Ο ΕΟΡΤAΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ

 

Πρίν ἀπό 83 χρόνια, σάν καί σήμερα, ἦταν ἡμέρα Δευτέρα, ὅταν ἀπό τά ἀξημέρωτα ἀκόμα, ἤχησαν οἱ σειρῆνες τοῦ πολέμου. Ἦταν ἡ τυπική πράξη μέ τήν ὁποία ἡ Ἑλλάδα εἰσῆλθε στόν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ὅμως, οὐσιαστικά ὁ πόλεμος εἶχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, στό διπλωματικό πεδίο. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1939 ὁ Μουσολίνι κατέλαβε τή γειτονική Ἀλβανία καί ἔτσι ἡ Χώρα μας ἐνέτεινε τήν προετοιμασία της γιά κάτι πού φάνταζε πλέον ἀναπόφευκτο.

Ἤδη ἀπό τό 1935 εἶχαν σχεδιαστεῖ τά ἀμυντικά ἔργα τῆς Γραμμῆς Ρούπελ, πού ξεκίνησαν νά κατασκευάζονται τό 1936 καί ἀποδείχθηκαν σωτήρια κατά τή γερμανική εἰσβολή τοῦ Ἀπριλίου 1941. Ἡ Κυβέρνηση Μεταξᾶ, ἀπό τό 1936 καί μετά, ὀργάνωσε τό στράτευμα καί προετοιμαζόταν «σάν ἕτοιμη ἀπό καιρό», προκειμένου ὁ πόλεμος νά μή 'βρεῖ τή χώρα μας ἕωλη καί στρατιωτικά ἀπροετοίμαστη. Οἱ ἀναφορές ἀπό τίς ἑλληνικές πρεσβεῖες τοῦ ἐξωτερικοῦ, ἐξάλλου, δέν ἄφηναν κανένα περιθώριο ἐφησυχασμοῦ. Οἱ Ἕλληνες διπλωμάτες ἀνά τήν Εὐρώπη, προειδοποιοῦσαν τήν Ἑλληνική Κυβέρνηση, ὅτι οἱ ὀρέξεις τοῦ Χίτλερ καί τοῦ Μουσολίνι δέν ἔχουν κανένα φραγμό.

Καί αὐτό φάνηκε στίς 15 Αὐγούστου τοῦ 1940, ὅταν ἰταλική τορπίλη βύθισε τό καταδρομικό Ἕλλη, πού βρισκόταν ἔξω ἀπό τό λιμάνι τῆς Τήνου τιμώντας τή γιορτή τῆς Παναγίας. Ἤδη τότε, ὁ πόλεμος ἔκλεινε 1 χρόνο, καί ἡ Ἑλλάδα παρά τήν οὐδετερότητα της, θεωροῦνταν δορυφόρος τῆς Ἀγγλίας, μέ ἀποτέλεσμα νά λογίζεται ὡς χώρα ἐχθρική ἀπέναντι στίς δυνάμεις τοῦ Ἄξονα.

Πολλοί πιστεύουν ὅτι ἡ πρώτη νίκη τῶν Ἑλλήνων, ἦταν στά πεδία τῶν μαχῶν ἤ προῆλθε ἀπό τίς κλαγγές τῶν ὅπλων τῆς περίφημης 8ης Μεραρχίας τῶν Ἰωαννίνων, πού ὑπό τό Στρατηγό Χαράλαμπο Κατσιμήτρο ὑπεραμύνθηκε πρώτη τοῦ πατρίου ἐδάφους τά ξημερώματα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου. Ἡ πρώτη νίκη τῶν Ἑλλήνων καί ἡ πρώτη ταπεινωτική ἥττα τῶν Ἰταλῶν ἦταν ἡ ἴδια ἡ ἐπιστράτευση, πού ξεκίνησε τά ξημερώματα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940. Ἡ ἐπιστράτευση αὐτή ἦταν μιά γιορτή, μιά λαμπρή σελίδα δόξας στή νεότερη ἑλληνική ἱστορία, πού δέν πρέπει κανείς μας νά ξεχνάει καί κυρίως τά νέα παιδιά. Μόλις ἀνακοινώθηκε ἡ ἐπιστράτευση, ὅλοι ἔτρεξαν ἀμέσως νά παρουσιαστοῦν στά στρατόπεδα. Τά τραίνα, τά τράμ τῆς ἐποχῆς καί τά λεωφορεῖα, γέμισαν ἀσφυκτικά. Ἄν κανείς δεῖ τίς φωτογραφίες τῆς ἐποχῆς νομίζει ὅτι γίνεται γιορτή καί ὄχι πόλεμος. Ὅλοι χαρούμενοι, γελαστοί, κανένας κατηφής ἤ προβληματισμένος. Καί δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡ μόνη χώρα, πού ἑορτάζει τήν ἔναρξη καί ὄχι τή λήξη τοῦ πολέμου. Οἱ ἔφεδροι, πού κλήθηκαν στά ὄπλα εἶχαν 5 ἡμέρες προθεσμία γιά νά παρουσιαστοῦν. Καί τό 80% αὐτῶν παρουσιάστηκαν σέ 1 μόλις ἡμέρα! Σέ 1 ἡμέρα!

Ὁ μεγάλος λογοτέχνης Γιῶργος Θεοτοκᾶς, περιγράφει τήν ἡμέρα αὐτή ὡς ἑξῆς:

«Σιγά - σιγά ἡ Ἀθήνα παίρνει τό ὕφος τῶν μεγάλων ἐθνικῶν ἑορτῶν, κάτι πού θυμίζει λ.χ. τά Ἑκατόχρονα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης, ἀλλά πιό αὐθόρμητα καί πιό νεανικά. Καιρός θαυμάσιος, καταγάλανος οὐρανός. Πλήθη νέων [...] ἔχουν χυθεῖ στούς κεντρικούς δρόμους, μέ λάβαρα, σημαῖες, δάφνες, μουσικές. [...]. Ὁ κόσμος συμμετέχει σ’ αὐτές τίς ἐκδηλώσεις, χειροκροτεῖ, ζητωκραυγάζει. Εἶχα πολλά, πάρα πολλά χρόνια νά δῶ τέτοιον ἐνθουσιασμό στήν Ἀθήνα. Αἰσθάνεται κανείς ἕνα πάθος μές στόν ἀέρα, ἕνα φανατισμό, μιά λεβεντιά. Ξύπνησε τό ἑλληνικό φιλότιμο, εἶναι κάτι ὡραῖο. Καί μιά τέλεια ἐθνική ἑνότητα. Εἶναι ἡ πρώτη φορά στή ζωή μου, πού αἰσθάνομαι τέτοιαν ὁμόνοια νά βασιλεύει στόν τόπο».

Καί ὁ πόλεμος ξεκίνησε. Οἱ Ἰταλοί θεώρησαν ὅτι εἶναι ζήτημα ὡρῶν νά φτάσουν μέχρι τήν Ἄρτα, ἀλλά δέν τά λογάριασαν καλά. Ἡ ἑλληνική γραμμή ἄμυνας ἦταν τόσο ἰσχυρή, πού ἀμέσως ἡ ἄμυνα ἔγινε ἐπίθεση καί ἡ ἐπίθεση νίκη. Ὅλη ἡ Βόρειος Ἤπειρος ἔγινε ἑλληνική, ὅπως ἀπό τήν ἀρχαιότητα ἦταν. Καί προσέξτε πώς τά φέρνει καμιά φορά ἡ ἱστορία: οἱ ἑλληνικές δυνάμεις ἐφάρμοσαν στήν Ἤπειρο στρατιωτικές τεχνικές καί στρατηγικές γνωστές ἀπό τήν ἀρχαιότητα, τίς ἴδιες πού ἐφήρμοσε στήν ἴδια περιοχή πρίν 2000 χρόνια ὁ Βασιλιάς Πύρρος, ξάδερφος τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, τοῦ κορυφαίου ἀνά τούς αἰῶνες στρατηγικοῦ νοός.

Ὁ πόλεμος ἦταν σκληρός καί ἀδυσώπητος. Χιλιάδες οἱ νεκροί, χιλιάδες οἱ μανάδες, πού δέν εἶδαν ποτέ ξανά τά παιδιά τους, πολλά ἀπό τά ὁποία παραμένουν καί σήμερα ἄταφα στά βουνά της Ἀλβανίας. Καί ὅταν ὁ Μουσολίνι εἶδε τούς περίφημους ἀλπινιστές του νά πέφτουν στή θάλασσα, ἐπιστράτευσε τόν ὁμοϊδεάτη του Χίτλερ. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1941 ἡ ναζιστική Γερμανία εἰσέβαλε στήν Ἑλλάδα, ἀλλά συνάντησε σθεναρή ἀντίσταση στήν ὀρεινή γραμμή ἄμυνας τῶν Ὀχυρῶν Ρούπελ.

Ἄς δοῦμε πώς σχολιάζει ὁ τότε διευθυντής τῆς «Καθημερινῆς» Γεώργιος Βλάχος τή γερμανική εἰσβολή, στό φύλλο τῆς 7ης Ἀπριλίου 1941, δηλαδή μία μέρα μετά:

«Τό ἔγκλημα συνετελέσθη, χθές τό πρωί. Χθές τό πρωί, εἰς τάς πέντε, ὁ πρεσβευτής τῆς Γερμανίας κ. Ἔρμπαχ, βραδυπορῶν ἀπέναντι τοῦ συναδέλφου του κ. Γκράτσι, τοῦ Ἰταλοῦ, ὁ ὁποῖος ἔφθασε πρῶτος πρό πέντε μηνῶν, ἐπέδωσεν εἰς τήν μαχομένην Ἑλλάδα τό δεύτερον τελεσίγραφον. Αὐτό ἄνευ ὅρων. Ὁ κ. Ἔρμπαχ οὔτε ἔταξε προθεσμίαν, οὔτε παράπονα διετύπωσεν, οὐδέ ἐζήτησεν ἀπό τήν Ἑλλάδα τίποτε ἀπολύτως. Εἰδοποίησεν ἁπλῶς τήν Κυβέρνησιν, ὅτι ὁ Γερμανικός Στρατός διετάχθη νά εἰσβάλῃ εἰς τήν Ἑλλάδα. Διατί;… Εἰς τό ἐρώτημα αὐτό ἀπηντήσαμεν πρό μηνός. Διά νά σώση τούς Ἰταλούς. Ἄν ἦτο ἄλλη ἐποχή, ἄν ἴσχυε κώδιξ τιμῆς, ἄν ὑπῆρχεν ἀκροατήριον καί ἄν ἦτο χρήσιμος ἡ φωνή του θά ἐξεπέμπομεν πρός τήν παγκόσμιον κοινήν γνώμην αὐτῶν τῶν ἐχθρῶν, μίαν κραυγήν φρίκης: «Μά δέν ἐντρέπονται;…». Ἀλλά τό γνωρίζομεν. Δέν ἐντρέπονται. Οὔτε αὐτοί οἱ ὁποῖοι ἐζήτησαν νά σωθοῦν, οὔτε αὐτοί οἱ ὁποῖοι ἔρχονται νά τούς σώσουν. Τό ἐρώτημα ἀποτελεῖ εἶδος πολυτελείας εἰς ἐποχήν ὅπου εἶναι τόσον ἄφθονα τά ἄδικα αἵματα. Δέν εἶναι ἄλλως τε ὥρα οὔτε γιά ν’ ἀσχολούμεθα μέ τό Δίκαιον μας, οὔτε διά νά ζητῶμεν τήν συμπάθειαν τοῦ κοινοῦ. Ὥρα εἶναι νά εννοήσωμεν ὅτι ἡ Μοίρα ἐπέβαλεν εἰς τούς Ἕλληνας τοῦ 1941 ἤ νά ἀποθάνουν ἤ νά ζήσουν ἐλεύθεροι. Πόσοι εἶναι οἱ ἐχθροί, διατί ἦλθαν, ποίου μεγέθους εἶναι τό ἔγκλημα τό συντελεσθέν, αὐτό, τώρα δέν ἐνδιαφέρει. Αὐτό θά ενδιαφέρη, αὔριον, τήν Ἱστορίαν. ΤΩΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΜΟΝΟΝ ΕΝ: ΝΑ ΝΙΚΗΣΩΜΕΝ. Νά νικήσωμεν ὅλοι μαζί, Ἕλληνες, Ἄγγλοι, Γιουγκοσλαύοι, ἔθνη ἡρωικά, ἔθνη γενναία, ἔθνη τά ὁποῖα μάχονται αὐτήν τήν στιγμήν διά λογαριασμόν ὁλοκλήρου τῆς ἀνθρωπότητος. ΝΑ ΝΙΚΗΣΩΜΕΝ. Νά νικήσωμεν μαχόμενοι, πίπτοντες, βομβαρδιζόμενοι, πολυβολούμενοι, ἀλλά ἡνωμένοι, καρτερικοί καί γενναῖοι μέχρι τῆς τελευταίας στιγμῆς τοῦ Ἀγῶνος, μέχρι τελευταίας πνοῆς. Ἔτσι θά νικήσωμεν. Ἔτσι θά φθάσωμεν εἰς τό τέρμα. Ἔτσι θ’ ἀνθέξωμεν μέ τά στήθη καί τήν ψυχήν μας εἰς τά στίφη τῶν ἀνθρώπων, εἰς τά πλήθη τῶν μηχανῶν. Ἔτσι θ’ ἀποδείξωμεν εἰς τόν κόσμον ὅτι ἡ Αἰωνία Ἑλλάς τῶν Θερμοπυλῶν καί τῶν Μαραθώνων ζῆ, διά νά δίδη τό παράδειγμα τῆς ἀρετῆς, τῆς αὐτοθυσίας καί τῆς φανατικῆς πρός τήν Ἐλευθερίαν λατρείας».

Ἀλήθεια, σήμερα, 83 χρόνια μετά τό Ἔπος τοῦ 1940, ὅλα αὐτά τά λόγια, ὅλες αὐτές οἱ ἱστορικές καταγραφές, λένε κάτι σέ ὅλους ἐμᾶς; Λένε κάτι στό σύγχρονο Ἕλληνα τοῦ 2023; Ἡ σημερινή Ἐπέτειος καί ὅλες οἱ Ἐθνικές Ἐπέτειοι, διδάσκουν ὅπως θά ἔπρεπε; Ἤ ἔχουν μετατραπεῖ σέ μιά τυπική διαδικασία, πού χρόνο μέ τό χρόνο φθίνει; Ἡ νέα γενιά πώς ἀκριβῶς διδάσκεται ὅλα αὐτά τά ἱστορικά γεγονότα; Γίνεται βιωματική διδασκαλία στά σχολεῖα ἤ μᾶς ἐνδιαφέρει μόνο ἡ ἀποστήθιση χρονολογιῶν καί ὀνομάτων; Τό ἐκπαιδευτικό σύστημα, συμβάλλει ἐνεργά στή διατήρηση τῆς ἐθνικῆς ἱστορικῆς μνήμης πέρα καί ἔξω ἀπό τίς τυπικότητες τῶν σχολικῶν προγραμμάτων; Μᾶς ἐνδιαφέρει ἄραγε ὅλες αὐτές οἱ χρυσές σελίδες τῆς ἱστορίας μας νά μείνουν ἀναλλοίωτες στίς ἑπόμενες γενιές;

Ἡ ἐποχή στήν ὁποία ζοῦμε δέ βοηθάει καί πολύ στή διατήρηση τῆς ἐθνικῆς ἱστορικῆς μνήμης. Ὁ ἄκρατος δικαιωματισμός, παρέχει ἐπιχειρήματα γιά κάποιους, πού ὑπερασπίζονται π.χ. τό δικαίωμα κάποιων ἄλλων στό νά βεβηλώνουν τήν ἑλληνική σημαία! Ἤ στό νά προσβάλλουν τά ἐθνικά σύμβολα! Ἤ στό νά θεωροῦν ἐπικίνδυνους – 'ναι, ἐκεῖ φτάσαμε! – ὅσους ἐξακολουθοῦν νά τονίζουν τήν ἀνάγκη διδαχῆς τῆς ἱστορίας μας καί διατήρησης τῶν ἐθνικῶν μας ἰδιαιτεροτήτων καί παραδόσεων!

Σήμερα, πού οἱ ψυχές τῶν ἡρώων τοῦ ’40 μᾶς κρίνουν ὅλους, πρέπει σέ ὅλα αὐτά νά δώσουμε μιά σθεναρή ἀπάντηση. Χωρίς ἀστερίσκους, χωρίς στρογγυλέματα, χωρίς ὑποχωρήσεις! Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι ἕνα μεγάλο σύγχρονο ΟΧΙ, πού καμία διαφορά δέν ἔχει ἀπό τό ΟΧΙ τοῦ 1940. Τότε τό ΟΧΙ ἦταν ἡ ἀπάντηση τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στήν ἰσοπέδωση τῆς χώρας ἀπό τά ξένα στρατεύματα. Σήμερα, τό ΟΧΙ πρέπει νά εἶναι ἡ ἀπάντηση ὅλων μας στήν προσπάθεια ἐθνικῆς καί ἠθικῆς ἰσοπέδωσης τῆς κοινωνίας μας, πού ἐπιχειρεῖται καθημερινά ἀπό ὅσους στρεβλώνουν τήν ἱστορία, ἀμαυρώνουν τήν ἐθνική μνήμη, παραθεωροῦν τήν ἀξία τῶν ἐθνικῶν μας ἡρώων καί πετᾶνε στόν κάλαθο τῶν ἀχρήστων κάθε ἔννοια πατρίδας, ἐθνικῶν συμβόλων καί προτύπων.

Ἄν δέν ποῦμε ὅλοι μαζί αὐτό τό νέο ΟΧΙ, τότε καμία ἐπέτειος, κανένας ἑορτασμός, καμία παρέλαση δέν θά ἔχουν νόημα οὐσιαστικό καί διαρκές. Ἄν ἡ νέα γενιά δέ μάθει νά λέει καί ἐκείνη ΟΧΙ, ὅταν καί ὅποτε πρέπει, τότε πώς ἀκριβῶς θά τιμήσουμε τούς χιλιάδες ἥρωες τοῦ ’40 πού σκοτώθηκαν ἤ ἔμειναν παράλυτοι στά πεδία τῶν μαχῶν;

Ἄν τά σύγχρονα ΟΧΙ δέν γίνουν βίωμά μας, πώς θά λέμε ὅτι εἴμαστε ἀπόγονοι ὅλων ἐκείνων τῶν ἡρώων, πού σήμερα συγκεντρωθήκαμε γιά νά τιμήσουμε;

Ἄν ποδοπατήσουμε τίς κόκκινες ἐθνικές μας γραμμές, τότε τί πατρίδα, τί ἔθνος, τί κράτος θά παραδώσουμε στήν ἑπόμενη γενιά;

Ἄς μᾶς προβληματίσουν ὅλα αὐτά τά ἐρωτήματα, εἰδικά σήμερα. Καί ἄς φύγουμε ἀπό ἐδῶ μέ τήν πίστη ὅτι κάθε ΟΧΙ πού λέμε ἀπέναντι στήν ἰσοπέδωση ἀρχῶν καί ἀξιῶν θά εἶναι πάντα τό καλύτερο μνημόσυνο γιά τίς ψυχές τῶν ἡρώων προγόνων μας, πού μέ τόσο μεγάλο τίμημα μᾶς χάρισαν τήν ἐλευθερία μας.

Ζήτω τό Ἔθνος!

Ζήτωσαν οἱ ἥρωες τοῦ 1940!