τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ὕδρας κυροῦ Ἱεροθέου
εἰς Αἴγιναν
Τήν
Κυριακή 12 Ἰουλίου 2009 ἔγινε τό ἐτήσιο Ἱερό Μνημόσυνο τοῦ ἀλήστου μνήμης
διατελέσαντος Μητροπολίτου Ὕδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης κυροῦ
Ἱεροθέου(1967-2000).
Προηγουμένως
ἐτελέσθη Πολυαρχιερατικό Συλλείτουργο εἰς τόν περίλαμπρον καί πάγκαλον Ἱερόν
Ναόν Ἁγίου Νεκταρίου τῆς ὁμωνύμου Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Αἰγίνης προεξάρχοντος τοῦ
Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σταγῶν καί Μετεώρων κ.Σεραφείμ καί συλλειτουργούντων
τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ.Εὐσταθίου, Ναυπάκτου καί Ἁγίου
Βλασίου κ.Ἱεροθέου, Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ κ.Δανιήλ, Ὕδρας, Σπετσῶν
καί Αἰγίνης κ.Ἐφραίμ, Σύρου, Τήνου, Ἄνδρου, Κέας καί Μήλου κ.Δωροθέου, Νέας
Σμύρνης κ.Συμεών, Γλυφάδας κ.Παύλου, Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου κ.Ἱεροθέου, Κυθήρων
καί Ἀντικυθήρων κ.Σεραφείμ καί Παροναξίας κ.Καλλινίκου.
Ἐπιμνημόσυνον
λόγον ἀπηύθυνε ἐμπεριστατωμένως καί ἐμπνευσμένως ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης
κ.Συμεών, ἀναφερθείς εἰς τόν θεάρεστον βίον καί τήν ἁγίαν πολιτείαν τοῦ
ἀειμνήστου Μητροπολίτου κυροῦ Ἱεροθέου, εἰς τήν πολυτάλαντον προσωπικότητά του
καί τό πολυμερές καί πολυσχιδές πνευματικόν, ποιμαντικόν, κοινωνικόν καί
φιλανθρωπικόν ἔργον τοῦ ἀοιδίμου Ἀρχιερέως. Ὁλόκληρος ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Νέας
Σμύρνης παρατίθεται κατωτέρω.
Μετά
ταῦτα ἀκολούθησε τράπεζα εἰς τόν Ξενῶνα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς δι' ὅλους τούς
παρευρεθέντας ἁγίους Ἀρχιερεῖς, λοιπούς κληρικούς, Μοναχούς καί Μοναχάς καί
πολλούς εὐσεβεῖς χριστιανούς, πνευματικά τέκνα καί τούς ἐκ Πατρῶν προσελθόντας
συμπατριώτας τοῦ ἀειμνήστου.
Μετά
τό πέρας τῆς τραπέζης ὁ Σεβ. ἅγιος Ὕδρας κ.Ἐφραίμ, βαθειά συγκινημένος
προσφώνησε τούς συνδαιτυμόνας ἁγίους Ἀρχιερεῖς καί ὅλους τούς παρακαθημένους,
εὐχαριστήσας θερμῶς διά τήν παρουσίαν καί συμμετοχήν των καί ἀναφερθείς μέ πολύ
σεβασμό στήν ἁγία προσωπικότητα, τήν ζωή καί τήν μεγίστη καί πολλαπλῆ προσφορά
τοῦ μεταστάντος ἁγίου Προκατόχου του εἰς τήν Ἁγίαν μας Ἐκκλησίαν.
Μετά
τήν προσφώνησιν τοῦ ἁγίου Ὕδρας ὡμίλησαν μέ πολλή σεβασμό καί τιμή γιά τόν
κοιμηθέντα Ἱεράρχη οἱ Σεβ. Μητροπολίτες Σταγῶν καί Μετεώρων κ. Σεραφείμ καί
Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ.Εὐστάθιος.
ΛΟΓΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
Κ.ΣΥΜΕΩΝ
(Λόγος στό ἐτήσιο μνημόσυνό του.
Αἴγινα, Κυριακή 12 Ἰουλίου 2009)
Τελοῦμε σήμερα,
Σεβασμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Προσφιλέστατοι συμπρεσβύτεροι καί Διάκονοι,
Ὁσιώτατοι μοναστές καί μονάστριες,
Ἐντιμότατοι ἄρχοντες καί ἀγαπητοί ἀδελφοί Χριστιανοί,
Τελοῦμε σήμερα πανδήμως τό ἐτήσιο
μνημόσυνο τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ὕδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης
καί πολυσεβάστου γέροντός μας κυροῦ ΙΕΡΟΘΕΟΥ.
Τελοῦμε τό μνημόσυνο
τοῦ ἀοιδίμου Ἱεράρχου κατά χρέος τιμῆς καί ἀγάπης, ἐπαναλαμβάνοντας
τά λόγια τοῦ σοφοῦ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης : «Οὐκ ἀποστήσεται τό
μνημόσυνον αὐτοῦ, καί τό ὄνομα αὐτοῦ ζήσεται εἰς γενεάς γενεῶν.
Τήν σοφίαν αὐτοῦ διηγήσονται ἔθνη, καί τόν ἔπαινον αὐτοῦ ἐξαγγελεῖ
ἐκκλησία» (Σοφ. Σειρ. 39, 9-10). Δηλαδή : Ἡ μνήμη του δέν θά χαθεῖ
καί τό ὄνομά του θά ζεῖ εἰς γενεάς γενεῶν. Οἱ λαοί θά διηγοῦνται τή
σοφία του καί ἡ Ἐκκλησία θά ἀναγγέλλει τόν ἔπαινό του.
Τελοῦμε τό μνημόσυνο
τοῦ ἀοιδίμου ἐπισκόπου καί ποιμένος μας γιά νά ἐμπνευστοῦμε ἀπό τή
θεοφιλῆ πολιτεία του κατά τήν προτροπή τοῦ Ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν : «Μνημονεύετε
τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τόν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες
τήν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τήν πίστιν» (Ἑβρ. 13,7).
Τελοῦμε τό ἐτήσιο μνημόσυνό του, ὅπως καί τήν ἐξόδιο Ἀκολουθία
του, σ᾽ αὐτόν τόν μεγαλόπρεπο προσκυνηματικό Ναό, πού ἐκεῖνος ὁραματίστηκε
καί μέ ἔνθεο ζῆλο καί πολλούς κόπους ἀνήγειρε εἰς τιμήν καί μνήμην
τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Νεκταρίου, ἐπισκόπου Πενταπόλεως, τοῦ
νεοφανοῦς καί θαυματουργοῦ Ἁγίου τῶν νεωτέρων χρόνων μας.
Ἐπιτρέψατέ μου, λοιπόν, προσφιλεῖς ἀδελφοί καί ἀδελφές, ἐν
πνεύματι μαθητείας καί μέ κάθε δυνατή συντομία νά προσεγγίσουμε
τήν ὁσιακή μορφή τοῦ ἀοιδίμου Ἱεράρχου, ἀφοῦ ὅπως γράφει ὁ Μέγας
Βασίλειος «ἡ τῶν εὐπολιτεύτων ἀνδρῶν ἱστορία οἷόν τι φῶς
τοῖς σωζομένοις πρός τήν τοῦ βίου ὁδόν ἐμποιεῖ» (Ὁμιλ. 18 εἰς Γόρδιον
μάρτυρα 1, ΒΕΠΕΣ 54, 164).
* * *
Ὁ
Ὕδρας Ἱερόθεος ὑπῆρξε μιά σπάνια ἱεραρχική μορφή, ἀληθινό κόσμημα
τῆς ἑλλαδικῆς Ἱεραρχίας τῶν χρόνων του. Ὁ Θεός τόν εἶχε προικίσει
μέ πολλά χαρίσματα. Καί εἶχε τήν ξεχωριστή εὐλογία νά ἀνατραφεῖ
πνευματικά κοντά σέ ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ὁ μακαριστός
πνευματικός του πατέρας, ὁ πολύς Ἀρχιμ. Γερβάσιος Παρασκευόπουλος.
Πέρα
καί πάνω ὅμως ἀπό τήν συμβολή τοῦ πνευματικοῦ περιβάλλοντος στό ὁποῖο
βρέθηκε, ἦταν ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ πού τόν εἶχε ἐπισκιάσει καί ὁ δικός
του ἰσόβιος πνευματικός ἀγώνας, πού συνετέλεσαν στή διαμόρφωση
τῆς ἀκτινοβόλου ἱερατικῆς προσωπικότητάς του. Σημειώνω μερικά
ἀπό τά ἔκδηλα γνωρίσματα τῆς προσωπικότητάς του, πού εὔκολα διαπίστωναν
ὅσοι εἶχαν τήν τύχη νά τόν γνωρίσουν καί νά τόν ἀναστραφοῦν.
1. Ὁ Μητροπολίτης Ὕδρας Ἱερόθεος
διέθετε ἱεραρχική στόφα. Ἀντικρύζοντάς τον συνειδητοποιοῦσες
ὅτι ἀπέναντί σου εἶχες ἕναν ἀληθινό ἱεράρχη, πού ἐξέπεμπε μιά ἀνεπιτήδευτη
πνευματική ἀρχοντιά στό παρουσιαστικό του, στίς κινήσεις του, στά
λόγια του. Σεμνός, ἱεροπρεπής, μετρημένος σέ ὅλα του, μέ ἀσκητικό
πρόσωπο, καθαρά μάτια καί φωτεινό βλέμμα. Προσηνής στήν ἐπικοινωνία
του μέ τούς ἄλλους, γλυκύς στούς τρόπους, διαλλακτικός στίς ἀπόψεις
του, σταθερός στίς ἀρχές του, αὐστηρός στό ἦθος, εἶχε τό χάρισμα νά ἐπιβάλλεται.
Νά ἐμπνέει σεβασμό. Νά κατευθύνει τή συζήτηση. Νά ἀνεβάζει τό ἐπίπεδο
τοῦ διαλόγου. Νά οἰκοδομεῖ μέ τόν «ἅλατι ἠρτυμένο» (Κολ. 4,6)
λόγο του. Ὁ Ὕδρας Ἱερόθεος ἦταν ἕνας ἄρχοντας Ἱεράρχης χωρίς τύφο
καί ἔπαρση, προσποίηση ἤ διάθεση ἐπιδείξεως.
2. Ὡς λειτουργός ὁ μακαριστός
γέροντας ἦταν ἀπαράμιλλος, ἀληθινός μυσταγωγός. Ἡ ὥρα τῆς λατρείας
καί ἰδιαίτερα ἡ τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας ἦταν κατ᾽ ἐξοχήν ὁ
χρόνος καί ὁ τόπος πού ἀπεκάλυπταν τήν ἀρχοντιά πού τόν διέκρινε
καί τήν πνευματικότητα ἀπό τήν ὁποία ἐνεφορεῖτο. Ἀκρίβεια, ἱεροπρέπεια,
σεμνότης, προσοχή, προσήλωση, συναίσθηση ἦταν τά ἐμφανῆ χαρακτηριστικά
τοῦ Ἱεροθέου ὡς λειτουργοῦ.
Εἶχε
φόβο Θεοῦ, αἴσθηση τοῦ ἱεροῦ, ἐπίγνωση τῶν δρωμένων. Μέ τή λειτουργική
του παρουσία ἐνέπνεε τούς συλλειτουργούς του -ὅποιοι κι ἄν ἦταν αὐτοί,
ἐπίσκοποι, πρεσβύτεροι, διάκονοι- καί βοηθοῦσε τούς πιστούς πού παρίσταντο
νά συμμετέχουν ἐν κατανύξει στά τελούμενα. Στό πρόσωπο τοῦ λειτουργοῦ
Ἱεροθέου ἡ μεγαλοπρέπεια τῆς ὀρθοδόξου λατρείας ἦταν ἀξεχώριστα
συνυφασμένη μέ τήν πνευματικότητα, τήν ἱεροπρέπεια, τή σεμνότητα,
τήν κατάνυξη. Χρόνος, ρυθμός, ἄμφια, κινήσεις, ψαλμωδία ὅλα ὑπήκουαν
στήν πραγμάτωση τῆς ἀποστολικῆς προτροπῆς : «Λατρεύωμεν εὐαρέστως
τῷ Θεῷ μετά αἰδοῦς καί εὐλαβείας» (Ἑβρ. 12,28).
3. Ὁ μακαριστός Ἱεράρχης
ὑπῆρξε καί ἀκάματος ἐργάτης τοῦ θείου λόγου. Βαθύς γνώστης ὁ ἴδιος
τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί ἀκούραστος μελετητής τῆς πατερικῆς σοφίας,
πίστευε στή δύναμη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κηρύγματος. Καί γι᾽ αὐτό πάντοτε
-ἀκόμη καί σέ δευτερεύουσες καί ὀλιγάνθρωπες ἐκκλησιαστικές συνάξεις-
δέν παρέλειπε νά ὁμιλεῖ.
- Ὁ λόγος του ἦταν ρέων, λιτός, σαφής, σεμνός, χωρίς στόμφο καί διάθεση ἐπιδείξεως. Ἡ ἐπιδίωξή του ἦταν νά οἰκοδομήσει τό ἐκκλησίασμα καί ὄχι νά ἐντυπωσιάσει. Ἐνῶ συχνά εἶχε καί παλμό καί ἐξέπεμπε δύναμη, παρέμενε πάντοτε λόγος ἐκκλησιαστικός ξένος πρός κάθε δημαγωγικό στοιχεῖο καί τά τεχνάσματα τῆς ρητορικῆς.
Τά προσωπικά του πνευματικά βιώματα, ἡ ἀσκητική ζωή του, ὁ πόθος τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ πού τόν συνεῖχε, ἡ ἐπίγνωση τῆς ματαιότητας τῶν ἐγκοσμίων πού εἶχε, προσέδιδαν στίς ὁμιλίες του μιά ἀσυνήθιστη πνευματική χάρη καί ὁ λόγος του ἀσκοῦσε βαθειά ἐπίδραση στίς καρδιές τῶν ἀκροατῶν του. Ἐξέπεμπε μιά τέτοια δύναμη πού ἔπειθε τόν νοῦ, αἰχμαλώτιζε τήν καρδιά καί ἀνέπαυε τό πνεῦμα ἐκείνων πού τόν ἄκουγαν. Μποροῦμε καί στήν περίπτωση τοῦ μακαριστοῦ γέροντος νά ἰσχυριστοῦμε ἀναλογικά αὐτό πού σημειώνει ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος γιά τόν τρόπο διδασκαλίας τοῦ Κυρίου μας : «Ἦν γάρ διδάσκων αὐτούς ὡς ἐξουσίαν ἔχων, καί οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς» (Ματθ. 7,29).
4.
Ὁ Ὕδρας Ἱερόθεος
ὑπῆρξε ἀκόμη καί ἄνθρωπος προσευχῆς. Ἀγαποῦσε τήν προσευχή. Ἐκτιμοῦσε
βαθειά τήν ἀξία της. Ὑπολόγιζε στή δύναμή της. Ἀφιέρωνε χρόνο γιά
τήν ἄσκησή της. Συνιστοῦσε ἐνθέρμως καί στούς ἄλλους νά προσεύχονται.
Ἐνδείξεις καί μαρτυρίες μᾶς ὁδηγοῦν στό συμπέρασμα ὅτι καί νύχτες ὁλόκληρες
παρέμενε ἄυπνος, ἀφιερώνοντας τόν γαλήνιο χρόνο τῆς νύχτας στήν
προσευχή. Πραγματοποιεῖτο καί στό πρόσωπό του αὐτό πού σημειώνει ὁ
ἱερός Λουκᾶς γιά τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό : «καί ἦν διανυκτερεύων
ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ Θεοῦ» (Λουκ. 6,12).
Ἡ
πίστη του στήν ἀξία τῆς προσευχῆς καί ἡ ἀγάπη του γι᾽ αὐτήν ἐκδηλωνόταν
σέ κάθε στιγμή τῆς ἀρχιερατικῆς ζωῆς καί διακονίας του. Προσευχόταν
θερμά γιά ὅλους καί γιά ὅλα. Μνημόνευε στήν Πρόθεση ἐν ἀγάπῃ τούς
πάντες καί τά πάντα. Καθετί πού σκεπτόταν νά ἐνεργήσει ὡς ἐπίσκοπος
καί ὑπεύθυνος ποιμένας τό καθιστοῦσε κατ᾽ ἀρχήν ἀντικείμενο προσευχῆς.
5. Παράλληλα μέ τά
παραπάνω γνωρίσματα, ὁ Ἱερόθεος ὑπῆρξε καί ἱκανότατος στή
διοίκηση καί ἰδιαιτέρως ἀποτελεσματικός σέ ἔργα εὐποιίας. Ἀψευδεῖς
μάρτυρες τά ὅσα μέ πολλούς κόπους ἐπέτυχε νά δημιουργήσει στή Μητρόπολή
του καί τά ὁποῖα καταδεικνύουν ὄχι μόνο τόν ζῆλο, τήν ἀγάπη καί τήν
συμπάθειά του πρός τόν πάσχοντα ἄνθρωπο, ἀλλά καί τό δημιουργικό
πνεῦμα καί τίς πολλές πρακτικές ἱκανότητές του. Εὐμοίρησε νά ἔχει
πολλούς καί καλούς συνεργάτες. Καί ἀξιώθηκε νά δεῖ τέσσερις ἐκ τῶν
κληρικῶν πού χειροτόνησε νά ἀναδεικνύονται ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας
μας.
*
Σέ
ἡλίκια ὀγδόντα ἐτῶν καί μετά ἀπό τριαντατρία χρόνια ποιμαντορίας
στόν Μητροπολιτικό Θρόνο τῆς Ὕδρας ὁ μακαριστός γέροντας ὑπέβαλε
τήν παραίτησή του γιά λόγους ὑγείας στίς 14 Δεκεμβρίου 2000. Μία ἐπιπλέον
πράξη πού ἀποδεικνύει τό βαθύ αἴσθημα εὐθύνης πού πάντοτε τόν διέκρινε
ἔναντι τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας μας καί τοῦ ὑψηλοῦ λειτουργήματός του
πού ἐκείνη τοῦ ἐμπιστεύθηκε.
Στά
χρόνια πού ἀκολούθησαν μέχρι τήν ἐκδημία του (15 Ἰουλίου 2008) ὁ
σεπτός Ἱεράρχης παρέμεινε ἐφησυχάζων κατά βάσιν στό ἐπισκοπεῖο
τῆς Αἴγινας, χωρίς αὐτό νά σημαίνει ὅτι εἶχε παύσει νά ἐνδιαφέρεται
γιά τά γενικότερα ζητήματα τῆς Ἐκκλησίας καί εἰδικότερα γιά
κεῖνα πού ἀφοροῦσαν τόν κλῆρο, τούς πιστούς, τά ἱδρύματα καί τή ζωή
τῶν τοπικῶν κοινωνιῶν τῶν νησιῶν τοῦ Σαρωνικοῦ.
Ὑπέμεινε
ἀγόγγυστα τόν κόπο τοῦ τιμίου γήρατός του καί τή δοκιμασία τῶν διαφόρων
ἀσθενειῶν του. Διατήρησε τή διαύγεια τοῦ πνεύματός του καί τήν ἱκανότητα
ἐπικοινωνίας μέχρι τέλους, παρά τά κινητικά προβλήματα, τήν ἐκφραστική
δυσκολία καί τή μείωση τῆς ὁράσεώς του. Ἡ ἀγάπη του πρός τόν Χριστό,
ἡ δύναμη τῆς πίστεώς του, ἡ εἰρήνη τῆς συνειδήσεώς του, ὁ πόθος τῆς
βασιλείας τοῦ Θεοῦ τόν διατηροῦσαν ἤρεμο, γαλήνιο, ἀναμένοντα
ἀνά πᾶσαν ὥρα τήν ἐκδημία του ἀπό τόν παρόντα κόσμο καί τήν εἴσοδό
του στήν αἰώνια κατάπαυση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι
βέβαιο ὅτι ὡς «παρρησίαν ἔχων πρός τόν Θεόν» (Α' Ἰω. 3,21) εὔχεται
γιά ὅλους μας. Καί τό παράδειγμά του, τά ἴχνη τῆς θεοφιλοῦς πολιτείας
του, ἀποτελοῦν καί θά ἐξακολουθήσουν νά ἀποτελοῦν πηγή ἔμπνευσης
καί στηριγμοῦ ἡμῶν «τῶν περιλειπομένων» (Α' Θεσσ. 4,15).
ΙΕΡΟΘΕΟΥ
ἀρχιερέως, τοῦ σεπτοῦ καί ἀδαμαντίνου Ἱεράρχου τῆς Ὕδρας καί ἀξιοσεβάστου
γέροντός μας, αἰωνία ἡ μνήμη!