ΚΥΡΙΑΚΗ Ε' ΛΟΥΚΑ
(4-11-2012)
ΓΡΑΠΤΟΝ Θ. ΚΗΡΥΓΜΑ
Βρισκόμαστε στή πέμπτη Κυριακή τῶν Εὐαγγελικῶν Περικοπῶν τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ καί ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τιμᾶ τήν ἱερή μνήμη τοῦ Ὁσίου Ἰωαννικίου τοῦ μεγάλου (846) τῶν ἁγίων Ἱερομαρτύρων Νικάνδρου καί Ἑρμαίου καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Βατάτζη τοῦ βασιλέως καί ἐλεήμονος.
Στό σημερινό ἱερό Ἀνάγνωσμα τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελίου ἀκούσαμε τήν παραβολή τοῦ πλουσίου καί τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου καί εἴδαμε τά παρόντα καί τά μέλλοντα, ὅσα ἀφοροῦν στήν παροῦσα πρόσκαιρη καί εὐμετάβολη ζωή, στά κοσμικά καί ἐφήμερα πράγματα, καί ὅσα ἀναφέρονται στήν μεταθανάτια, τήν πέραν τοῦ τάφου ζωή, ἡ ὁποία ὅμως ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ποιότητα τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τήν μετάνοια ἤ τήν σκληρότητα καί ἀμετανοησία τῶν ἀνθρώπων στόν κόσμο αὐτό, στήν παροῦσα ζωή.
Ἀσφαλῶς παρατηρήσαμε ὅτι οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι παρέλαβαν τήν ψυχή τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου καί τήν ὡδήγησαν στόν κόλπο, στίς ἀγκάλες τοῦ Ἀβραάμ, γιά νά ἀναπαυθῆ ἐκεῖ, ἔπειτα ἀπό τίς πολυχρόνιες κακουχίες καί στερήσεις του στήν παροῦσα ζωή.
Οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι ἐφρόντισαν γιά τόν πτωχό Λάζαρο. Οἱ ἄγγελοι εἶναι λειτουργικά πνεύματα γιά ὅσους πρόκειται νά κληρονομήσουν σωτηρία. Ὄχι μόνο ὅταν αὐτοί εὑρίσκωνται στήν παροῦσα ζωή, ἀλλά καί ὅταν ἀποθάνουν. Καί ἔχουν ἐντολή νά τούς σηκώνουν καί νά τούς προστατεύουν ὄχι μόνο ὅταν κινδυνεύουν στά ταξίδια τους ἐπάνω στή γῆ καί τίς μετακινήσεις τους, ἀλλά καί ὅταν κάνουν τό μεγάλο ταξίδι τους στούς οὐρανούς.
Εἶναι ἀξιοπρόσεκτο καί τό ἑξῆς : Ἕνας ἄγγελος θά ἦταν ὑπεραρκετός γιά νά συνοδεύσῃ τόν Λάζαρο μέ ἀσφάλεια στούς κόλπους τοῦ Ἀβραάμ. Ἀλλά ἐδῶ γίνεται λόγος γιά τήν παρουσία πολλῶν ἀγγέλων. Ἀποτελοῦν τήν τιμητική συνοδεία τοῦ Λαζάρου. Καί σχολιάζει κάποιος ἐκκλησιαστικός ἑρμηνευτής : Ὁ Ἄμασις, ὁ βασιλεύς τῆς Αἰγύπτου, κάθονταν πάνω σέ ἅρμα πού τό ἔσυραν βασιλεῖς. Τί ἦταν ἡ τιμητική ἐκείνη συνοδεία μπροστά στήν ἀγγελική συνοδεία, μέ τήν ὁποία ἐτιμήθη ὁ Λάζαρος καί ὠδηγήθηκε στίς ἀγκάλες τοῦ Ἀβραάμ;
Ἐκεῖ ὁ Λάζαρος ἀναπαύεται μέ τό κεφάλι του ἐπάνω στό στῆθος τοῦ Ἀβραάμ, ὅπως τό παιδί στήν ἀγκαλιά τοῦ πατέρα, καί συμμετέχει στήν εὐτυχία του. Ἡ φράσις «κόλπος τοῦ Ἀβραάμ» δέν εἶναι ταυτόσημη μέ τόν παράδεισο, ἀλλά τό νά ἀναπαύεται κάποιος στόν κόλπο τοῦ Ἀβραάμ ὑπονοεῖ καί τόν Παράδεισο, γιατί ὁ Ἀβραάμ εἶναι ἐκεῖ. Ὁ Ἀβραάμ ὑπῆρξε μέγας πλούσιος. Ἐν τούτοις στόν οὐρανό δέν ἀπαξίωσε νά δεχθῆ τόν πτωχό Λάζαρο στούς κόλπους του. Ἅγιοι πλούσιοι καί πτωχοί συναντῶνται στούς οὐρανούς. Καί ὁ πτωχός αὐτός Λάζαρος, πού δέν ἦταν ἀνεκτός καί δεκτός σέ τόπο πιό κοντινό στόν πυλῶνα τοῦ πλουσίου ἐδῶ στή γῆ, στόν οὐρανό ὡδηγήθηκε ἄμεσα σ' αὐτόν τόν οὐράνιο θάλαμο τοῦ αἰωνίου δείπνου μέ τό νά πάρη τιμητική θέσι στό οὐράνιο τραπέζι κοντά στόν Ἀβραάμ.
Καί παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. «Τόν Λάζαρο ἄγγελοι τότε τόν ὡδήγησαν (στούς κόλπους τοῦ Ἀβραάμ), ἐκείνου δέ (τοῦ πλουσίου) τήν ψυχή ἀπαιτοῦσαν (διεκδικοῦσαν) κάποιες φοβερές δυνάμεις, πού ἴσως στάλθηκαν ἐπί τοῦτο. Γιατί ἡ ψυχή δέν ἀναχωρεῖ αὐτομάτα, δηλ. μόνη της, γιά τήν ἄλλη ζωή, τήν πέραν τοῦ τάφου ζωή, γιατί δέν εἶναι δυνατόν. Διότι ἄν ἀπό πόλι σέ πόλι ἔχουμε ἀνάγκη ὁδηγοῦ καί χειραγωγοῦ, πολύ περισσότερο, ὅταν ἡ ψυχή ἀποχωρισθῆ ἀπό τό σῶμα καί πρόκειται νά μεταβῆ στήν μέλλουσα ζωή ἔχει ἀνάγκη ἀπό ὁδηγό».
Καθώς προχωρεῖ τό ἱερό κείμενο τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς παραβολῆς παρατηροῦμε ὅτι ὁ πλούσιος, βασανιζόμενος στόν χῶρο τοῦ Ἅδη, βλέπει τόν Ἀβραάμ ἀπό μακρυά καί τόν Λάζαρο νά εἶναι στούς κόλπους του, ἐνῶ προηγουμένως εἶπε στόν κόλπο του. Ὁ πληθυντικός παρουσιάζει τήν πληρότητα τῆς χαρᾶς, τῆς γαλήνης καί τῆς ψυχικῆς ἀναπαύσεως.
Ὁ ἐκκλησιαστικός ἑρμηνευτής Εὐθύμιος Ζυγαβηνός σημειώνει καί τά ἑξῆς ἀξιοσημείωτα. «Ὅπως ἀκριβῶς γιά τόν Λάζαρο πρίν, πού ὑπέφερε τόσα δεινά, ἦταν ἐπιπρόσθετη συμφορά τό νά βλέπη τόν πλούσιο νά ζῆ μέσα σέ τόσα πολλά ἀγαθά, ἔτσι καί γιά τόν πλούσιο ἦταν προσθήκη τιμωριῶν τό νά βλέπη τόν Λάζαρο μέσα στά ἄφθονα οὐράνια ἀγαθά του».
Κάτι παρόμοιο λέγει καί ὁ Ἱερός Χρυσόστομος : «Ἐμένα μοῦ φαίνεται ὅτι ὅταν εἶδε τήν ἀθρόα μεταβολή τῶν πραγμάτων ὁ πλούσιος καί ἐκεῖνον μέν πού ἦταν παραπεταμένος στήν αὐλόπορτα καί ἔγλυφαν μέ τή γλῶσσα τους τά σκυλιά τό πληγωμένο σῶμα του νά ἀπολαμβάνη τέτοια τιμή καί εὐφροσύνη στίς ἀγκάλες τοῦ Πατριάρχη Ἀβραάμ, τόν ἑαυτό του δέ νά ἔχη περιβληθῆ τόση μεγάλη ντροπή καί νά καταφλέγεται ἀπό τή φωτιά, πολλή μεγαλύτερη αἴσθησι τῆς ὀδύνης εἶχε».
Καί στή συνέχεια προσθέτει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος:
«Ὁ πλούσιος εἶδε τόν πτωχό Λάζαρο στόν ἄλλο κόσμο γιά νά πάθη καί ὁ ἄσπλαχνος πλούσιος σέ πολύ μεγαλύτερο βαθμό ἐκεῖνο πού ἔπαθε ὁ φτωχός στόν παρόντα πρόσκαιρο κόσμο. Διότι, ὅπως ἀκριβῶς σ' ἐκεῖνον εἶχε γίνει πιό βαρειά ἡ ὀδύνη μέ τό νά εἶναι παραπεταμένος κοντά στήν αὐλόπορτα τοῦ πλουσίου καί νά βλέπη τά ξένα ἀγαθά, ἔτσι λοιπόν καί στόν πλούσιο πολύ πιό βαρειά ἦταν ἡ τιμωρία του μέ τό νά βρίσκεται μέσα στή γέεννα τοῦ πυρός καί νά βλέπη τήν μακαρία ἀπόλαυσι τοῦ Λαζάρου, γιά νά ἔχη πιό ἀφόρητη τήν κόλασι ὄχι μόνο μέ τά φρικτά βάσανα, ἀλλά καί μέ τό νά θεωρῆ τήν μεγάλη τιμή, πού ἀπολαμβάνη στόν οὐρανό».
Ἔπειτα ἀπό τά πνευματικά μηνύματα τῆς πολύ διδακτικῆς σημερινῆς παραβολῆς τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου, ὕστερα ἀπό τά ἐμπνευσμένα σχόλια τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυστοστόμου καί ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν ἑρμηνευτῶν γύρω ἀπό τήν ἐκδημία πρός Κύριον τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου καί τήν ἀγγελική συνοδεία πού εἶχε ἡ μακαρία ψυχή του στό οὐράνιο ταξίδι καί τήν τρισευτυχισμένη ζωή του στόν Παράδεισο, στούς κόλπους τοῦ Ἀβραάμ, τό μήνυμα τῆς σημερινῆς Κυριακῆς εἶναι νά σκεπτόμαστε καί νά μελετᾶμε τήν πέραν τοῦ τάφου ζωή, τήν μεταθανάτια αἰώνια καί ἀτελεύτητη πραγματικότητα, νά νοσταλγοῦμε τόν ἐπουράνιο Παράδεισο καί τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί νά μήν παρασυρόμαστε ἀπό τά πρόσκαιρα, κοσμικά καί μάταια πράγματα τῆς ζωῆς αὐτῆς, ἀλλά νά θωρακιζόμαστε μέ τήν προσευχή καί τή Θεία Λατρεία, μέ τήν πίστι καί τή χριστιανική ἐλπίδα, μέ τίς πνευματικές ἀρετές καί τήν μεγαλύτερη ἀπ' ὅλες τήν ἀγάπη.