληρώσεως». Ὁ Μελέτιος μιλάει ἀκόμα γιά τήν ἀξία καί τήν ὠφελιμότητα τῆς προσευχῆς, τόν Ἐκκλησιασμό, τήν Ἐξομολόγηση, τή Θεία Κοινωνία. Μέ πολλή τρυφερότητα ἀναφέρει: «Χρυσά μου παιδιά, σᾶς παρακαλῶ, νά παρακολουθήσετε μέ ἀγάπην τά κατηχητικά μαθήματα, νά ἐκκλησιάζεσθε τακτικά κατά Κυριακήν, νά ἐξομολογῆσθε καί νά μεταλαμβάνετε. Ὁ Χριστός πρέπει νά εἶναι ὁ ἐμπνευστής καί διδάσκαλος εἰς τήν ζωήν σας , αὐτός ἡ πηγή τῶν δυνάμεών σας». Καί καταλήγει: «Ἡ Προσευχή εἶναι πηγή δυνάμεως ἀνεξάντλητος». Μιλάει  ἐπίσης γιά «... τήν μέχρις ἀποτροπιασμοῦ καί φρίκης  χειρίστην μεταχείρισιν τοῦ παιδιοῦ καί τήν ἐχθρότητα πρός αὐτό...» (εὐτυχῶς που δέν ζεῖ στίς μέρες μας)  καί μᾶς λέει ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος «...ηὐλόγησε τήν φροντίδα καί ἡγίασε τήν μέριμναν διά τό παιδίον τόσον τῶν ἡμερῶν τῆς ἐπιγείου του ζωῆς, ὅσον καί τοῦτο εἰς τούς  αἰῶνας. Ἔδωκεν εἰς αὐτό τήν θείαν Του αὐθεντίαν καί ἀνύψωσεν εἰς προσωπικότητα, πρότυπον τῆς οὐρανίου Βασιλείας Του». 

Στίς 7 Αυγούστου 1971, ὅταν ὁ Μητροπολίτης Μελέτιος  ἦταν πιά σίγουρος ὅτι ὁ θάνατος πλησίαζε, ἔγραψε στή Μαγούλα τῆς Σπάρτης τή Διαθήκη του στήν ὁποίαν γιά μία ἀκόμη  φορά κατοπτρίζεται ἡ ἁπλότητα  ἡ ταπείνωση, ἡ εὐγένεια καί τό μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς του. Ὁ ἀοίδιμος  Ἱεράρχης  εὐγνωμονεῖ τό Θεό, τήν Παναγία  τή Μυρτιδιώτισσα καί τόν Ἅγιο Θεόδωρο πού τόν ἐτίμησαν ποικιλοτρόπως καί τόν ἀξίωσαν νά λάβει καί τό ἀνώτατο ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης . Ὅσον ἀφορᾶ τήν περιουσία του μᾶς λέγει ὅτι αὐτή περιορίζεται στήν  πλούσια βιβλιοθήκη του τήν ὁποίαν καταλείπει στήν Ἱερά Μονή τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων Σπάρτης,  ἐνῶ στούς κατά σάρκα προσφιλεῖς συγγενεῖς του ἀφήνει τήν Ἀρχιερατική εὐχή καί εὐλογία του. Γιά τούς  ἀγαπημένους του νέους γιά μιά ἀκόμη φορά θά τονίσει ἀρχές καί κατευθύνσεις καί θά τούς  προτρέψει νά κρατήσουν καί νά διατηρήσουν μέ ὑπερηφάνεια τόν ἑλληνοχριστιανικό πολιτισμό καί νά μή σαγηνευθοῦν ἀπό τά κηρύγματα τοῦ μηδενισμοῦ καί τῆς ἀθεΐας.

Κάνοντας, τέλος, ἕναν ἀπολογισμό θεωρεῖ ὅτι αὐτό πού ἔγινε εἶναι τό ἐλάχιστο τῶν ὅσων ἐπιθυμοῦσε, ἐνῶ δέν παραλείπει νά ἐκφράσει κάποτε καί τήν πικρία του γιατί δέν βρῆκε τήν ἀνάλογη κατανόηση , τήν εἰλικρινῆ συμπαράσταση καί τήν θερμή  ἀνταπόκριση ἀπό τούς  ἴδιους τούς Κυθηρίους. Ὡστόσο ὁ ἴδιος ἀλλοῦ ἀναφέρει: «Δέομαι τοῦ Κυρίου νά μή καταλογίσῃ ὅ,τι μέ ἠδίκησαν ὡς ἁμαρτίαν αὐτῶν, ἀλλά νά μεταποιήσῃ εἰς εὐλογίαν καί πᾶσαν ἀγαθωσύνην τῶν κατοίκων τῆς νήσου καί πηγήν εὐημερίας, εὐτυχίας καί προκοπῆς, τάς δέ ὑπέρ αὐτῶν προσωπικάς μου εὐχάς καταλείπω ἀπό καρδίας».

Κατακλείοντας τήν εἰσήγησή μου αὐτή, καί ἀφοῦ εὐχαριστήσω τό Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ.κ.Σεραφείμ καί τούς  συνεργάτες του οἱ ὁποῖοι  μέ περισσή φροντίδα περισυνέλεξαν  τά κείμενα αὐτά καί ἐξέδωσαν τόν καλαίσθητο αὐτό τιμητικό τόμο ,θά ἤθελα νά πῶ ὅτι τό γενικό συμπέρασμα τό ὁποῖο ἐξάγεται μελετώντας τά κείμενα αὐτά γιά τήν προσωπικότητα τοῦ Μελετίου εἶναι ὅτι αὐτός ὑπῆρξε: ἕνας γνήσια ὀρθόδοξος τῆς Ἐκκλησίας Ἐπίσκοπος, ἐποικοδομητικός καί ἐπιδέξιος κήρυκας τοῦ Θείου Λόγου , γνώστης τῆς θύραθεν παιδείας, δεινότατος συγγραφέας θεολογικῶν πραγματειῶν, ἐμπνευστής ἔργων ἀγάπης, ἄνθρωπος θυσίας καί προσφορᾶς , μέ σταθερότητα στήν ὀρθόδοξη παράδοση, μέ ἀγαθή διάθεση, ἁπλότητα, ἐργατικότητα καί τιμιότητα,  ἰδιώματα καί ἀρετές πού ἀντανακλοῦσαν εὐεργετικά στό λαό τῶν Κυθήρων.

Ἄς ὑποκλιθοῦμε μέ εὐλάβεια, μέ σεβασμό καί εὐγνωμοσύνη στή μνήμη του.  Τά λόγια τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου νομίζω ταιριάζουν ἀπόλυτα στό ἦθος καί τήν προσωπικότητά του : «Ποιμάνας τό ἐν ἡμῖν ποίμνιον τοῦ Θεοῦ , ἐπισκοπῶν μή ἀναγκαστῶς, ἀλλ' ἑκουσίως, μηδέ αἰσχροκερδῶς, ἀλλά προθύμως, μηδέ ὡς κατακυριεύων τῶν κλήρων, ἀλλά τύπος γενόμενος τοῦ ποιμνίου, καί φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποίμενος κομιεῖ τόν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον»(Α' Πέτρου ,ε', 2-5).

Σᾶς εὐχαριστῶ.
Γεώργιος Ἰ. Λουράντος
30 Αυγούστου 2009

Τό Β΄ Μέρος τῆς ἐκδήλωσης ἕκλεισε μέ δύο πολύ ζωντανές καί ἄμεσες μαρτυρίες γιά τόν ἀξέχαστο Ποιμενάρχη κυρό Μελέτιο: ἡ 1^η ἀπό τόν μαθητή του στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή Κορίνθου  σημερινό Μητροπολίτη Ἠλείας κ.Γερμανό καί ἡ 2^η ἀπό τόν παλαιό συνεργάτη του κ.Στράτη  Θεοδωρακάκη, χοράρχη καί μαέστρο τῆς Φιλαρμονικῆς Κυθήρων.

Στό Γ΄ καί τελευταίο Μέρος τῆς ἐκδήλωσης ἐκτελέσθηκαν παραδοσιακοί Τσιριγώτικοι χοροί καί νησιώτικοι χοροί ἀπό τή Ρόδο ἀπό τά χορευτικά συγκροτήματα μαθητῶν καί μαθητριῶν, ἀλλά καί χοροί ἀπό τά Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ἀπό τό συγκρότημα κυριῶν καί δεσποινίδων τῆς νήσου μας, ὑπό τήν καθοδήγησιν τῆς κ.Ἑλένης Χατζοπούλου - Τζοβάρα, Καθηγήτριας τοῦ Πανεπιστημίου. Θερμά χειροκροτήματα τοῦ κοινοῦ ἀκολουθοῦσαν τόσο τήν παρουσίαση τῶν χορῶν, ὅσο καί τήν ἄψογη ἐκτέλεσή τους.

 

 

Ἀμέσως μετά τούς χορούς, Χαιρετισμούς ἀπηύθυναν ὁ Δήμαρχος κ.Θεόδωρος Κουκούλης καί ἡ Ἔπαρχος Κυθήρων κ.Χριστίνα Φατσέα.
                

 

Τήν Τιμητική γιορτινή ἐκδήλωση ἔκλεισε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κυθήρων κ.Σεραφείμ, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ εὐχαρίστησε θερμά ὅλους τούς συντελεστές τῆς ἐπιτυχοῦς αὐτῆς ἐκδήλωσης διατύπωσε «τήν διάπυρον εὐχήν νά ὀρθωθῇ ὅταν ποτέ ὡριμάσῃ ἡ ἰδέα αὐτή, μαρμαρίνη προτομή τοῦ μακαρίᾳ τῇ λήξει γενομένου Μητροπολίτου Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων κυροῦ Μελετίου ἐντός τοῦ ἱεροῦ περιβόλου τῆς Ἱ. Μονῆς τῆς Παναγίας μας τῆς Μυρτιδιωτίσσης, δεξιά τῷ εἰσερχομένῳ, εἰς τήν ἀντίστοιχον προς τήν ὑπάρχουσαν προτομήν τοῦ ἀοιδίμου συγκτήτορος τῆς Ἱ. Μονῆς Ἀρχιμανδρίτου Ἀγαθαγγέλου Καλλιγέρου θέσιν, ὡς μεγάλου εὐεργέτου τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας, τῆς Ἱ. Μονῆς τῶν  Μυρτιδίων καί τῆς νήσου τῶν Κυθήρων, τάς ὁποίας ὁλοψύχως καί ὑπερβαλλόντως ἠγάπησε καί διηκόνησε», ἐκφράζοντας τήν βεβαιότητα ὅτι «θά ἀποτελῇ πηγήν καί ἀφορμήν ἐμπνεύσεως παντός ἀγαθοῦ καί διά πᾶσαν βιοτικήν, πνευματικήν, ἀναγεννητικήν, μορφωτικήν καί πολιτιστικήν πρόοδον τοῦ τόπου μας».

Τέλος, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας μοίρασε τόν Τιμητικό Τόμο σέ κάθε Κυθηραϊκή οἰκογένεια.